فرضیه آمادگی البشیر برای تصاحب مجدد قدرت
بر اساس گزارش‌های منابع خبری،ارتش سودان در بیانیه‌ای که از تلویزیون این کشور پخش شد، اعلام کرد که رئیس جمهور بازداشت و به مکانی امن برده می‌شود. براساس این بیانیه، به مدت سه ماه در این کشور وضعیت فوق العاده اعلام خواهد شد و ارتش در دوره دو ساله انتقالی زمام امور را به دست خواهد گرفت. در بخش دیگری از این بیانیه آمده که یک شورای انتقالی نظامی در این دوره انتقالی تشکیل می‌شود که جزییات این شورا بعدا اعلام می‌شود. قرار است قانون اساسی سال ۲۰۰۵ میلادی هم لغو شود.
اسکای نیوز عربی، نیز اعلام کرد که اعضای هیات رئیسه حزب حاکم« کنگره ملی» به رهبری عمر البشیر و «علی عثمات محمد طه» معاون اول سابق و عبدالرحیم محمد حسین» وزیر دفاع اسبق وی بازداشت شده اند.این شبکه شمار بازداشتی ها را بیش از صد نفر اعلام کرده و آورده است: «عوض بن عوف» معاون اول رئیس جمهور و «عماد عدوی» رئیس سابق ستاد کل ارتش سودان نامزدهای احتمالی فرماندهی شورای نظامی انتقالی هستند
از سوی دیگر شاهدان عینی اعلام کرده اند که سودانی ها در خیابان های خارطوم شادمانی می کنند و شعار «سرنگون شد..سرنگون شد…پیروز شدیم» سر می دهند.نیروهای اعلام آزادی سودان از تجمع کنندگان خواسته اند که میدان تحصن جلوی مقر فرماندهی ارتش را ترک نکنند. آنها همچنین از سودانی ها خواسته اند به خیابان ها بریزند.براساس اعلام برخی منابع، محمد طاهر ایلا نخست وزیر سودان هم از سوی نیروهای مسلح این کشور دستگیر شده است.با این حال معترضان خواستار کناره گیری کامل دولت سودان به رهبری عمر البشیر و تشکیل شورای انتقالی غیر نظامی شده اند.
اعتراضات علیه عمر االبشیر که نزدیک به ۳۰ سال زمام امور در این کشور را برعهده داشت در ماه‌های گذشته در این کشور ادامه داشت و این کشور صحنه بزرگترین اعتراضات در طول دوران حکومت بشیر بود. درگیری‌های میان نیروهای امنیتی که به عمرالبشیر وفادار بودند و معترضان، چندین کشته برجا گذاشته است.
کودتای خاموش «البشیر» در سودان
«عمر البشیر»، رئیس جمهور سودان اخیرا، تغییرات مهمی در نهادهای نظامی و امنیتی کشورش ایجاد کرد که از جمله آن انتصاب رئیس جدید ستاد مشترک ارتش سودان بود. ناظران معتقدند تغییرهای جاری در سطوح عالی دستگاه نظامی، امنیتی و سیاسی سودان حاکی از تلاش عمر البشیر برای نامزد شدن در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ این کشور است.
تغییر در رأس هرم نهاد نظامی سودان همانگونه که قبلا هم گفته شد «کودتای خاموش» توصیف گردید و در چارچوب تلاش برای تسکین خشم مردمی ناشی از بحران اقتصادی و آماده شدن برای نامزدی دور جدید ریاست جمهوری عمر البشیر در سال ۲۰۲۰ از یک سو و انطباق ساختار قدرت سودان با شرایط منطقه‌ای پیرامون آن از سوی دیگر تفسیر شد .
تحلیلگران معتقد بودند که تغییرات در سودان در سطح نهادهای نظامی و امنیتی متوقف نخواهد شد و به زودی سطوح دیگری را هم در بر می‌گیرد؛ از جمله دستگاه اجرایی، دولت و فرمانداران سودانی، بخصوص که نزدیکان به دولت خارطوم از ادامه این تغییرها سخن گفتند و هدف آن تعامل با شرایط کنونی و حمایت از اوضاع داخلی سودان است که دچار وخامت اقتصادی است و همچنین به منظور مقابله با فشارهای بین المللی است.
فرضیه آمادگی البشیر برای تصاحب مجدد قدرت
چیزی که فرضیه آمادگی البشیر برای نامزدی مجدد در انتخابات ریاست جمهوری سودان را تقویت کرد این بود که نیروهای مسلح سودان اعم از نهادهای نظامی و امنیتی آن یکی از مهم‌ترین فاکتورهای معادلات قدرت در سودان محسوب می‌شود. از اواخر سال گذشته تنش در روابط عمر البشیر و نخست وزیر وی که «مرد خاموش و مبهم» خوانده می‌شود پدیدار گشت بخصوص هنگامی که رئیس جمهور سودان از حمایت احتمالی خود از «محمد طاهر ایلا»، فرماندار استان الجزیره در صورت تصمیم وی برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 خبر داد. پس از آن شدت اختلافات بین عمر البشیر و نخست وزیر وی آشکار شد بخصوص هنگامی که البشیر از عملکرد دولت در سایه بحران اقتصادی سودان انتقاد است.
