بخش هایی از این گفتگو را در ادامه بخوانید؛

از نظر شما مزیت‌های اخلاقی مرحوم رفسنجانی چه بود و چه انتقاداتی به رفتار و عملکرد ایشان داشتید؟

اعتقاد من با استناد به حدیث «اذکروا موتاکم بالخیر» این است که گذشتگان را به خیر یاد کنیم. به ایشان انتقادی ندارم گرچه هیچ انسانی از انتقاد و عیب مبری نیست. جدای از انسان‌های خاص مانند حضرت رسول اکرم(ص) که جایگاه خاصی نزد خدا و مردم داشته‌اند، همه انسان‌ها نقاط ضعف و قوت دارند و از قانون انتقاد مستثنی نبوده و نیستند.

سیاست مرحوم رفسنجانی پس از دوران ریاست جمهوری به نحوی بود که باعث شد در انتخابات مجلس شورای اسلامی تهران رأی نیاورند و علت این امر انتقاداتی بود که مردم به ایشان داشتند. مرحوم هاشمی رفسنجانی با تیزهوشی و وسعت نظر، سیاست خود را تغییر دادند و تغییر سیاست، ایشان را به جایی رساند که در انتخابات مجلس خبرگان رهبری رأی اول تهران را آوردند و این چرخش سیاسی که کار انسان‌های باهوش است، سبب شد که محبوبیت کسب کنند. محبوبیت ایشان به حدی رسید که حضور گسترده مردم در مراسم تشییع جنازه ایشان را به همراه داشت که این حضور نشان از تیزهوشی وی به عنوان یکی از مطرح‌ترین سیاستمداران تاریخ معاصر دارد در حالی‌که بسیاری از انسان‌ها با نقاط ضعف از دنیا می‌روند بدون اینکه تغییری خاص در رویه آنها ایجاد شود.

دیدگاه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در موضوع وحدت بین شیعه و سنی چه بود و آیا تلاشی برای اجرای این موضوع انجام دادند؟

ما در دولت جناب آقای روحانی با آیت‌الله هاشمی رفسنجانی دیدار و ارتباطات فراوانی داشتیم. همیشه به ایشان می‌گفتم با توجه به نفوذی که در این دولت دارند به رئیس جمهور توصیه کنند که به وعده‌های داده شده درباره اقوام و مذاهب رسیدگی و آنها را عملی کنند. حتی در برخی موارد از ایشان درخواست می‌کردم به محضر مقام معظم رهبری برسند و برای اهل سنت واسطه خیر باشند. همواره به مرحوم رفسنجانی تأکید کردم با توجه به جایگاهی که در پیش رهبر معظم انقلاب دارند منشأ خیر شوند. خوشبختانه همیشه نظر و دیدگاه ایشان نسبت به اهل سنت دلسوزانه بود.

آیا خطبه‌های مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در نماز جمعه ویژگی منحصر به‌فردی داشت؟

مرحوم رفسنجانی شخصیت بزرگی بودند و انسان همان اندازه که بزرگ باشد سخنش هم بزرگ است. ایشان در سخنان خود همه چیز را می‌دیدند و سخنان مرحوم رفسنجانی برای ملت ایران و مسؤولان تأثیرگذار و راهگشا بود. سخنان ایشان همیشه در خطبه‌های نماز جمعه فراجناحی بود، نگاه به جریان خاصی نداشتند و همه جریان‌ها را می‌دیدند و به آنها توجه می‌کردند.

مرحوم رفسنجانی اصولگرا بود یا اصلاح‌طلب؟

مرحوم رفسنجانی یک اصولگرای اصلاح‌طلب بودند. معمولاً اکثر علما اصولگرا هستند. اصولگرایی روند خاصی دارد ولی ایشان در اصولگرایی خواهان اصلاحات و تغییر در کشور بودند.

خبر فوت مرحوم هاشمی را چگونه دریافت کردید؟

خبر فوت ایشان برای من اصلاً باورکردنی نبود. نکته جالب اینکه چند روز قبل از وفات مرحوم رفسنجانی از یکی از نزدیکان ایشان جویای احوال شدم و گفتند که پزشکی از خارج به ایران آمده و آیت‌الله رفسنجانی را به لحاظ چشمی معاینه کرده و گفته است هیچ مشکلی ندارد و سالم هستند. خبر فوت را که از طریق رسانه‌های مجازی دریافت کردم با آقای مرعشی تماس گرفتم و خبر را سؤال کردم که ایشان گریه کردند و من متوجه شدم که آیت‌الله هاشمی رفسنجانی درگذشته است.

پس از ردصلاحیت مرحوم رفسنجانی در سال ۹۲ چه واکنشی نشان دادید؟

پس از ردصلاحیت آقای رفسنجانی، در خطبه‌های نماز جمعه انتقاد کردم که ملت ردصلاحیت شخصیتی مانند هاشمی رفسنجانی را نمی‌پذیرد چون ایشان از سرمایه‌های انقلاب اسلامی هستند. در پاسخ به هجمه‌ها علیه ایشان نیز می‌گفتم که ایشان یار امام و رفیق مقام معظم رهبری است و همواره در مسائل مهم کشور به بنیانگذار جمهوری اسلامی مشورت داده و نظرات ایشان مورد توجه بوده است. مرحوم رفسنجانی مشاور خاص رهبر معظم انقلاب نیز بودند، برای انقلاب زحمت کشیدند و به زندان رفتند. انتقادات نسبت به ایشان باید منصفانه باشد و همچنین احترام ایشان باید حفظ شود.

مرحوم هاشمی یکی از منتقدان دولت‌های نهم و دهم بودند. شما در این باره چه نظری داشتید؟

آقای رفسنجانی با دوراندیشی و نظر عمیق نسبت به مسائل، مانند دیگران به دولت نهم و دهم انتقاداتی داشتند که به این نتیجه رسیدیم که ناراحتی و دغدغه ایشان درست بوده و دیگران هم این موضوع را تأیید کرده‌اند.

نقش آیت‌الله در کاهش تنش میان ایران و کشورهای همسایه به خصوص عربستان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

نقش مرحوم رفسنجانی بسیار خوب و مؤثر بود، به ویژه در زمان حیات ملک عبدالله. ملک عبدالله پادشاه عربستان، روابط دوستانه‌ای با مرحوم رفسنجانی داشتند و این روابط بسیار تأثیرگذار بود. اکنون ملک عبدالله رفته و ما هم آقای هاشمی را از دست داده‌ایم و دیگر شخصیتی در حد هاشمی رفسنجانی که ارتباطی با حکومت عربستان داشته باشد، نداریم. متأسفانه شرایط کنونی هم شرایط مناسبی نیست و جهان اسلام بسیار متفرق است. تنش بین ایران و عربستان مشکلات جدی به وجود آورده است. انشالله خداوند فرجی بیاورد تا این مشکلات حل شوند.

به نظرم ایشان به عنوان یک شخصیت مؤثر و صاحب‌نظر و یک سیاستمدار مطرح می‌توانستند در حل مشکلات بین تهران و ریاض تأثیرگذار باشند.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.