سعید حجاریان تئوریسین جریان اصلاحات اخیرا در گفت و گویی از احتمال تحریم انتخابات توسط جریان سیاسی متبوع خود گفت است. حجاریان معتقد است که اگر شورای نگهبان به شیوه سابق عمل کند ممکن است صندوق رای برای آنان حکم جعبه پاندورا را داشته باشد. او از بت نبودن انتخابات می گوید اما کارشناسان و تحلیل گران در جریان اصولگرا این حرف ها چندان جدی نگرفته اند. به عنوان مثال ناصر ایمانی در گفت و گو با «نامه نیوز» این اظهارات را نوعی فرار رو به جلو می داند و معتقد است که این حرف ها برای فرار از پاسخگویی در مورد ناکارآمدی دولت، مجلس و شورای شهر است. ایمانی اطمینان دارد که اصلاح طلبان هیچ وقت قدرت را ترک نکرده و با همین ساختار موجود و نظارت استصوابی آن در انتخابات ها شرکت می کنند. 

 

*آقای حجاریان گفته اند که اگر شورای نگهبان مثل ادوار قبلی عمل کند ممکن است در انتخابات شرکت نکنیم. به نظر شما این گزینه که اصلاح طلبان انتخابات را تحریم کنند، چقدر محتمل است؟

 

جریان اصلاح طلب به نظر من به نوعی فرار به جلو می کند. به جای اینکه پاسخگوی عملکرد خود در نهادهایی که در اختیار دارند، باشند وارد بحث های فرعی مثل نظارت استصوابی و شورای نگهبان می شوند. 

به نظر من جریان اصلاح طلب به عنوان اولین کار باید پاسخگوی عملکرد خود در مجلس  شورای اسلامی ، دولت یا شورا شهر باشند. اما یک پرش رو به جلو دارند و بحث دیگری را مطرح می کنند. می گویند دو سال آینده اگر شورای نگهبان چنین کند ما چنان می کنیم. این چه ربطی دارد. الان باید پاسخگوی عملکرد خود باشید.

 

*همین صحبت آقای حجاریان بر پای انتقادات موجود از عملکرد اصلاح طلبان در مجلس است.

 

بله، ممکن است بگویند که به خاطر نظارت استصوابی شورای نگهبان نتوانستیم افراد مورد نظر خود را به مجلس بفرستیم. ما هم  می گوییم خب نمی فرستادید، چرا فرستادید؟ حالا  که فرستادید باید پاسخگو باشید. مگر از نظارت استصوابی خبر نداشتید پس چرا لیست دادید. 

 

*سوالم همین است. اظهارات آقای حجاریان را می توان اینطور تعبیر کرد که بعد از تجربه مجلس دهم ، گمان می کنند نفرستادن نیروهای کاملا اصلاح طلب بهتر از فرستادن نیروهای تقریبا اصلاح طلب است؟

 

نه اینطور نیست. اصلاح طلبان سال ها است در همین ساختار سیاسی و با وجود نظارت استصوابی شورای نگهبان وارد بازی قدرت می شوند  و حالا هم باید پاسخگو باشند. به نظر من اصلاح طلبان هرگز از قدرت خارج نخواهند شد. آن ها تحت هر شرایطی با وجود همین شورای نگهبان و همین ساختار سیاسی باز هم در قدرت باقی می مانند همچنان که این شرایط را در سال ۹۲ ، ۹۴  و ۹۶ نیز می دانستند و وارد شدند.

 

*پس دلیل بیان این حرف ها چه می تواند باشد؟

 

مساله این است که آن ها طی ۲۰ سال گذشته هیچ وقت پاسخگوی عملکرد خود نیست و مسئولیت قبول نمی کند. همه این حرف ها فرار رو به جلو است. می خواهند ذهن ها را از ناکارآمدی خود در مجلس، دولت و شورای شهر منحرف کنند. میگویند که علت این ناکارآمدی ما نیستیم و شورای نگهبان است.

 

*یعنی تحریم صندوق رای از سوی جریان اصلاح طلب را ممکن و محتمل نمی دانید؟

 

اصلا چنین چیزی نیست. ساختار سیاسی موجود با ساختار هفت ، هشت سال گذشته تفاوتی نداشته است و آن ها شرکت کرده اند ، پس باز هم مشارکت می کنند.

 

*شاید بیان این حرف ها و گمانه ها ناشی از یک ناامیدی در جریان اصلاحات باشد. ناامیدی که حاصل عملکرد دولت و مجلس مورد حمایت آن ها است.

 

در این صورت نیز اول از مه باید اقرار کنند ناکارآمد هستیم. چرا نمی گویند؟ اصلاح طلبانی که ادعای شفافیت، عقلانیت، پاسخگوی به مردم را دارند باید پاسخگو باشند. بالاخره باید یک کسی  از جریان اصلاح طلب پاسخگو باشد. نمی شود که به بهانه وجود نظارت استصوابی از پاسخگویی شانه خالی کنند.

 

*به فرض اینکه بخواهند انتخابات را تحریم کنند، چه اتفاقی می افتد؟ با بحران مشارکت در انتخابات مواجه خواهیم بود؟

 

نه ، اینطور نیست. اولا اینکه هنوز معلوم نیست چقدر از میزان آرای جریان اصلاح طلب نزد مردم کاسته شده است. با توجه به عملکردشان در مجلس و دولت تصور من این است که با ریزش رای مواجه هستند. برای همین هم می خواهند مسئولیت نهادهای تحت کنترل خود را به عهده نگیرند. در ثانی می دانند که اگر در انتخابات مشارکت کنند معلوم نیست چقدر مورد اقبال مردم  قرار بگیرند و برای همین فرار رو به جلو می کنند. 

