در روزهای اخیر، آمارهای بستری، بیماران بدحال و نسبت ابتلا به تست افزایش قابل‌توجهی داشته و نشان می‌دهد سرعت شیوع بیماری در پیک پنجم، بالاتر از گذشته است. تحلیل آمارهای رسمی درخصوص شاخص‌های پایش وضعیت ویروس کرونا نشان می‌دهد شرایط نگران‌کننده‌ای در پیک جدید وجود دارد. بررسی شواهد آماری، این فرضیه را تایید می‌کند. نخستین مورد جهش 24 واحد درصدی نسبت ابتلا به تست در روزهای اخیر است. مورد دوم آمار بالای بستری‌شدگان کرونایی است که از روز یکشنبه جهش بالایی به خود گرفته است. در نهایت وضعیت بیماران بد‌حال است. تحلیل آمارهای رسمی نشان می‌دهد این شاخص پس از طی‌کردن روند کاهشی در 52روز (19 اردیبهشت تا 8 تیر)، در 12 روز گذشته روند صعودی به خود گرفته است. علاوه‌ بر این بررسی گزارش‌های رسمی حاکی از آن است که گونه دلتا ویروس در کشور شیوع پیدا کرده که نسبت به گونه‌های قبل سرعت شیوع و گسترش بیشتری دارد. با وجود هشدارهای لازم درخصوص کنترل این ویروس و جلوگیری از ورود به سایر نقاط کشور، این ویروس نه‌تنها در استان‌های جنوبی و شرقی بلکه وارد عمق کشور شده است. کارشناسان بر این باورند که برای کنترل این همه‌گیری دو موضوع مهم است؛ نخست وضعیت رعایت پروتکل‌های بهداشتی و اعمال محدودیت‌های تردد است. بنا بر آمارهای رسمی، میزان رعایت پروتکل‌ها حدود ۶۶ درصد است که بسیار پایین است و برای کنترل این پاندمی نیاز به رعایت بیشتر پروتکل‌ها در حد 85 درصد است. درخصوص محدودیت‌های قرنطینه‌ای نیز شاهد کاهش این محدودیت‌ها در یک ماه گذشته بوده‌ایم. موضوع دیگر بحث تسریع واکسیناسیون حدود 70 درصد از جمعیت بالای 18 سال در کشور است. (42 میلیون نفر) که با این آمار فاصله زیادی داریم. در نهایت اینکه با اضافه شدن واکسن‌های داخلی در مرحله واکسیناسیون انتظار می‌رود در روزها و ماه‌های آتی روند واکسیناسیون سرعت بیشتری بگیرد.

جهش 24 واحد درصدی نسبت مبتلایان

یکی از شاخص‌های مهم در بحث پایش وضعیت کرونا در کشور، شاخص نسبت ابتلا به تست است. تحلیل آمارهای رسمی در این خصوص نشان می‌دهد این شاخص از ابتدای سال روندی صعودی داشته است، به‌نحوی‌که از میزان 9/ ‌11 درصد در اول فروردین به 2/ ‌28 درصد در 18 فروردین رسید. در ادامه با اعمال محدودیت‌های قرنطینه‌ای شاخص روندی نزولی به خود گرفت، به‌نحوی‌که 17‌ خرداد به پایین‌ترین میزان خود در سال‌جاری رسید. آمارهای رسمی نشان می‌دهد شاخص مذکور در هفدهمین روز از ماه پایانی بهار به 9/ ‌3 درصد رسیده بود. در نهایت بررسی این آمار نشان می‌دهد از پنجمین روز ماه اول تابستان این شاخص روند صعودی به خود گرفته و از 7/ 5درصد در پنجم تیر به 30 درصد در روز 17 تیر رسیده است. به‌عبارت دیگر این شاخص در بازه زمانی 12 روزه جهشی به میزان 3/ 24 واحد درصد داشته که بسیار قابل‌توجه است و در دو ماه اخیر بی‌سابقه بوده است. در ادامه پس از وقفه‌ای دو روزه این آمار مجددا صعودی شده به‌نحوی‌که در روز گذشته به میزان 26 درصد برآورد شد. نکته قابل‌ذکر در این خصوص اینکه نسبت مبتلایان در روز شنبه کاهش قابل‌توجهی داشت و در سطح 15 درصد برآورد شد. به‌نظر می‌رسد تعطیلی روز جمعه در کاهش این آمار موثر بوده و این آمار در روزهای آتی همچنان در بالای سطح 20 درصد باشد.

