رمزگشایی وزیر خارجه ایران از موانع داخلی پیوستن ایران به «اف‌ای‌تی‌اف» سرو صدای مخالفان دولت را بلند کرده است. محمدجواد ظریف اخیراً در گفت‌وگویی، پولشویی گسترده در کشور  و منافع اقتصادی برخی جریان‌ها را واقعیتی دانسته که موجب  فضاسازی‌ علیه مصوبه‌های ضدپولشویی شده و تلاش‌ها برای تصویب قوانین شفاف سازی مالی را ناکام گذاشته است. دیاکو حسینی، کارشناس مسائل بین الملل درباره دلایل هجمه مخالفان به ظریف و بازتاب آن در عرصه سیاست خارجی توضیحاتی ارائه کرد که در ادامه آن را می خوانید:

 

موضوع پیوستن ایران به «FATF» در حالی از سوی نهادهای ذیربط داخلی پیگیری می‌شود که وزیر امور خارجه ایران وجود پولشویی گسترده در ایران را که به تأمین منافع اقتصادی عده‌ای خاص منجر شده از جمله موانع تصویب لوایح مربوط به «اف‌ای‌تی‌اف» برشمرده است؛ این در حالی است که آقای ظریف تاکنون به این صراحت درباره این مسأله  و موانع پیش روی آن ورود نکرده بود. به نظر شما علت این صراحت  چیست؟

مطمئناً به این دلیل که وزیر امور خارجه ما بیش از هر فرد اجرایی دیگری در کشور نسبت به جزئیات، اهمیت، معانی و پیامدهای پیوستن یا عدم پیوستن به FATF در سیاست‌های ملی اقتصادی و روابط تجاری ایران اشراف نظر دارد و از مشاهده بی توجهی‌هایی که گاهی سایر مسئولان کشور در رابطه با این مسأله دارند، رنج می‌کشد. بعضی افراد به گونه‌ای با FATF برخورد می‌کنند که گویا این موضوع چیزی بیش از یک بحث جانبی که صرفاً به سیاست‌ها و خط مشی وزارت امور خارجه و دولت مربوط بوده، نیست. اما این برداشت کاملاً غلط است. امروز شفافیت در امور مالی و بانکی نه تنها به خواست و مطالبه عمومی شهروندان ما تبدیل شده و نه تنها می‌تواند زمینه‌های لازم را برای تشویق سرمایه‌گذاران خارجی به وارد شدن در بازارهای ایران، توسعه روابط تجاری، مالی و بانکی با سایر کشورها مطابق با قوانین و هنجاری‌های بین‌المللی فراهم کند بلکه مسأله‌ای کاملاً مرتبط با امنیت ملی ما در برابر انواع گوناگونی از تروریسم اقتصادی و حتی تروریسم در اشکال سنتی و شناخته شده آن است. بخشی از نظام جمهوری اسلامی این موضوع را حتی قبل از بر سرکار آمدن دولت آقای روحانی درک کرده بود و به همین دلیل هم بود که مقدمات لوایح FATF در دولت احمدی‌نژاد مطرح شد و آقای جلیلی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی آن را به دستگاه‌ها ابلاغ کرد. این نشان می‌دهد که پذیرش استانداردهای کارگروه ویژه اقدام مالی، سیاست کلی نظام است و ربطی به دولت‌ها ندارد. جای شگفتی دارد که بعضی افراد حتی سیاست‌های نظام را هم به محل مجادلات حزبی و جناحی تبدیل و نظرات دیروز خودشان را هم فراموش می‌کنند. طبیعتاً وقتی دکتر ظریف این واقعیت‌ها و این سیاسی کاری‌های غیراصولی را می‌بیند، چاره‌ای جز وارد شدن به این موضوع و اصلاح شیوه بحث‌های نادرست حول آن ندارد.

 

صحبت‌های اخیر آقای ظریف مبنی بر وجود پولشویی گسترده بر پایه چه گزاره‌هایی مطرح شده است؟

نمی‌دانم دکتر ظریف کدامیک از موارد را مد نظر داشته است؛ اما باید توجه کنیم در کشوری که قوانین و استانداردهای سختگیرانه علیه پولشویی وجود ندارد و شفافیت مالی تضمین نشده، پولشویی یک امر رایج است و اگر شاهد و مدرکی برای پولشویی وجود نداشته باشد باید تعجب کنیم. در چنین کشورهایی وارد شدن پول‌های کثیف، پول‌های آلوده و پول‌های سیاه به سیستم مالی آنقدر طبیعی است که ممکن است همه مردم و فعالان اقتصادی حتی متوجه ناسالم بودن این پول‌ها نباشند. دکتر ظریف در مصاحبه اخیر در واقع به این بستر که ناشی از فقدان قوانین و استانداردهای پذیرفته شده جهانی است، اشاره داشتند نه به اشخاص حقیقی و حقوقی که ممکن است در چنین ساختاری، آگاهانه یا ناآگاهانه درگیر پولشویی شوند. امروز نهادهای زیادی وجود دارند که محل درآمدها، مخارج و گردش مالی آنها به طور کامل ،شفاف و روشن نیست. همین ابهامات بنا به تعریف می‌تواند شکل‌های متنوعی از پولشویی را ایجاد کنند.

