«آدی گوزل ممداف» کارشناس مسائل اوراسیا و از افسران امنیتی سابق سازمان کا.گ. ب در یادداشتی نوشت: بمباران خاک سوریه توسط کشتی‌های جنگی ائتلاف آمریکا، انگلیس و فرانسه در دریای مدیترانه در شب ۱۴ آوریل، شاید برای خیلی‌ها غیرمنتظره بود اما برای کارشناسانی که از ماهیت تحولات سوریه خبر داشتند، قابل پیش‌بینی بود. اگرچه دلیل اصلی حمله به سوریه، استفاده بشار اسد از سلاح‌های شیمیایی علیه مردم غوطه شرقی عنوان شده است اما صدور دستور بمباران سوریه توسط پنتاگون قبل از صدور قطعنامه سازمان ملل به چند دلیل اساسی صورت گرفته است.

در ماه‌های اخیر تنش در روابط روسیه و آمریکا به اوج خود رسیده بود و هر روز بالاترین مقامات رسمی دو کشور یکدیگر را به بدترین اتهامات متهم می‌کردند. اخراج بخشی از دیپلمات‌های روسی از آمریکا و متحدان اروپایی‌اش و پاسخ متقابل روسیه به این اقدامات، منجر به افزایش تنش بین روابط دو طرف شد.

همچنین تنش در روابط روسیه و انگلیس به خاطر ادعای لندن مبنی بر دست داشتن روس‌ها در مسموم کردن «سرگئی اسکریپال» جاسوس دوجانبه روس‌تبار که از انگلیس پناهندگی گرفته بود، بالا گرفت. بنا بر اخبار تأیید نشده، انگلیسی‌ها پادزهر گاز شیمیایی استفاده شده را در اختیار داشتند و به صورت عمدی اسکریپال را درمان نکردند.

از طرف دیگر رهبران سیاسی روسیه، ایران و ترکیه سلسله نشست‌هایی برای حل و فصل بحران سوریه را برگزار کردند که آمریکا و فرانسه را آزرده‌خاطر کرده بود. همچنین ترکیه به عنوان عضو ناتو اقدام به خرید سامانه پدافند هوایی اس-۴۰۰ از روسیه کرد که ضربه مهلکی به هژمونی سلاح‌های آمریکا و ناتو در بازارهای جهانی محسوب می‌شد. علاوه بر این، رونمایی روسیه از نسل جدید موشک‌های مافوق صوتی که ادعا می‌شود سامانه‌های پدافند هوایی ناتو و آمریکا قادر به ردیابی آن نیستند، ژنرال‌های پنتاگون را به شدت عصبانی کرد.

از این نظر، روسیه به خاطر اینکه آنکارا را در کنار خود حفظ کند، نسبت به انجام عملیات شاخه زیتون ترکیه در منطقه عفرین در شمال سوریه، چراغ سبز نشان  داد. در پشت چراغ سبز روسیه، چندین اهداف استراتژیک وجود دارد. همان‌طور که می‌دانید شمال سوریه پس از پاک‌سازی از داعش، توسط آمریکا از طریق شبه‌نظامیان کُرد پ.ی.د کنترل می‌شود. دولتمردان آنکارا این شبه‌نظامیان را دشمن ترکیه و تهدیدی علیه امنیت ملی خود معرفی کردند و بارها از مقامات سیاسی واشنگتن درخواست کردند تا حمایت از این گروه را متوقف کنند. مقامات آمریکایی با وجود اینکه به صورت زبانی اعلام می‌کردند که با آنکارا هم‌نظر هستند اما به حمایت نظامی از شبه‌نظامیان کُرد در شمال سوریه ادامه می‌دادند. دولت ترکیه که از این اقدام آمریکا به شدت عصبانی شده بودند، از اقدام نظامی در شمال سوریه به منظور پاک‌سازی از شبه‌نظامیان کُرد خبر دادند. بر این اساس، قبل از آغاز عملیات نظامی ترکیه در عفرین، «خلوصی آکار» رئیس ستاد نیروهای مسلح ترکیه و «هاکان فیدان» رئیس سازمان اطلاعات ملی ترکیه به مسکو سفر کردند و با همتایان روسی خود دیدار کردند. در این دیدار « سرگئی شویگو» وزیر دفاع روسیه با نشان دادن چراغ سبز به ترکیه برای آغاز عملیات نظامی در عفرین، برای آنکارا شرطی تعیین کرد مبنی بر اینکه این عملیات نظامی در مناطق منبج و قامیشلی در شرق رود فرات که در اختیار شبه‌نظامیان کُرد وابسته به آمریکاست هم ادامه پیدا کند. در آن زمان سخنان اردوغان و حزب حاکم ترکیه در مورد ادامه عملیات نظامی این کشور در منبج و شرق فرات، تصادفی نبود. اما ارتش ترکیه پس از تصرف عفرین و کنترل این منطقه در حال پیشروی به سمت جنوب بود که روسیه پیام توقف عملیات نظامی ترکیه را صادر کرد و اجازه نداد که ترکیه کنترل شهر «تل رفعت» را به دست بگیرد. روس‌ها انتظار داشتند که نیروهای ترکیه به سمت منبج پیشروی کنند که این اتفاق رخ نداد و یکی از فاکتورهای اصلی این اتفاق آمریکا بود.

از دیگر دلایل حمله آمریکا و متحدانش به سوریه، آزمایش نسل جدید سلاح‌های این کشور است. آمریکا برای به دست آوردن هژمونی از دست داده خود در جهان و به خصوص در خاورمیانه، نسل جدیدی از موشک‌های خود را برای شکست سامانه پدافند هوایی اس-۳۰۰ روسیه در سوریه به نمایش گذاشت. اما نتیجه برای آمریکا فاجعه بود. سامانه اس-۳۰۰ که نسل قدیمی از پدافند هوایی روسیه محسوب می‌شود توانست ۷۰ موشک از ۱۰۰ موشک آمریکا را که از کشتی‌های جنگی این کشور در دریای مدیترانه پرتاب شده بود منهدم کند. نباید فراموش کرد که سامانه اس-۳۰۰ محصول دوره اتحاد جماهیر شوری بود و روسیه امروزه صاحب نسل جدید این سامانه به نام اس-۴۰۰ است که حتی سامانه پدافند هوایی اس-۵۰۰ هم در مرحله تست نهایی قرار دارد. با تحولات صورت گرفته در سوریه، تصمیم نهایی در مورد استقرار سامانه اس-۴۰۰ در سوریه گرفته شده است.

در حال حاضر طرف‌های درگیر در سوریه مشغول رونمایی از پیشرفت تکنولوژی‌های جنگی خود هستند. از این رو در سوریه جنگ تکنولوژی هم در حال انجام است. هر طرفی که دارای تکنولوژی برتر نسبت به دیگری باشد، سرنوشت سوریه و منطقه را رقم خواهد زد.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.