 

*اگر اصلاح طلبان با علم به ریزش آرا در انتخابات مشارکت کنند و شکست بخورند به نفعشان است یا اینکه انتخابات را تحریم کرده و کنار بکشند؟

 

اگر یک جریان سیاسی سالم را در نظر بگیریم . به نفع آن ها است که در انتخابات شرکت کنند و رای نیاورند. همچنان که اصولگرایان در چند انتخابات اخیر می دانستند خیلی مورد اقبال عمومی قرار ندارند و باز هم شرکت کردند. یک جریان سیاسی نباید به شرط موفقیت وارد رقابت شود. این بسیار بسیار قبیح است که یک جریان سیاسی مدعی اگر توان رای آوری ندارد، مشارکت نکرده و بازی را بهم بزند. این ناجوانمردانه است. جریان سیاسی همواره باید در انتخابات شرکت کند ولو اینکه رای نیاورد. نباید بهانه تراشی کرد چون همه مسائلی که می گویند، بهانه است. 

جریان اصلاح طلبی اگر می خواهد زنده و شاداب باشد باید در انتخابات بعدی نیز شرکت کند. آنان تصمیم گیرنده هستند اما اگر شرکت نکنند مرد رندی سیاسی خود را نشان می دهند و مردم نیز این را به خوبی درک می کنند. 

 

* نکته دیگری که آقای حجاریان به آن اشاره کردند این است که به خاطر سرعت تحولات و مسائل اکنون رقیب اصلاح طلبان براندازان هستند نه اصولگرایان. در این مورد چه نظری دارید؟ به نظر شما تحریم انتخابات از سوی اصلاح طلبان به نفع اصولگرایان است یا براندازان؟

 

من این تعابیر که رقیب اصولگرا نیست و رقیب برانداز است را خیلی قبول ندارم. فکر میکنم که اگر عملکرد اصلاح طلبان در مجلس و دولت مناسب بود الان نه رقیبی به نام اصولگرا داشتند و نه رقیبی به نام برانداز.  بهتر است بگویند چرا جریان برانداز رشد کرده و تبدیل به یک رقیب شده است؟ 

من وجود این جریان را قبول ندارم اما فرض کنیم که وجود دارد و رشد کرده است، عملکرد چه کسی باعث شد که رشد کند؟ نمی گویم اصلاح طلبان به تنهایی مقصر بوده اند اما چقدر از مسولیت آن به عهده اصلاح طلبان است. حداقل بخشی از مسئولیت را به عهده بگیرند. 

 

*فارغ از اینکه مقصر رشد جریان برانداز چه کسی است، به این سوال پاسخ دهید که ریزش رای اصلاح طلبان به سود اصولگرایان است یا براندازان؟ رای ریخته شده کجا سرازیر می شود؟

 

من نمیخوام بگویم در سبد اصولگرا ریخته می شود ، قطعا این طور نیست .همچنان که آرای اصولگراها هم به سبد اصلاح طلبان ریخته نشد. مثلا آرای قالیباف در انتخابات گذشته بین آقای رئیسی و آقای روحانی تقسیم شد. به هر حال معتقد هستم که ممکن است  شرایط کشور به سمتی برود که مردم از عملکرد اصلاح طلبان بیش از این دل زده شوند و بخشی از آرای آن ها به سبد اصولگرایان و بخشی از آن نیز به سبد جریان مستقل غیر اصولگرا ریخته شود.

 

*منظورتان جریان اعتدال است؟

 

نه اعتدال و اصلاحات که فرقی ندارن. این ها فقط اسم های است که در می آورند. در افکار عمومی مردم اعتدالگرایی وجود ندارد. مردم کوچه و خیابان فقط دو جریان اصلاح طلب و اصولگرا را می دانند.

 

*پس این جریان مستقلی که شما می گویید، چیست؟

 

ممکن است افراد مستقلی که سابقه اصولگرایی یا اصلاح طلبی ندارد وارد میدان شوند و رای آورند. 

 

*مثلا چه کسانی؟

 

مثلا دکتر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی نه اصلاح طلب است، نه اعتدال گرا یا اصولگرا. افرادی که سابقه مدیرتی هم دارند با این ویژگی ها داریم.

 

*فکر می کنید در انتخابات آتی افراد این چنینی مورد اقبال بیشتر قرار می گیرند؟

 

نه منظورم این نیست. تا یک سال و نیم آینده شرایط کشور تغییر می کند و از حالا نمی توان در این خصوص گفت.  فقط به این بخش از سوال شما جواب میدهم که اگر اصلاح طلبان انتخابات را تحریم کنند، چه می شود؟ به نظر من هیچ وقت این کار را نمی کنند اما اگر هم تحریم دهند اتفاق خاصی نمی افتد. همچنان که اصلاح طلبان قبلا هم انتخابات را تحریم کرده بودند و دیدند که مشارکت عمومی هم بالا بود و مردم به افراد دیگری رای دادند. 

این طور نیست که بگوییم سبد  آرای مردم کاهش پیدا می کند یا همه به اصولگرایان یا اعتدال گرایان رای میدهند. به اعتقاد من اینطو نمی شود و فقط آرا تقسیم می شود . الان برای صحبت در مورد چگونگی تقسیم آرا زود است .

به اعتقاد من اصلاح طلبان چه تصمیم به حضور در انتخابات بعدی داشته باشند و چه نداشته باشند، باید در مورد عملکرد خود به ملت پاسخ دهند. حداقل به اندازه سهم خود پاسخ دهند. بالاخره آن ها در دولت، مجلس و شورا سهمی داشته اند که باید در مورد آن پاسخگو باشند. 

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.