وضعیت درآمد و هزینه خانوارهای ایرانی

در این مصاحبه دکتر جواد حسین زاده در پاسخ به نحوه برآورد آمارهای بودجه خانوارها در کشور ،گفت: برآورد و شیوه آمارگیری طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی در کشور همچون سایر مراکز آماری کشورها با مراجعه مأموران آمارگیر به خانوارهای کشور ، برای تهیه ٩٠٠ قلم اطلاعات آماری در سراسر کشور به صورت نمونه گیری اجرا می‌شود .

رییس مرکز آمار با اشاره به وجود کاربران ویژه و فراوان این طرح از جمله اساتید دانشگاه‌ها، محققان، دانشجویان و کارشناسان اقتصادی و اجتماعی کشور برای انجام مطالعات و طرح های پژوهشی و همچنین بیان کاربردهای نتایج این طرح در محاسبات حساب های ملی و تهیه شاخص قیمت مصرف کننده یا نرخ تورم ، اهمیت طرح بودجه خانوارهای کشور را بسیار زیاد توصیف کرد.

دکتر جواد حسین زاده در ادامه در پاسخ به خبرنگار شبکه اکو ایران در خصوص چالش انتخاب "معیار حداقل یک ساعت کار درهفته مرجع" به عنوان مرز تعیین شاغلین ناقص، تمام وقت و بیکار مطلق، تصریح کرد: در تمامی مراکز آماری دنیا در تهیه و تولید شاخص های اقتصادی موضوع مقایسه پذیری این شاخص ها در سطح بین المللی و همچنین تبعیت از شیوه های جمع آوری یکسان آمارها با رعایت تعاریف و مفاهیم مشترک و استاندارد به عنوان یک اصل و قانون مسلم پذیرفته شده‌است.

وی با بیان اینکه مراکز آماری دنیا صرفاً نمی توانند تعاریف بومی و اختصاصی خود را در تهیه آمارهای اشتغال و بیکاری در نظر بگیرند. تعریف معیار یک ساعت کار در هفته مطابق با تعریف سازمان بین المللی کار (ILO) و بر اساس تجربیات مشترک و اجماع اکثریت کارشناسان اقتصادی دنیا در قالب راهنماها و دستور العمل‌ها است.

رییس مرکز آمار با اشاره به اینکه دلیل انتخاب معیار یک ساعت کار در هفته لزوم حفظ رابطه مستمر و پیوسته میان آمارهای بازار کار در محاسبات رشد اقتصادی کشور می‌باشد، خاطر نشان کرد: در محاسبات رشد اقتصادی نیاز است جمع کل تولید ناخالص داخلی یعنی محاسبه ارزش افزوده بنگاه های اقتصادی و بازرگانی به صورت دقیق و جزیی انجام شود که برای نیل به این هدف باید میزان حداقل یک ساعت کار در هفته به عنوان  " واحد سنجش حجم کار" در نظر گرفته شود.

دکتر حسین زاده با تاکید بر اینکه لازم است در آمارهای اشتغال و بیکاری تعریف بیکار مطلق و شاغلین ناقص را با رعایت سری زمانی از همدیگر تفکیک کنیم ،گفت: مرز بین اشتغال تمام وقت و پاره وقت همان ٤٤ ساعت کار درهفته قانون کار است.

رییس مرکز آمار ایران درادامه افزود: معیار یک ساعت کار به عنوان مرز شاغل بودن ( نه شاغل تمام وقت بودن) و عدم اشتغال

( بیکار) تعیین شده است تا یک ساعت کار یک نفر شاغل هم در محاسبه حجم کار انجام شده در اقتصاد کشور لحاظ شود.

رییس مرکز آمار با تشریح فرایند تولید تقویم انتشاراتی توسط مرکز آمار و عدم وقفه در اجرای طرح های آماری با وجود همه گیری ویروس کوید ١٩، از تمامی همکاران نظام آماری کشور نظیر مأموران آمارگیر، سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان ها و کارشناسان مرکز آمار تقدیر و تشکر کرد.

