گاردین گزارش داد، بحران خاشقجی فرصتی برای این رهبر کهنه‌کار ترکیه فراهم کرده است. کسی که هرگز روابطش را با ولیعهد ۳۳ ساله عربستان گرم نکرده و حتی او را در حد یک هم‌پیمان منطقه‌ای برای خود تصور نکرده است.

این دو نفر دیدگاه‌های کامل متفاوتی برای آینده منطقه داشته‌اند: اردوغان حامی اسلام سیاسی چه در داخل و چه در خارج بوده است، به ویژه از زمان ظهور و سقوط محمد مرسی، رئیس‌جمهور سابق و بی فرجام مصر که از اخوان المسلمین آمده بود. رئیس‌جمهور ترکیه در عین حال وارد شراکت با قطر، دشمن منطقه‌ای ریاض شد، به آنهایی که بعد از سقوط مرسی به تبعید رفتند پناه داد و تبدیل به محافظ برای جنبشی شد که ریاض و امارات متحده عربی هم‌پیمانش به عنوان یک تهدید موجودیتی در نظر می‌گیرند.

با این حال اردوغان نگران نزاع برای قدرت و نفوذ منطقه‌ای است.

در این میان این شاهزاده عربستانی تلاش کرده تا الگوها را در عربستان تغییر دهد. ارتباطات عمیق با تشکیلات وهابی و سلفی را کنار بگذارد و این کشور را تبدیل به یک کشور عربی با دولت ملی‌گرای پلیسی کند.

ابوظبی و قاهره به همراه ریاض، سه گانه‌ای هستند که  از زمان سقوط محمد مرسی در جایگاه برتری منطقه‌ای قرار داشته‌اند.

برای اردوغان این قتل بی رحمانه یک لحظه تاریخی است: شانسی برای استفاده از فرصتی که این اقدام بی رحمانه و بی محابا به او داد تا وضعیت را تغییر دهد، اقدامی که حتی انزجار پایدار را در میان هم‌پیمانان عربستان در پی داشت.

سونر چاقاپتای، مدیر برنامه ترکیه در انستیتوی واشنگتن می گوید: این تبدیل به یک مبارزه راهبردی میان اردوغان در کنار دورنمایش برای خاورمیانه علیه دورنمای مدنظر محمد بن سلمان و هم‌پیمانانش شامل محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی و عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر شده است.

وی می گوید: اردوغان در واقعه قتل خاشقجی فرصتی می‌بیند – که در آن پی برده است محمد بن سلمان تبدیل به ضعیف ترین پیوند در گوشه ضد اردوغانی و ضد اخوان المسلمینی منطقه شده است. این یک یخ نازک است که محمد بن سلمان شروع به رقصیدن روی آن کرده است.

ریشه‌های این تحولات به سال ۲۰۱۳ زمانی که محمد مرسی از قدرت بیرون رانده شد، برمی‌گردد. او از تعامل با دولت سیسی سرباز زده و آن را نامشروع خواند. سیسی ژنرال سکولاری است که اسلام‌گرایان سیاسی را به زندان انداخت و اردوغان اسلام‌گرای سیاسی است که ژنرال‌های سکولار را به زندان انداخت.

مقام‌های ارشد عربستانی که در روزهای گذشته به دنبال آرام کردن اردوغان در آنکارا بوده‌اند در حالی این شهر را ترک کردند که معتقد بودند او  اندیشه بزرگتری در دورنمای خود دارد – به جریان انداختن مجدد ترکیه به عنوان یک پایگاه قدرت اسلامی منطقه‌ای، در عین تضعیف ادعای ریاض مبنی بر اینکه صدای غالب اسلام سنی است.

یک عضو ارشد خانواده سلطنتی فاش کرد: خالد الفیصل، فرماندار مکه، بعد از ملاقات با اردوغان در حالی بازگشت که خیلی نگران بود. او نمی‌توانست تکان بخورد. او نمی‌خواست به هر چیزی که ما می‌گفتیم گوش دهد. الفیصل در بازگشت به پادشاه گفت ما یک بحران پیش رو داریم.

چاقاپتای معتقد است که فعلا اهداف اردوغان محدودتر هستند. او نمی‌خواهد خاندان سلطنتی عربستان را که برای آنها از جمله پادشاهش احترام قائل است، تحت تعقیب قرار دهد. چیزی که او به دنبالش است این است که در این قضیه محمد بن سلمان را به حاشیه براند یا دست‌کم او را خنثی کند. او می‌خواهد یکی از مخالفانش را در ائتلاف سه گانه مخالف با او خنثی کند.

 

اخبار مرتبط

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.