تغییرهای جاری پس از آن اتفاق افتاد که حزب کنگره ملی حاکم بر سودان در برهه اخیر شاهد اختلاف داخلی بر سر نامزدی عمر البشیر در دور جدید ریاست جمهوری است.از جمله کسانی که تمایلی به نامزدی البشیر ندارند، نافع علی نافع، از رهبران برجسته حزب کنگره ملی است.در مدت اخیر منابع سودانی از تلاش نافع برای تحریک جنبش اسلامی علیه البشیر خبر دادند و گفتند نافع از این جنبش خواسته در داخل حزب حاکم ادغام شود. جنبش اسلامی با این موضوع مخالفت کرد اما نافع با این کار خواهان فتنه‌انگیزی بین این جنبش با البشیر بود بخصوص که گزارش شده واشنگتن نیاز به تخریب این جنبش دارد و به گفته منابع مذکور در همین راستا قوش که به خصومتش علیه نافع مشهور است، به منصب خود بازگشت.
نقش آمریکا در تحولات اخیر سودان
در اینجا توجه به نقش آمریکا در عرصه کنونی سودان حائز اهمیت است بخصوص که منابعی سودانی تاکید می‌کنند همه کودتاها از زمان سفر جان سولیفان، معاون وزیر خارجه آمریکا به خارطوم در نوامبر گذشته آغاز شد او برای تکمیل رفع تحریم‌های سودان حامل شروطی از سوی کاخ سفید بود که از جمله آن موافقت نکردن با نامزدی مجدد البشیر است.
این منابع گفتند عمر البشیر پس از سفر سولفان عازم روسیه شد و از تریبون این کشور مواضعی علیه آمریکایی‌ها گرفته و از حضور روسیه در سوریه حمایت کرد بر خلاف مواضعی که پیش‌تر داشت و به دنبال آن موج تغییرهای کنونی در سطوح نظامی و سیاسی سودان آغاز شد.
هیجان در شبکه های اجتماعی از افزایش اعتراضات مردمی
در روزهای اخیر خودروهای نظامی در سراسر خارطوم مستقر شده بودند و این موضوع توجه کاربران شبکه‌های اجتماعی را به خود جلب کرده است.بسیاری از فعالان شبکه‌های اجتماعی سودان این حضور نظامی گسترده در خارطوم را نشانگر کودتای نظامی در این کشور می‌دانستند. آنان بر اینباور بودند که نظامیان سودانی می‌خواهند قدرت را به یک دولت مدنی انتقال دهند، اما برخی دیگر از کاربران شبکه‌های اجتماعی معتقد بودند که دولت می‌خواهد حالت فوق‌العاده در خارطوم اعلام کند و زمان آمدو شد مردم را در این شهر کاهش دهد.
این درحالی بود که احزاب سیاسی و اتحادیه‌های صنفی سودان اعلام کرده‌اند به تظاهرات خود علیه دولت خارطوم ادامه می دهند و بر همین اساس یکشنبه به خیابان‌ها می‌آمدند تا علیه دولت عمر البشیر شعار سر دهند. این تظاهرات پنجشنبه نیز تکرار خواهد شد.به‌نوشته این روزنامه چاپ خارطوم، مردم سودان با قیام خود توانسته‌اند دو حکومت نظامی در این کشور را سرنگون کنند که اولین آن در سال 1964 بود که رژیم ابراهیم عبود سرنگون شد، دومین آن در سال 1985 بود که رژیم جعفر نمیری ساقط گشت. اکنون این سؤال مطرح است "آیا تظاهرات کنونی در سودان شباهتی به دو قیام گذشته مردم این کشور دارد؟".
سکانس آخر در خیابانهای خارطوم
شهرهای سودان در هفته های گذشته صحته تظاهرات گسترده در اعتراض به گرانی و وخالت اوضاع اقتصادی است؛ روزهای اخیر بر شدت این اعتراضات افزوده و منجر به کشته شدن 8 تن شد این در حالی است که معترضان تعداد کشته شدگان را 22 تن عنوان کرده اند.
از سوی دیگر دولت سودان اعلام کرد که تظاهرات مسالمت آمیز توسط افرادی که در بین تظاهرات کنندگان نفوذ کرده اند، از مسیر مسالمت آمیز خود خارج شده است.دولت دربیانیه ای که از سوی خبرگزاری رسمی سودان منتشر شد، افزود: تظاهرات از مسیر خود خارج شده و توسط افرادی که در بین تظاهرات کنندگان نفوذ کرده اند، به اقداماتی خرابکارانه تبدیل شده است که در آن نهادهای دولتی و اموال عمومی و خصوصیی هدف قرار گرفته اند.
اقتصاد سودان در سال‌های گذشته رو به وخامت گذاشته بود. این کشور براثر افزایش قیمت دلار در برابر پوند، از بحران هایی در زمینه نان، آرد، سوخت و گاز طبیعی رنج می برد. قیمت دلار در بازارهای آزاد این کشور رکورد زده و هر دلار، 60 پوند قیمت گذاری می شود. سال پیش ارزش پوند سودان به سرعت افت کرد و تورم بالا رفت که فشار بیشتری بر وضع معیشتی وارد کرد. دولت سپس افزایش بهای سوخت و نان را اعلام کرد که به اعتراضات منجر شد.
دایره اعتراضات سودان گسترش یافته و بویژه پس از ملحق شدن مخالفان دولتی به آن، از بُعد خواسته های مستقیم خارج شده و رنگ سیاسی به خود گرفته بود؛ به طوری که از لابه لای آن فریاد سرنگونی نظام عمر البشر سر داده می شد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر