جنگ یمن در سال ۲۰۲۱ به پایان می‌رسد؟

«الکساندر نازاروف» تحلیلگر سیاسی روس در مقاله‌ای به شرایط فعلی جهان و بحران‌های موجود به خصوص بحران میان همپیمانان و ائتلاف‌ها پرداخت و نوشت که کشورها ناگزیر هستند در سال آتی تغییرات قابل ملاحظه‌ای در سیاست‌های خود اعمال کنند.

او در وبگاه روسیا الیوم نوشت که نظام جهانی در پی بروز سلسله بحران‌هایی از هم گسیخته است، بحران‌هایی که هر کدام خصوصیت ویژه خود دارند و اما بحرانی که بیشتر کشورهای جهان با آن رو به رو هستند، بحران همپیمانان و ائتلاف‌ها است.

به نوشته وی مشکلات اقتصادی فزاینده، کشورهای بزرگ را به بازبینی در سیاست‌ها و و ائتلاف‌ها و نگاه به مشکلات داخلی مجبور کرده است.

نازاروف افزود: «دوره بخشش و کمک‌های مالی رهبران به پایان رسیده و تنش‌ها و درگیری‌ها با زیردستان آغاز شده است.»

این تحلیلگر روس در این باره توضیح داد که ایالات متحده آمریکا تلاش می‌کند تا آخرین قطره از عصاره همپیمانانش را هم بگیرد و در این باره ممکن است تا دوباره با عربستان سعودی قرارداد فروش سلاح امضاء کند. یا اختلافاتی که در پیمان ناتو در خصوص سهم اندک اعضای کوچک‌تر رخ داده است. اتحادیه اروپا نیز از بحرانی به بحران دیگر منتقل می‌شود. هنوز از خروج انگلیس از این اتحادیه نگذشته که هلند و مجارستان اقدام به مسدود‌سازی بودجه اتحادیه اروپا کرده‌اند.

روسیه دیگر کشوری است که سیاست عملگرایی فزاینده‌ای را پیش کشیده و حمایت مالی از همپیمانانش را کاهش داده است. این مسأله در بلاروس که از کمک‌های نفتی و گازی ارزان قیمت روسیه بهره‌مند می‌شد، خود را به خوبی نشان داده است.

اما در غرب آسیا، شورای همکاری خلیج فارس و عربستان سعودی نیز با تهدیدات مشابه‌ای روبه‌رو هستند. در شرایطی که امارات تلاش دارد به خصصو در یمن نقش مستقلی را به طور فزاینده بازی کند، قطر به طور علنی از سیاست‌های شورا کنار کشیده است.

به نوشته این تحلیلگر روسی، مشکل فقط این نیست. مسأله اساسی این است که سیاست‌های آمریکا موجب شده است تا ریاض در مواضع خود در قبال همپیمانان و سازمان‌های مختلف تجدید نظر کند. به طور طبیعی نیز مسائل مالی پشت این قضیه است و دولت سعودی دیگر توانایی سابق را برای بذل و بخشش‌های بی حد و حصر ندارد و همزمان اشتهای دریافت کنندگان این کمک‌ها نیز افزایش یافته است.

بحران مالی در میان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس ادامه دارد و دلیل آن نیز کاهش قیمت نفت و شیوع ویروس کرونا در سایه بحران اقتصادی جهانی است.

دریافت کنندگان اصلی کمک‌های مالی عربستان سعودی از جمله بحرین، اردن و مصر نیز دچار مشکلات اقتصادی و ناتوانی در کنترل اوضاع اقتصادی خود هستند. عمان نیز به همین شرایط دچار است و به کمک‌های مالی نیاز دارد. اما خود دولت سعودی از کسری بودجه بسیار بالا رنج می‌برد و نیاز به پول دارد، از این رو کویت و امارات پیش از این ملکف به خرید سهام شرکت نفتی آرامکو شده‌اند.

«الکساندر نازاروف» سپس نوشت: «در دوره‌ای، معمر قذافی با سخاوت تمام دلار‌های نفتی را برای پروژ‌ها و کمک‌ها و توطئه‌های خارجی خرج می‌کرد، آن هم در زمانی که نیمی از خیابان‌های طرابلس، پایتخت لیبی آسفالت نبود. معتقدم که ریاض عواقب چنین سیاست‌هایی برای امنیت داخلی حتی در کشورهای ثروتمند را به خوبی می‌داند. بنابراین معتقدم که همزمان با کاهش نفوذ عربستان سعودی در میان همپیمانان خارجی‌اش، ما به زودی شاهد کاهش بزرگی در هزینه‌های دولت سعودی برای طرح‌های خارجی خواهیم بود.»

