انتخاب هیئت رئیسه مجلس، روالی است که براساس آیین نامه داخلی قوه مقننه، اهالی خانه ملت، 4 بار در هر دوره از مجلس آن را برگزار می‌کنند. 
در این میان شاید بی‎راه نباشد که از انتخاب رئیس مجلس به عنوان، مهم ترین حرکت در صفحه شطرنج هیئت رئیسه یاد کنیم. آیت الله هاشمی رفسنجانی و علی لاریجانی تا سال گذشته رکورد برابر ۱۳ بار اخذ رای برای حضور در کرسی ریاست مجلس -اعم از هیات رئیسه موقت و هیات رئیسه دائم در چهار اجلاسیه هر دوره از مجلس- را داشتند. اما از آنجا که حضور هاشمی رفسنجانی در مجلس سوم نیمه کاره ماند و او به عنوان رئیس جمهور، خانه ملت را ترک کرد؛ تمدید ریاست لاریجانی در چهاردهمین رای گیری پیاپی برای ریاست مجلس در فواصل مجالس هشتم تا دهم، او را رکوردار ریاست بر پارلمان کرد. بعد از لاریجانی و هاشمی، ناطق نوری با قرار گرفتن در جایگاه ریاست مجالس چهارم و پنجم، در جایگاه سوم قرار دارد. مهدی کروبی که هم ریاست دو سال پایانی مجلس سوم و هم ریاست مجلس ششم را بر عهده داشت در جایگاه بعدی است و آخرین رکورد از آن حدادعادل است که به عنوان رئیس مجلس هفتم تنها ۵ بار در انتخابات هیات رئیسه موقت و دائم توانست ریاست بر خانه ملت را تجربه کند.

تغییر رئیس مجلس در میانه عمر چهارساله مجلس را تنها یک بار در مجلس سوم شاهد بودیم. آنجا که مرحوم آیت‎الله هاشمی رفسنجانی از خانه ملت به پاستور و سکانداری بالاترین مقام اجرایی کشور به عنوان رئیس جمهور کوچ کرد و اداره مجلس با آرای نمایندگان به شیخ مهدی کروبی رسید. امسال هم در مجلس دهم، برخی به جد برای سلب ریاست از علی لاریجانی عزمشان را جزم کرده بودند. اعلام نامزدی محمدرضا عارف و حمیدرضا حاجی‎بابایی از سوی دو فراکسیون امید و مستقلین، نشان از رقابتی جدی برای سومین دوره از انتخابات هیات رئیسه مجلس دهم داشت. کما اینکه این انتخابات دو مرحله ای شد. 

در دور اول رقابت، از مجموع ۲۷۲ رای ماخوذه، لاریجانی با ۱۰۱ رای، عارف با ۱۱۴ رای و حاجی بابایی با ۵۴ رای این انتخابات را پشت سر گذاشتند. به این ترتیب انتخابات رئیس سومین اجلاسیه مجلس دهم به دور دوم کشیده شد. حاجی‌بابایی هم به نفع لاریجانی کنار رفت تا لاریجانی و عارف وارد دور دوم رقابت شوند. در دور دوم انتخاب رئیس مجلس در سومین سال کاری مجلس دهم، از مجموع ۲۷۹ آرای ماخوذه، علی لاریجانی ۱۴۷ رای و محمدرضا عارف ۱۲۳ رای کسب کردند. به این ترتیب لاریجانی برای چهاردهمین بار توانست به عنوان «رئیس» از اهالی خانه ملت رای بگیرد. 

مقایسه آرای روسای مجالس در سومین اجلاسیه هر دوره ده‎گانه خانه ملت حاکی از آن است که مهدی کروبی با اخذ ۲۲۱ رای در سومین سال از مجلس ششم، بیشترین آرا را به نسبت دیگر روسای مجلس در اجلاسیه های سوم به دست آورده، لاریجانی اما با کسب ۱۴۷ رای، کمترین رای به نسبت اسلافش در چنین اجلاسیه ای کسب کرده است. البته کروبی به لحاظ ریزش آرا رکوردار مشابهی هم با لاریجانی دارد. او  کرسی ریاست را از هاشمی رفسنجانی در سومین سال از مجلس سوم، تنها با ۱۵۵ رای تحویل گرفت که ریزش ۸۵ رایی نسبت به رای سال قبل هاشمی داشت. حال آنکه آرای لاریجانی نسبت به سال قبل تنها ۵۷ رای کاهش یافته بود. 


در جدول زیر می‌توانید میزان آراء روسای مجلس در سال اول، دوم و سوم هر دوره را مرور کنید:

دوره مجلس

نام و میزان رأی

مجلس اول

 

اجلاسیه اول

اکبر هاشمی رفسنجانی؛ ۱۴۶ رأی

اجلاسیه دوم

اکبر هاشمی رفسنجانی، ۱۴۰ رأی

 

اجلاسیه سوم

اکبر هاشمی رفسنجانی، ۱۶۷ رأی

مجلس دوم

 

اجلاسیه اول

اکبر هاشمی رفسنجانی، ۱۸۱ رأی

اجلاسیه دوم

اکبر هاشمی رفسنجانی، ۲۰۰ رأی

 

اجلاسیه سوم

اکبر هاشمی رفسنجانی، ۱۷۹ رأی

مجلس سوم

اجلاسیه اول

اکبرهاشمی رفسنجانی، ۱۸۷ رأی

اجلاسیه دوم

اکبرهاشمی رفسنجانی، ۲۳۰ رأی

 

اجلاسیه سوم

مهدی کروبی، ۱۵۵ رأی

مجلس چهارم

اجلاسیه اول

علی اکبر ناطق نوری، ۱۹۱ رأی

اجلاسیه دوم

علی اکبرناطق نوری،۱۹۵ رأی

 

اجلاسیه سوم

علی اکبرناطق نوری،۱۹۳ رأی

مجلس پنجم

اجلاسیه اول

علی اکبر ناطق نوری، ۱۴۶ رأی

اجلاسیه دوم

علی اکبر ناطق نوری،۲۱۱ رأی

 

اجلاسیه سوم

علی اکبر ناطق نوری،۱۶۵ رأی

مجلس ششم

اجلاسیه اول

مهدی کروبی، ۱۹۳ رأی

اجلاسیه دوم

مهدی کروبی، ۲۱۵ رأی

 

اجلاسیه سوم

مهدی کروبی، ۲۲۱ رأی

مجلس هفتم

اجلاسیه اول

غلامعلی حدادعادل، ۲۲۶ رأی

اجلاسیه دوم

غلامعلی حدادعادل، ۱۶۰ رأی

 

اجلاسیه سوم

غلامعلی حدادعادل، ۱۵۰ رأی

مجلس هشتم

اجلاسیه اول

علی لاریجانی، ۲۳۷ رأی

اجلاسیه دوم

علی لاریجانی، ۲۱۶ رأی

 

اجلاسیه سوم

علی لاریجانی، ۲۱۴ رأی

مجلس نهم

اجلاسیه اول

علی لاریجانی،۱۷۷ رأی

اجلاسیه دوم

علی لاریجانی،۲۱۳ رأی

 

اجلاسیه سوم

علی لاریجانی،۱۸۷ رأی

مجلس دهم

اجلاسیه اول

علی لاریجانی ، ۲۳۷ رأی

اجلاسیه دوم

علی لاریجانی،‌۲۰۴ رأی

 

اجلاسیه سوم

علی لاریجانی،‌۱۴۷ رأی

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.