در روزهای گذشته خبری منتشر شد که طرح ۷۵۰ هکتاری گلخانه هیدروپونیک که توسط شرکت عمران کرمان به‌منظور کاهش مصرف آب و افزایش بهره‌وری محصولات کشاورزی در منطقه کرمان برنامه‌ریزی شده بود، به دستور قوه قضاییه به‌منظور بررسی‌های کارشناسی متوقف شده است. 

آن‌طور که برخی کاربران فضای مجازی گفته‌اند، بنا بوده برای اجرای این طرح ۵۰۰ میلیون دلار بودجه اختصاص یابد و ورود قوه قضاییه به این طرح، با توقف تخصیص این بودجه به شرکت عمران کرمان شده است؛ شرکتی که گفته می‌شود به حسین مرعشی، استاندار اسبق کرمان نزدیک است.

خبر ورود قوه قضاییه به این طرح در ساعت پایانی روز پنج‌شنبه ۱۴ شهریور در فضای مجازی منتشر شد که این موضوع باعث شد تا #هشتگ_عمران کرمان، تا ۵ روز بعد از آن به یکی از دو هشتگ مهم و پرکاربرد توییتر فارسی تبدیل شود.

**ماجرا از کجا آغاز شد؟

اولین بار یک کانال تلگرامی با نام شمسا که تعداد اعضای آن به ۱۰ هزار نفر هم نمی‌رسد در ساعت ۷:۵۴ دقیقه روز پنج‌شنبه ۱۵ شهریورماه اقدام به انتشار خبری نمود که بر اساس آن قوه قضاییه اعطای تسهیلات ۵۰۰ میلیون دلاری به یکی از اعضای مرکزی حزب کارگزاران را ناکام گذاشت.

پس از انتشار این خبر در این کانال تلگرامی، کانال‌های تلگرامی بسیاری اقدام به فوروارد این خبر کردند، به‌گونه‌ای که در کمتر از یک روز بیش از ۳۶۵ هزار بازدید از این مطلب رقم خورد. میزان بازدیدی که برای یک کانال کم جمعیت تا حدودی غیرعادی است. خصوصاً آن‌که میانگین بازدید مطالب این کانال تلگرامی زیر ۱۲۰۰ بازدید است. 

نکته جالب‌ آن است که هیچ کانالی رأساً اقدام به انتشار این خبر نکرده است، اما حداقل ۵۰۰ کانال اقدام به فوروارد نمودن خبر در کانال خودشان کرده‌اند. لازم به ذکر است که هیچ‌یک از کانال‌های رسمی وابسته به نیروهای اصولگرا یا اصلاح‌طلب و حتی ضدانقلاب نیز این خبر را در هیچ سطحی انتشار نداده‌اند.

اما در توییتر ماجرا متفاوت بود. پس از انتشار خبر مربوط به عمران کرمان در تلگرام، در بازه ساعت ۲۰:۲۰ دقیقه تا ۲۱:۴۵ روز پنج‌شنبه ۱۵ شهریور، سه توییت به انتشار اخبار مربوط به عمران کرمان پرداختند. نکته جالب‌توجه آن است که اولین اکانتی که اقدام به انتشار این خبر در توییتر کرده بود، کمتر از ۱ ماه پیش در توییتر ساخته شده است.

دومین اکانت ِ توییت کننده در این موضوع نیز تنها ۳ فالور و ۲ فالویینگ دارد و مشخص است اکانتی بوده است که تاکنون هیچ فعالیتی در توییتر نداشته، اما باوجود این تعداد کم فالور، توییتش ۴۵ بار ریتوییت می‌شود.