این تحلیلگر روس در ادامه نوشت که در این شرایط، به نظر می‌رسد که دولت ریاض تمایل بالایی برای پایان جنگ یمن داشته باشد. به خصوص اینکه «حوثی‌ها» علی‌رغم هزینه سرسام‌آوری که دولت سعودی در جنگ یمن انجام داده است، اثبات کرده‌اند که ائتلاف مورد نظر ائتلاف سعودی‌ امیدی برای پیروزی در این جنگ ندارد. اندیشکده آمریکایی «مرکز ویلسون» سال ۲۰۱۵ اعلام کرد که جنگ یمن روزانه ۲۰۰ میلیون دلار هزینه دارد که بخش اصلی آن را دولت سعودی پوشش می‌دهد. بنابراین ریاض تحمل این میزان هزینه برای جنگی که آینده آن کاملا مه‌آلود است، ندارد.

نازاروف سپس نوشت در خصوص خروج عربستان سعودی از یمن، ریاض با مشکلات بزرگی مواجه است که هرگونه عققب‌نشینی از این کشور را بسیار دشوار می‌کند و به نوعی سعودی‌ها در یمن گیر افتاده‌اند.

او افزود: «در نبود یک چارچوب و روش روشن برای تحقق ثبات در یمن با شرایطی که تا حدودی برای ریاض مورد قبول باشد و در حالیکه اختلافات و تنش‌ها میان همپیمانان در حال افزایش است، دولت سعودی برای خروج از یمن با دشواری‌هایی رو به روست. از سوی دیگر سعودی‌ها اعتقاد دارند که در صورت خروج از یمن، امارات نفوذ خود را افزایش داده و سعودی‌ها رهبری خود را در شبه جزیره عربستان از دست خواهند داد.»

این تحلیلگر روسی سپس نوشت: «شرایط یمن برای دولت عربستان سعودی، همان میزان فاجعه‌بار شده که افغانستان برای آمریکا به یک مشکل لاینحل تبدیل شده است. نه می‌تواند یمن را ترک کند و نه ادامه حضور ممکن است.»

نازاروف در این باره توضیح داد: «در همین حال، تضعیف جایگاه دولت سعودی در یمن، نقش و اعتبار این کشور در شورای همکاری خلیج فارس را نیز تحت الشعاع قرار خواهد داد و چه بسا شاکله این شورا در معرض خطر قرار گیرد. از سوی دیگر محتمل است که پایان جنگ یمن با اقدام قطر برای نابودی کامل شورای همکاری خلیج فارس همراه شود. البته نه به صورت رسمی بلکه در سطح تأثیر بر جوهره‌ی سازمان. اتفاقی که اکنون نیز سیر رخدادها  به سمت آن پیش می‌رود.

چندی پیش نیز «آری هیستین» رئیس مرکز پژوهش‌های امنیت داخلی رژیم صهیونیستی در یادداشتی نوشت که علی‌رغم تمامی تلاش‌های عربستان سعودی، مشخص است که این کشور قادر به خلاصی از جنگی که هزینه‌های بسیاری برایش از حیث کشته شدن غیر نظامیان و هزینه مالی و بدنامی بین‌المللی داشته، نیست؛ چرا که اگر بخواهد پیش از رسیدن به راه‌حل سیاسی، از یمن عقب‌نشینی کند -با توجه به اینکه هرگونه حل و فصل سیاسی در شرایط فعلی بعید است- این کار باعث سقوط دولت [منصور هادی] در یمن تحت فشار حوثی‌ها خواهد شد و عربستان بدون هیچ گونه کانال نفوذی، یمن را که غالبا، حیات خلوت عربستان توصیف می‌شود، ترک خواهد کرد.»

در بخش پایانی باید گفت که طبق آخرین گزارش مرکز حقوق بشری «عین» که به بررسی و مستندسازی آخرین آمار از تلفات انسانی جنگ یمن می‌پردازد، ۴۳ هزار و ۳۹۷ نفر تا کنون در جنگ شش ساله یمن کشته و زخمی شده‌اند و به گفته دکتر طه المتوکل وزیر بهداشت یمن تعداد کودکانی که با نارسایی‌های ژنتیکی به علت استفاده ائتلاف سعودی از سلاح‌های ممنوعه به دنیا می‌آیند، افزایش یافته است.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.