شکست نشست فیجی

پیش‌نویس بیانیه و برنامه اقدام پنج‌ساله که چین برای کشورهای دعوت‌شده پیش از این نشست ارسال کرد، نشان داد که چین به دنبال یک توافق‌نامه تجاری و امنیتی منطقه‌ای گسترده است. اما طبق نامه‌ای که هفته گذشته فاش شد، پیش نویس این بیانیه، مخالفت حداقل یکی از کشورهای دعوت‌شده، یعنی «ایالت‌های فدرال میکرونزی» را برانگیخت. پس از این نشست که شامل ساموآ، تونگا، کیریباتی، پاپوآ گینه نو، وانواتو، جزایر سلیمان، نیوئه و وانواتو بود، وانگ گفت که کشورها روی پنج زمینه همکاری به توافق رسیده‌‌اند؛ اما برای ایجاد اجماع بیشتر به گفت‌وگوهای بیشتر نیاز است.

حوزه‌هایی که او فهرست کرد شامل بهبود اقتصادی پس از همه‌گیری کووید، مراکز جدید کشاورزی و مراکزی برای شناسایی فجایع بود؛ اما شامل امنیت نمی‌شد. وی در جمع خبرنگاران در فیجی گفت: «چین سند مد نظر خود را درباره مواضع و پیشنهادها و زمینه‌های همکاری خود با کشورهای جزیره اقیانوس آرام را منتشر خواهد کرد و در ادامه ما به گفت‌وگوها و رایزنی های مداوم و عمیق برای ایجاد اجماع بیشتر درباره همکاری ادامه خواهیم داد.» هیچ سوالی در نشست خبری مجاز نبود. وانگ گفت که برخی کشورها انگیزه‌های چین را از فعالیت در جزایر اقیانوس آرام زیر سوال برده‌‌اند. پاسخ او این بود که چین از کشورهای در حال توسعه در آفریقا آسیا و کارائیب نیز حمایت می‌‌کند. او گفت: «خیلی مضطرب نباشید و خیلی عصبی هم نباشید؛ زیرا توسعه و رفاه مشترک چین با سایر کشورهای در حال توسعه تنها به معنای هماهنگی بیشتر، عدالت بیشتر و پیشرفت بیشتر کل جهان است.»

«شیان بو» سفیر چین در فیجی، در پاسخ به سوالات پس از جلسه وانگ گفت که شرکت‌کنندگان موافقت کرده‌اند تا پیش‌نویس بیانیه و برنامه پنج‌ساله را «تا زمانی که به توافق دست پیدا کنیم» مورد بحث قرار دهند. او گفت: «۱۰ کشوری که با آنها روابط دیپلماتیک داریم حمایت کلی به عمل آورده‌اند؛ اما البته نگرانی‌هایی هم درباره برخی مسائل خاص وجود دارد.» «فرانک باینماراما» نخست‌وزیر فیجی به خبرنگاران گفت که کشورهای اقیانوس آرام اجماع را در اولویت قرار داده‌اند. باینماراما گفت: «امتیاز ژئوپلیتیک برای هرکسی که اجتماعش زیر دریاهای خروشان گیر افتاده، شغلشان به‌دلیل همه‌‌گیری از دست رفته یا خانواده‌‌شان تحت تاثیر افزایش سریع قیمت کالاها قرار گرفته است‌‌، کمتر معنی دارد.» سی‌‌سی‌‌تی‌‌وی دولتی چین گزارش داد، شی جین‌‌پینگ، رهبر چین در یک سخنرانی کتبی در این نشست گفت که چین همیشه دوست خوبی برای کشورهای جزیره اقیانوس آرام خواهد بود، صرف‌نظر از اینکه اوضاع بین‌‌المللی چگونه تغییر کند.

یک مقام از یکی از کشورهای اقیانوس آرام پیش‌تر گفته بود که چندین کشور دعوت شده می‌خواهند اقدام درباره پیش‌نویس بیانیه را به تعویق بیندازند یا آن را اصلاح کنند. ایالات متحده، استرالیا، ژاپن و نیوزیلند نسبت به پیمان امنیتی که ماه گذشته توسط جزایر سلیمان با چین امضا شد، ابراز نگرانی کرده و گفتند که این پیمان پیامدهای منطقه‌‌ای دارد و می‌‌تواند منجر به حضور نظامی چین در نزدیکی استرالیا شود. دولت جدید استرالیا، جزایر اقیانوس آرام را در اولویت اول سیاست خارجی خود برای مقابله با فشار پکن قرار داده است. استرالیا وزیر امور خارجه خود را با این پیام به فیجی فرستاد که این کشور بزرگ‌ترین چالش امنیتی منطقه یعنی تغییرات آب و هوایی را در اولویت قرار خواهد داد و برنامه جدیدی را در زمینه ویزا برای شهروندان جزیره اقیانوس آرام برای مهاجرت اعلام خواهد کرد. هفته گذشته در هونیارا، وانگ مداخله در این توافق را محکوم کرد و گفت که رابطه جزایر سلیمان با چین الگویی برای سایر کشورهای جزیره اقیانوس آرام است. با بسته شدن مرزها در سراسر منطقه به‌دلیل همه‌‌گیری کووید، اکثر وزرای خارجه از طریق لینک ویدئویی در نشست فیجی شرکت کردند. در چندین کشور اقیانوس آرام، وزیر امور خارجه، نخست‌وزیر نیز هست. وانگ دیروز سه‌شنبه برای یک دیدار دو روزه به پادشاهی تونگا در اقیانوس آرام جنوبی سفر کرد.