زن مطلقه: فرزندم بعد از طلاق، من را گاز می‌گیرد!

خراسان نوشت: خانمی ۳۵ ساله ام. یک سال است که از شوهرم جدا شدم و در خانه پدرم زندگی می کنم. دخترم با کوچک ترین ناراحتی که برایش پیش می آید، من را می زند و گاز می گیرد. قبلا او را می زدم. الان هیچ کاری نمی کنم چون واقعا نمی دانم باید چه کار کنم. توصیه تان چیست؟

 مشاور در پاسخ نوشت:

درباره مشکل پرخاشگری فرزندتان، به خوبی طرح مشکل کردید اما اشاره ای به سن فرزند خود نداشته اید. با این حال، می توان حدس زد که او دوره کودکی اول باشد. با این حال، من پاسخم به این مسئله را به دو دسته عوامل زمینه ساز پرخاشگری و راهکارهای مقابله با آن، ارائه می دهم.
  

رفتارهای رایج فرزندان طلاق
از آن جا که شما به مسئله طلاق و جدایی از همسرتان اشاره کردید، بهتر است بدانید فرزندان طلاق ممکن است هر یک از مشکلات شان را به شکل رفتارهای برون ریزانه مثل پرخاشگری، نافرمانی و لجبازی یا رفتارهای درون ریزانه مثل انزوا و اجتناب، افسردگی، احساس گناه و ناامیدی از خود نشان دهند.
  

راهکارهای مقابله با خشم
پرخاشگری در کودکان ممکن است بدنی، لفظی یا به صورت تجاوز به حقوق دیگران باشد. ظاهرا و طبق آن چه که شما در پیامک تان گفته اید، پرخاشگری کودک تان بیشتر بدنی است. در این باره چند توصیه برای شما داریم:
1- در گام اول تفاوت بین احساس و رفتار را به کودک خود بیاموزید: کودکان معمولا در درک تفاوت میان احساس عصبانیت و رفتار پرخاشگرانه مشکل دارند. فرصت هایی را برای صحبت کردن درباره عصبانیت با کودک تان فراهم کنید و در موقعیت های مختلف احساس عصبانیت تان را به شکل کلامی بروز دهید. مثلاً موقع رانندگی بگویید: «وای! اون ماشین جلویی چقدر من را عصبانی کرد که فحش داد اما من با فحش جواب او را نمی دهم و فقط به او می گویم اصلا از کارت خوشم نیامد.» هنگامی که عصبانی می شوید و از کوره در می روید، مسئولیت رفتار خود را بپذیرید و بعد از کودک معذرت خواهی کنید و رفتار صحیح خود را بروز دهید.
۲- راه های سالم برای کنترل عصبانیت  را آموزش دهید: مهارت های حل مسئله را به او آموزش دهید. مثلاً به او یاد دهید که به جای رفتار پرخاشگرانه اول چند نفس عمیق بکشد و تا عدد ۱۰ بشمارد. دوباره نفس عمیق بکشد و فکر کند که با چه روشی این مشکل را حل کند. همچنین بازی با بادکنک یا ترکاندن آن و بعد خواستن از وی برای خالی کردن بادکنک به آرامی یا پاره کردن کاغذ باطله و جمع کردن خرده کاغذها با کودک در مواقع آرامش وی از راه های غیر مستقیم آموزش کنترل بروز خشم در فرزندتان است.
3- قوانینی برای مواقع عصبانیت کودک تان وضع کنید: برای مثال می توانید در مواقع عصبانیت، از یکدیگر دور شوید و به او بگویید: «بیا از هم دور باشیم تا هر دو آرام شویم.» به او بگویید که آسیب زدن بدنی ممنوع و توضیح دهید اشکالی ندارد که عصبانی باشی اما به تو اجازه نمی دهم به فردی آسیب بزنی. ما باید امنیت همدیگر را حفظ کنیم. این عبارت، این پیام جدی را می رساند که بروز عصبانیت ایرادی ندارد اما واکنش فیزیکی ممنوع است. جداکردن این دو مفهوم به کودک تان کمک می کند تا یاد بگیرد به همین شیوه رفتار کند.
  

ارتباط او با پدرش را قطع نکنید
در آخر یکی از نکاتی که نباید فراموش کنید، این است که کودک شما هم به مادر احتیاج دارد، هم به پدر. حضور یکی از شما کافی نیست. ممکن است همسر سابق شما، فرد مناسبی برای شما نبوده ولی در هر صورت والد فرزند شماست. بنابراین چهره او را در مقابل فرزندتان تخریب نکنید و اجازه دهید همچنان دوستش بدارد و رابطه خوبی با او داشته باشد. برای این ارتباط برنامه ریزی منظم مثل دیدار آخر هفته ها با توافق پدرش تنظیم کنید و برای اصول این دیدارها و نکات مهم درباره آن، می توانید از یک روان شناس کمک بگیرید.