جهش بستری‌شدگان در دو روز اخیر

یکی دیگر از شاخص‌های مهم درخصوص پایش وضعیت این همه‌گیری، وضعیت افراد بستری‌شده است. تحلیل آمارهای رسمی درخصوص این شاخص از ابتدای سال نشان می‌دهد روند آن با افت‌وخیزهای متعددی در این مدت همراه بوده، به‌نحوی‌که طی ماه نخست سال روندی صعودی داشته است. بنابر آمارهای رسمی، میزان افراد بستری‌شده از 657 مورد در اول فروردین به 3 هزار و 901 نفر در 30 فروردین رسید. در ادامه مسیر این روند، با اعمال محدودیت‌های قرنطینه برای افراد و کسب‌وکارها تغییر جهت داد و به‌صورت پله‌ای با کاهش همراه شد. تحلیل آمارهای رسمی حاکی از آن است که در 22 خرداد با ثبت 905 نفر بستری کمترین میزان این شاخص از ابتدای سال‌جاری تجربه شد. نکته دیگر اینکه در سایه عادی‌انگاری در رعایت ‌پروتکل‌ها، عدم اعمال محدودیت‌های موثر و نیز سرعت پایین در واکسیناسیون این شاخص در هفته گذشته در سطح بیش از یک هزار و 700 مورد در روز برآورد شد که این آمار بالا از 4 خرداد تجربه نشده بود. در روز شنبه افراد بستری کاهش 341 واحدی داشت و به سطح یک هزار و 418 نفر رسید، اما این روند کاهشی پایدار نماند و در روز یکشنبه با جهش 403 واحدی به یک هزار و 821 مورد رسید و در روز دوشنبه رکوردی دیگر زد و به سطح 2 هزار و 287 مورد رسید. این میزان از افراد بستری شده بالاترین آمار از 21 اردیبهشت است. در نهایت اینکه وضعیت شاخص مذکور تایید دیگری بر شروع پیک جدید کرونا در آینده نزدیک است. جهش بستری‌شدگان کرونایی با یک وقفه زمانی بر میزان فوتی‌ها اثر می‌گذارد. بنا بر آمارهای رسمی میزان فوتی‌های روزانه از تاریخ 12 تیر مجددا صعودی شده به‌نحوی‌که در روز گذشته به 182 نفر رسید که بالاترین مقدار از تاریخ 10 خرداد است.

صعودی شدن وضعیت بیماران بدحال

شاخص مهم دیگر، شاخص وضعیت بیماران بدحال است. بررسی آمارهای رسمی نشان می‌دهد این شاخص از ابتدای سال روند صعودی داشت؛ به‌نحوی‌که از 3 هزار و 858 مورد در اولین روز سال‌جاری به میزان 5 هزار و 545 نفر در 18 اردیبهشت رسید. در ادامه مسیر با اعمال محدودیت‌ها وضعیت این شاخص نزولی شد؛ به‌نحوی‌که تا 8 تیر این روند حفظ شد. به‌عبارت دیگر در بازه زمانی19 اردیبهشت تا 8 تیر (52 روز) روند نزولی در وضعیت بیماران بدحال کشور برقرار بود. در ادامه از تاریخ 9 تیر روند صعودی بیماران بدحال مجددا برقرار شد به‌نحوی‌که آمار مذکور از 3 هزار و 183 مورد در 9 تیر به 3 هزار و 790 مورد در 21 تیر رسیده است. به‌عبارت دیگر این شاخص در بازه زمانی 12 روزه 607 واحد افزایش داشته است. این موضوع تایید دیگری بر فرضیه پیک جدید در ادامه مسیر است.