**کاربران توییتری فعال در این کمپین، چه مواردی را بیشتر لایک می‌کردند ؟

محتوای توییت‌های پرلایک منتشرشده در رابطه با مؤسسه عمران کرمان در ۷ مورد دسته‌بندی می‌شد. بیشترین لایک‌ها (۲۲ درصد) به موضوع فساد اقتصادی و انتساب آن به حزب کارگزاران پرداخته است. همچنین برخی از کاربران توییتر ادعا می‌کردند طرحی که قرار است توسط مؤسسه عمران کرمان اجرا شود، باعث ایجاد خشکسالی در منطقه کرمان می‌شود. توییت زیر یکی از نمونه توییت‌هایی است که در این باب منتشر شد:«چندی پیش گلخانه بزرگی در شهر یزد با تکنولوژی هیدروپونیک شروع به کار کرد، بخش‌هایی از این شهر تا مرز خشکسالی کامل رفت، حالا حسین مرعشی قصد دارد اَبَرگلخانه‌ای با همین تکنولوژی را در کرمان تأسیس کند! حساب کنید وضعیت کم‌آبی کرمان تا کجا پیش می‌رود؟!#عمران_کرمان»

اما این ادعا با حقیقت همخوانی ندارد و برخلاف ادعای طرح شده، استفاده از گلخانه باعث مصرف کمتر آب می‌گردد. 

در میان توییت‌ها، برخی از اقدام به‌موقع قوه قضاییه برای توقف این طرح حمایت ‌کردند. ۱۴ درصد لایک‌های مربوط به هشتگ عمران کرمان مربوط به این مضمون بوده است و یکی از پرلایک‌ترین توییت‌ها در این رابطه توسط علی قلهکی، یکی از چهره‌های فعال اصولگرا در فضای مجازی منتشر شده است.

با وجود مشارکت برخی از کاربران اصولگرای توییتری در این کمپین، اکثر چهره‌های سیاسی فعال در توییتر نیز هیچ توییتی در این رابطه منتشر نکرده‌اند و حتی کانال‌های نشان‌دار اصولگرا نیز هیچ مطلبی بر علیه عمران کرمان ننوشتند.

** هشتگ عمران کرمان آیا واقعاً پنج روز مهم‌ترین موضوع توییتر فارسی بود؟

به‌طور معمول هر موضوعی که در توییتر ترند اول می‌شود، همراهی بسیاری از کاربران را با خود به همراه می‌آورد و پرلایک‌ترین پست‌ها در آن موضوع، چندین هزار لایک می‌خورند. اما توییت‌های منتشر شده در مورد عمران کرمان ‌که به لحاظ تعداد محتوای منتشر شده ترند اول توییتر فارسی بود، از این قاعده پیروی نکرد و پرلایک‌ترین توییت با این هشتگ در حالی کمتر از ۱۵۰۰ لایک دریافت کرد که بیش از ۹۰ هزار بار با این هشتگ توییت زده شد یا توییت‌هایی با این هشتگ ریتوییت شد.

تعداد پایین لایک‌ها این فرضیه را به ذهن می‌آورد که علت ترند شدن هشتگ عمران کرمان، نه اهمیت آن برای کاربران توییتر فارسی که تعداد توییت‌های بسیار زیاد منتشر شده در مورد آن است. به نظر می‌رسد تعدادی کاربر توییتری اقدام به انتشار تعداد زیادی توییت با این هشتگ کرده‌اند؛ کاربرانی که حتی می‌توانند ربات توییتری بوده باشند!

این فرضیه وقتی قوت پیدا می‌کند که بدانیم بر اساس تحلیل‌های صورت گرفته، اولین کسی که هشتگ عمران کرمان را به کار برد، تنها ۱ ماه است در توییتر اکانت درست کرده است و دومین نفری که این هشتگ را در توییترش به کار برده بود، در زمان انتشار توییتش تنها ۳ فالور داشت و با این وجود این توییت ۴۵ بار ریتوییت شد.

عدم ورود جدی کاربران شناخته شده اصولگرا در تلگرام و توییتر به این کمپین نیز نشان می‌دهد حتی چهره‌های حقیقی و نه مجازی اصولگرا نیز حاضر به تولید محتوا در این رابطه نشده‌اند. با این حال، این‌که چنین هشتگی چگونه به لحاظ میزان انتشار محتوا در توییتر فارسی ترند شده است، جای ابهام و سؤال دارد و موارد مذکور شائبه سازمان‌یافته بودن آن و حمایت ربات‌ها از آن را تقویت می‌کند.


 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.