خیزش یک موج در عرصه حکمرانی/دموکراتیزاسیون بدون لیبرالیسم

عجیب است که ایالات متحده اغلب مدافع انتخابات و دموکراسی مبتنی بر همه‌پرسی در خارج از کشور است، درحالی‌که آنچه در مورد سیستم آمریکا متمایز است این نیست که چقدر دموکراتیک است، بلکه این است که چقدر غیردموکراتیک است.

فرید زکریا مجری، تحلیلگر و نظریه‌پرداز روابط بین‌الملل در سال ۱۹۹۷ مقاله مفصل و مهمی در نشریه فارن افرز منتشر کرد که در آن برای نخستین بار از اصطلاح «دموکراسی غیرلیبرال» استفاده کرد و در واقع از خیزش موجی در عرصه حکمرانی در سراسر جهان پرده برداشت. 

فارن افرز مقاله زکریا را به تازگی بازنشر داده است و اکوایران این مقاله تفصیلی و حائز اهمیت را در ۵ بخش مجزا تقدیم مخاطبان می‌کند.

خیزش دموکراسی غیرلیبرال

 

موج دموکراتیزاسیون بدون لیبرالیسم

همانطور که در بخش نخست (یک موج جهانی خطرناک) اشاره شد، زکریا معتقد است امروز دو رشته لیبرال دموکراسی که در بافت سیاسی غرب در هم تنیده شده اند، در بقیه جهان از هم جدا می شوند: دموکراسی در حال شکوفایی است، لیبرالیسم مشروطه نه. وی از «دموکراسی غیرلیبرال» به عنوان یک صنعت در حال رشد یاد می‌کند و می‌نویسد: هفت سال پیش، تنها 22 درصد از کشورهای در حال دموکراتیزاسیون را می‌توانستند به این شکل دسته‌بندی کنند. پنج سال پیش این رقم به 35 درصد افزایش یافته بود. و تا به امروز تعداد کمی از دموکراسی‌های غیرلیبرال به دموکراسی لیبرال تبدیل شده‌اند. در هر صورت، آنها به سمت غیرلیبرالیسم تشدیدشده حرکت می‌کنند.

در  بخش دوم مطلب (اولویت لیبرالیسم بر دموکراسی) زکریا به این موضوع می‌پردازد که لیبرالیسم مشروطه به دموکراسی منجر شده است، اما به نظر نمی رسد دموکراسی، لیبرالیسم مشروطه را به ارمغان بیاورد.

در  بخش سوم مطلب (شورش دشمنان بزرگ علیه دموکراسی) نویسنده، خیزش نرم نیروهای متضاد برای غصب حاکمیت مطلق در زیر پوست دموکراسی‌هایی که مبتنی بر مشروطیت و قانون اساسی نیستند را بررسی کرده است.

در بخش چهارم این مقاله (آسیب‌های بزرگ انتخابات در ممالک غیرلیبرال) زکریا رشد درباره فرصت‌طلبی ناسیونالیسم و شووینیسم در دموکراسی‌های غیرلیبرال بحث کرده و نوشته است: انتخابات مستلزم رقابت سیاستمداران بر سر آرای مردم است. در جوامعی که سنت های قوی گروه‌های چند قومیتی حاکم است یا همسان سازی وجود ندارد، سازماندهی حمایت بر اساس خطوط نژادی، قومی یا مذهبی ساده‌ترین کار است.

متن کامل این گزارش را با تیتر «مسیر غیردموکراتیک و لیبرال آمریکا از نگاه فرید زکریا»  در اقتصادنیوز بخوانید.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.