محمد اکبری در خبر آنلاین نوشته است : سفر روحانی به دو کشور اروپایی در یک فضای ابهام آمیز پس از خروج امریکا از برجام و تهدیدات او شکل گرفت. این سفر در شکستن فضای شکل گرفته از سوی ترامپ بسیار حائز اهمیت است. اروپایی ها پس از ۱۸ تیر، با مواضع خود تلاش کرده بودند برجام منهای امریکا را سناریویی قابل تحقق معرفی کنند و این سفر در فضایی صورت می گیرد که ایران منتظر بستۀ برجامی اروپاست.  بازتاب سفر رئیس جمهور در این فضا چگونه است؟ آیا می توان به استمرار روابط ایران و اروپا در کنار تهدیدات امریکا امیدوار بود؟ در این باره با سید علی خرم، سفیر سابق ایران در اتحادیه اروپا گفت و گو کرده ایم که از نظر می گذرانید:

سفر رئیس جمهور به دو کشور اروپایی در این برهه زمانی به علت مسائل مرتبط با برجام پر اهمیت ارزیابی می شود. به نظرتان باید منتظر تداوم همکاری ایران و اروپا و حفظ برجام باشیم؟

 

بسته پیشنهادی اروپا در مورد برجام در اتحادیه اروپا تدوین می‌شود و عمدتا هم کشورهایی مثل فرانسه، آلمان و انگلیس و خانم موگرینی به عنوان هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا در آن بیشتر موثر هستند. اما اتریش یکی از اعضای اتحادیه اروپا است که در آن‌جا می‌تواند بین 28 کشور به نفع ایران رأی بدهد. قبلا آقای دکتر روحانی به فرانسه هم سفر کردند و سعی کردند نظر مثبت آنها را هم داشته باشند. سوئیس جزء اروپا هست، ولی جزو اتحادیه اروپا نیست، اما نظر مثبت سوئیس هم می‌تواند در اروپا موثر واقع شود به جهت جایگاه خاصی که این کشور از لحاظ مبادلات بانکی دارد و نزدیک به شاید 150یا 200 سال سوئیس از لحاظ بانکی مورد اعتماد جامعه جهانی است، لذا از باب مسائل بانکی سفری که آقای دکتر روحانی به سوئیس داشتند، می‌تواند روی بانک‌های سوئیس با توجه به اینکه قسمت اعظمی از مسائل برجام در رابطه با مبادلات بانکی و پولی است؛ در ملاقات‌ها تاثیراتی را داشته باشد.

در اتریش هم این کشور مستقیما عضو اتحادیه اروپا است و نظراتش کارساز است. در اتحادیه اروپا زمانی که در مورد ایران و برجام صحبت شد 2 یا 3 کشور نظر مثبتی نداشتند و اکثریت موافق بودند که اروپا مقابل این تحریم‌ها بایستد و از ایران حمایت کند، اما لهستان و یکی، دو کشور بلوک شرق سابق با این امر موافق نبودند، لذا ما انتظار این را داریم که نظرات مخالفی هم زده شود، ولی اگر با اتریش و مقامات آن در سفر دکتر روحانی همراهی هایی ایجاد شود، با توجه به اینکه حزبی که در این کشور حاکم است دست راستی است و خیلی از نظر فکری با ایران همخوانی ندارد این سفر میتواند اثرات مثبتی روی اتریش داشته باشد و قطعا روی اتحادیه اروپا هم تاثیرگذار خواهد داشت.

این دو کشور مقر سازمان‌های بین‌المللی هم هستند و مذاکرات هسته‌ای و دیگرات دیدارها هم بیشتر در این دو کشور و مخصوصا در وین برگزار شده و می شود. از این لحاظ هم می‌توان به لحاظ سیاسی و روانی تاثیرگذار باشد؟

 

البته خود دو دولت تأثیری در تصمیم‌گیری‌های سازمان‌های بین‌المللی مستقر در آنجا ندارند چرا که هر سازمان بین‌المللی بر اساس شرح وظایف خودش عمل می‌کند و به خاطر اینکه این سازمانها در سوئیس یا اتریش است به شکل کلی از این دو کشور تبعیت نمی‌کنند. اما طبیعتا هم وین و هم ژنو دو گذرگاه بین الملی هستند چراکه سازمان ملل متحد هم بخشی از آن در ژنو و بخشی در وین است و مقر سیاسی آن نیویورک است. اما از زاویه دیگر هم این سفر را باید بررسی کرد؛ دولت ترامپ سعی می‌کند ایران را به عنوان یک کشور خاطی نشان دهد و اذهان بین المللی را تشویش کند که بتواند تحریم‌هایی را که برقرار کرده مشروع جلوه دهد و از این رو بتواند بقیه برنامه اش را با راحتی بیشتری پیاده کند.

ایران تلاش می کند این حربه را خنثی کند و استراتژی قرار دادن ایران در انزوا را از بین ببرد؟

بله، مثلا در ماده 41 منشور در جهت برخورد با یک کشور خاطی، کاهش و قطع روابط دیپلماتیک و بعد کاهش روابط تجاری و اقتصادی و سپس محاصره اقتصادی آمده است و این را برای کشورهای تهدیدکننده و ناقض صلح وضع کرده اند. هیچکدام از این اتهامات متوجه ایران نیست، ایران نه تهدید صلح بوده و نه ناقض صلح. اما آمریکا و متحدینش مثل اسرائیل می‌خواهند با فضا سازی ایران را مشتبه به چنین اتهاماتی کنند و پیامدهای چنین اتهاماتی کاهش روابط دیپلماتیک، انزوای دیپلماتیک، قطع روابط و بحث تجارت و اقتصاد است. پس وجه دیگر این سفر این است هم ما و هم اروپایی ها نشان می دهند که نه ما یک چنین انزوایی را داریم و نه اروپایی‌ها اعتقاد به چنین انزوایی دارند و از این بابت نفس سفر می‌تواند این پیام را داشته باشد.

از یک وجه دیگر بحث اسلام هراسی است که آمریکا و اسرائیل در جهان تبلیغ می‌کنند و تلاش می کنند ایران را به عنوان کشور بر هم زننده ثبات معرفی کنند. اما این نوع سفرها میتواند نشان دهد ایران هم مثل هر کشور دیگری حرف‌های معقولی دارد و کار‌های معقولی انجام می‌دهد و این اسلام هراسی و ایران هراسی هیچ وجه درستی ندارد. در این سفر بخش خصوصی ایرانی هم همراه رئیس جمهور بود و یادداشت‌های تفاهم و قراردادهایی را در حد چند میلیون تا چندصد میلیون دلار با بخش خصوصی اتریش و سوئیس امضا کردند که این هم یک بخشی از آن بسته پیشنهادی اروپا می‌تواند باشد که اروپایی‌ها آن چه را که می‌توانند انجام دهند، در این بسته پیشنهادی به ایران عرضه کنند و این بخش خصوصی ایران و اروپا بتوانند باهم کار کنند و آنها بتواند این موضوع را مورد حمایت قرار دهند. برای مثال خبرهایی وجود دارد که برخی شرکتهای تولیدی در زمینه لبنیات با طرف اتریشی خود یادداشت تفاهم امضا می‌کنند که برای تقویت بنیه کارخانجات و عرضه این محصولات بهتر و بیشتر و تنوع در محصولات آن برای ایرانی‌ها هم می تواند قابل توجه است. این دست مسائل وجوه دیگری دارد که نباید از آن غافل شد.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.