دکتر حسین زاده در پاسخ به سوال خبرنگار شبکه اکو ایران در خصوص باورناپذیری آمارهای اقتصادی در کشور و همچنین شائبه کم نمایی آمارهای منفی و زیاد نمایی آمارهای مثبت در نظام آمارهای رسمی در کشور ، افزود: افراد بسیاری در فرایند تهیه وتولید آمارها دخیل هستند که هماهنگی برای تغییر و دستکاری در آمارها در واقعیت امکان پذیر نمی‌باشد.

وی با اشاره به ویژگی آمارهای رسمی از نظر سرعت تولید و انتشار در تولید آمارهایی نظیر نرخ تورم بر اساس اصول بنیادین آمارهای رسمی و سوگند حرفه ای کارشناسان فعال در این حوزه ، تولید آمارهای سفارشی و مثبت از شرایط اقتصادی کشور را در تئوری و در عمل و در تمام ادوار فعالیت مرکز آمار امری محال و غیر ممکن ارزیابی کرد.

دکتر حسین زاده در خصوص قدمت حدود ٦٠ ساله طرح هزینه و درآمد خانوارها در کشور، انتشار ریز داده های طرح هزینه و درآمد در درگاه ملی آمار برای استفاده سیاست‌گذاران، برنامه ریزان و محققان در مطالعات پژوهشی را با حفظ محرمانگی داده های شخصی در نظام برنامه ریزی کشور پراهمیت و کلیدی دانست و گفت: گروه‌بندی هزینه‌ای این طرح هر سال توسط کارشناسان دفتر جمعیت، نیروی کار و سرشماری اصلاح و بازنگری می‌شود  و جداول خام این طرح نیز پس از ناشناس سازی برای بهره مندی کاربران خاص از ریز داده های طرح هزینه و درآمد در درگاه ملی آمار در دسترس عموم قرار داده می‌شود .

وی با توضیح برخی از آمارهای طرح هزینه و درآمد خانوارهای کشور و تعیین ضرایب اهمیت و وزن های نرخ تورم بر اساس نتایج این طرح ، دلیل افزایش تورم روستایی و تفاوت معنادار آن با تورم شهری در کشور و متوسط تورم کل کشور را بالا بودن سهم هزینه های خوراکی در سبد مصرفی آنها ذکر کرد و تصریح کرد: در مناطق شهری سهم هزینه های خوراکی ٢٦ درصد و سهم هزینه های غیر خوراکی ٧٤ درصد و در مناطق روستایی سهم هزینه های خوراکی ٤٠ درصد و سهم هزینه های غیرخوراکی ٦٠ درصد می باشد.

رییس مرکز آمار در پاسخ به سوال دیگری در خصوص خلاءهای آماری در نظام آمار و برنامه‌ریزی کشور نظیر اندازه گیری و سنجش اقتصاد غیر رسمی، افزود: قطعاً با وجود مشکلات عدیده در تهیه آمارها در استان های کشور، آمارهای جدید به فهرست آمارهای رسمی کشور بر اساس نیازهای جدید کشور برای تولید محصولات جدید آماری یا با انجام طرح های پژوهشی در پژوهشکده آمار اضافه می‌شود.

دکتر حسین زاده  با اشاره با اجرای سرشماری ثبتی مبنا در سال ١٤٠٥ با مراجعه به داده های آماری موجود در پایگاه های آماری دستگاه های اجرایی برای افزایش کیفیت آمارها و تولید آمارهای بهنگام و تحقق دولت الکترونیک، گفت: در ستاد سرشماری کشور وزرا، روسای سازمان‌ها و دستگاه های اجرایی کشور و رییس سازمان برنامه و بودجه کشور عضویت دارند. در این ستاد برای اجرای این سرشماری با تقسیم کار آماری تکالیف و وظایف هر دستگاه به صورت دقیق تعیین شده‌است.

رییس مرکز آمار ایران از اصحاب رسانه ها به عنوان دروازه‌های ورود کاربران عمومی به حیطه آمارهای تخصصی مرکز آمار و اطلاع‌رسانی عمومی تقدیر و تشکر کرد و از کاربران خاص مرکز آمار ایران برای مشاهده فرایند تهیه، تولید و استخراج آمارها و شاخص ها در مرکز آمار و همچنین استفاده از ریز داده های طرح های آماری مختلف مرکز آمار دعوت کرد.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.