خیز کرونا در سایه عادی‌انگاری

با گذشت حدود 17 ماه از شیوع پاندمی کرونا، وضعیت کشور در شرایط کنترل‌شده‌ای نیست. با وجود این شاهد جهش‌های جدید این همه‌گیری هستیم. منشأ این ویروس در ابتدا از کشورهایی بود که در غرب کشور قرار داشتند و نوع آن انگلیسی بود. ویروس انگلیسی پس از ویروس چینی شایع شد). در ماه‌های اخیر موضوعی که قابل‌مشاهده است اینکه نوع ویروس در کشور، از نوع جهش‌یافته هندی است که از مرزهای شرقی وارد کشور شده است. گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد با وجود هشدارهای لازم درخصوص کنترل این ویروس و جلوگیری از ورود به سایر نقاط کشور، این ویروس نه‌تنها در استان‌های جنوبی و شرقی بلکه وارد عمق کشور شده است. مورد دیگر اینکه گونه دلتا ویروس گونه‌ای جهش یافته است که نسبت به گونه‌های قبلی سرعت شیوع و گسترش بیشتری دارد و به همین دلیل باید به این موضوع جدی‌تر نگریسته شود. بررسی‌ها حاکی از آن است که در یک ماه اخیر میزان رعایت پروتکل‌ها و همچنین محدودیت‌های رفت‌وآمد به نسبت قبل کاهش محسوسی داشته و این موضوع سبب اوج‌گیری مجدد این شاخص شده است. بنا بر آمارهای رسمی، وضعیت رعایت پروتکل‌ها در کشور به 66 درصد رسیده است که چندان قابل‌قبول نیست. دکتر علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد مقابله با کرونا با ابراز نگرانی از عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور گفت: باید این نکته را مد نظر قرار دهیم که یکی از جاهایی که باید نارضایتی خود را اعلام کنیم؛ بحث عدم رعایت پروتکل‌ها است. او در این راستا اشاره کرد با وجود هشدارهایی که داده می‌شود میزان رعایت پروتکل‌ها حدود ۶۶ درصد است که بسیار جای تاسف دارد و نیاز است مراقبت بیشتری انجام دهیم. در این خصوص اگر رعایت پروتکل‌ها زیر ۸۵ درصد باشد، قطعا کارساز نخواهد بود. رئیسی تاکید کرد: ما نه‌تنها شاهد افزایش رعایت پروتکل‌ها طی هفته‌های گذشته نیستیم؛ بلکه به‌رغم شیوع بیماری، میزان رعایت پروتکل‌ها پایین آمده و نیازی به ذکر عدد و رقم نیست و شاید خود مردم هم متوجه هستند که عادی‌انگاری ایجاد شده است و مردم کمتر ماسک می‌زنند یا تجمع بیشتر است که این می‌تواند آسیب‌زا باشد و از مردم خواهش می‌کنم اوضاع را جدی بگیرند. مورد دیگر وضعیت واکسیناسیون در کشور است که با هدف موردنظر یعنی واکسینه کردن حدود 70 درصد جمعیت بالای 18 سال کشور (42 میلیون نفر) فاصله زیادی داریم. البته با ورود واکسن‌های داخلی در مرحله واکسیناسیون انتظار می‌رود در روزها و ماه‌های آتی روند واکسیناسیون سرعت بیشتری بگیرد. بنا بر آمارهای رسمی تاکنون به بیش از 4 میلیون و 907 هزار نفر دز اول و نیز به بیش از 2 میلیون و 149 هزار نفر نیز دز دوم تزریق شده است. بنابراین می‌توان گفت در مجموع بیش از 7 میلیون و 57 هزار دز واکسسن در کشور تزریق شده است.