 

اشاره به وجود پولشویی گسترده در کشور در حالی از سوی وزیر امور خارجه مطرح شده است که پیش از این مخالفان دولت حتی آمار رسمی دولت درخصوص میزان قاچاق در کشور را رد کرده و ارزیابی بیشتری از این آمار داشتند. خب؛ با وجود چنین پیشینه‌ای که بسیاری از خود مخالفان اصولگرای دولت به رد و بدل شدن پول‌های قاچاق در کشور اعتراف کرده‌اند؛ چرا با پیوستن ایران به کنوانسیون‌های شفاف‌سازی مالی با این شدت مخالفت می‌کنند؟

 افراد و گروه‌هایی وجود دارند که منافع‌شان را از طریق پذیرش استانداردهای FATF در خطر می‌بینند. طبیعتاً آنها در صورتی که ایران به همکار این نهاد تبدیل شود، از کسب درآمدهای میلیاردی از مسیرهای غیرشفاف محروم خواهند شد. نباید از این افراد انتظاری جز مخالفت و فضاسازی مخرب داشته باشیم. نکته جالب توجه و حیرت انگیز، این است که این افراد بعضاً با توسل به امریکا ستیزی با این مسأله مخالفت می‌کنند؛ در حالی که کمترین اطلاع از شرایط کشور و ماهیت سیاست‌های امریکا علیه ایران نشان می‌دهد که در حال حاضر هیچ چیز به اندازه رد کردن لوایح FATF امریکا را خوشحال نمی‌کند. دولت ترامپ بسیار خوشحال خواهد شد اگر ما به دست خودمان ثابت کنیم که عدم سلامت نظام مالی و بانکی ایران، ریشه واقعی بی میلی سرمایه گذاران خارجی برای مشارکت در ایران است و نه تحریم‌های امریکا. حتی می‌توانیم فرضیه‌های خطرناک‌تری را هم در نظر بگیریم. برای مثال، در شرایطی که ایران در کنار کره شمالی تنها کشورهای غیرهمکار FATF محسوب می‌شود، برای امریکایی‌ها و صهیونیست‌ها خیلی راحت است که یک عملیات تروریستی را در گوشه‌ای از جهان صورت دهند و با سندسازی‌هایی، سرنخ‌های تأمین مالی آن را به ایران متصل کنند. این استثنا بودن ایران، بسیار خطرناک است. اگر ایران به همکار کارگروه ویژه اقدام مالی تبدیل شود، راه‌های سوء استفاده و توطئه چینی را علیه خودش مسدود خواهد کرد.

 

برخی از مخالفان می‌گویند صحبت‌های آقای ظریف در حالی مطرح شده که موضوع پیوستن ایران به CFT و سایر لوایح FATF از سوی شورای نگهبان و نهادهای قانونی کشور رد شده است؛ بنابراین منظور آقای ظریف آن است که حامیان پولشویی از بدنه نهادهای حاکمیتی کشور هستند و این انتقادات متوجه آنها می‌شود... ارزیابی شما چیست؟

این فرار به جلو، گرهی از مشکلات باز نمی‌کند. کاملاً روشن است که منظور دکتر ظریف نهادهای حاکمیتی و یا چهره‌های معتبر نظام نبود. ایشان به عنوان وزیر امور خارجه و کسی که مستقیماً با این مباحث در سطح امنیت ملی درگیر است، حق دارد که از زوایای مختلف به موضوع نگاه کند و این به معنای متهم کردن این و آن نیست. وی تأکید کرد که هیچ فرد یا نهادی را متهم نمی‌کند؛ البته این بدان معنا نیست که عده‌ای دلبسته به مافیای ثروت و فساد، نتوانسته‌اند خود را به نهادهای حکومتی نزدیک کنند و با سوء استفاده از اهرم‌های قدرت سیاسی، از دارایی‌ها و عملکردهای ناسالم خود دفاع کنند. اما باید توجه داشته باشیم که این افراد را با نهادهایی که شاید به آنها مرتبط باشند، معرفی نکنیم. حتی اگر این افراد، احیاناً سوابق انقلابی داشته‌اند ولی امروز غرق در فساد شده و به پول‌های بادآورده خو کرده اند، نباید آنها را با انقلاب یکی بدانیم. طبیعتاً این افراد به انقلاب و ارزش‌های آن پشت کرده‌اند و به عبارت دقیق‌تر این افراد نفوذی‌هایی هستند که با جریان تروریسم اقتصادی علیه نظام و ملت ایران همدست شده‌اند و چه بسا با حفظ ظواهر در سلسله مراتب اداری و سیاسی ما به درجاتی هم رسیده باشند.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.