میزان استفاده مردم ایران از رسانه‌های اجتماعی

مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران برای سنجش میزان استفاده مردم از رسانه‌های اجتماعی، در روزهای ۱۶ تا ۲۰ تیرماه ۱۴۰۰ یک نظرسنجی در مقیاس ملی و با شیوه گردآوری تلفنی اطلاعات انجام داده است. به گزارش «ایسپا»، جامعه آماری این نظرسنجی همه شهروندان ۱۸سال به بالای ساکن مناطق شهری و روستایی کل کشور و تعداد نمونه آن هزار و ۵۸۵ نفر بوده است. همچنین ۱/ ۵۰درصد پاسخگویان این نظرسنجی مرد و ۹/ ۴۹درصد زن هستند. علاوه‌بر این ۷/ ۲۵درصد پاسخگویان در رده سنی ۱۸ تا ۲۹ سال، ۴/ ۴۸درصد در رده سنی ۳۰ تا ۴۹ سال و ۹/ ۲۵درصد در رده سنی ۵۰ سال و بالاتر قرار دارند. ۳/ ۲۳درصد مجرد، ۹/ ۷۲درصد متاهل و ۷/ ۳درصد بدون همسر بر اثر طلاق یا فوت همسر هستند. ۲/ ۳۹درصد پاسخگویان در مراکز استان، ۹/ ۳۵درصد در شهرهای کوچک‌تر و ۹/ ۲۴درصد در روستاها سکونت دارند.

طبق نتایج نظرسنجی «ایسپا» در آذر1394، 5/ 37درصد مردم ایران عضو تلگرام بوده‌اند که این میزان در فروردین 97 روند صعودی پیدا کرد و به 4/ 59درصد رسید. به دلیل سیاست‌های فیلترینگ در اردیبهشت 1397، میزان افرادی که از این اپلیکیشن استفاده می‌کردند، در نظرسنجی خرداد 97 ایسپا به 5/ 49درصد کاهش یافت. در واقع سیاست‌های فیلترینگ حدود 10درصد از کاربران تلگرام را کاهش داد. به‌مرور میزان استفاده از تلگرام کاهش پیدا کرد و در بهمن 1399، 3/ 36درصد مردم گفتند که از تلگرام استفاده می‌کنند. اما طبق آخرین نظرسنجی ایسپا در تیر 1400، 4/ 40درصد مردم بیان کرده‌اند همچنان از تلگرام استفاده می‌کنند.

پیام‌رسان دیگری که در ایران با استقبال زیادی مواجه شده، واتس‌آپ است. در آذر 94، 6/ 16درصد ایرانیان از این پیام‌رسان استفاده می‌کردند و طی نظرسنجی‌های ایسپا روند نوسانی را در میزان اعضا داشت. در فروردین 97، قبل از اعمال سیاست ‌فیلترینگ تلگرام میزان استفاده از واتس‌آپ 9/ 11درصد بود. بعد از فیلترشدن تلگرام و کاهش 10درصد کاربران آن، میزان استفاده از واتس‌آپ 12درصد افزایش یافت و به 25درصد رسید.

این روند صعودی ادامه پیدا کرد تا جایی که در آخرین نظرسنجی ایسپا در تیر1400 میزان استفاده از واتس‌آپ به 4/ 71درصد رسیده است. درواقع داده‌ها نشان می‌دهد کاربران پیام‌رسان‌های اجتماعی، واتس‌آپ را جایگزین تلگرام کرده‌اند.

پیام‌رسان دیگری که مورد استقبال مردم قرار گرفته، اینستاگرام است. در آذر 94، 5/ 25درصد ایرانیان از این پیام‌رسان استفاده می‌کردند و طی نظرسنجی‌های ایسپا روند نوسانی را در میزان اعضا داشت. در فروردین 97، با اعمال ‌فیلترینگ تلگرام، میزان استفاده از این پیام‌رسان افزایش یافت. در آخرین نظرسنجی ایسپا در تیر1400 میزان استفاده از آن به 1/ 53درصد رسیده است.

 نیمی از افراد بالای 18 سال از اینستاگرام استفاده می‌کنند

نتایج نشان داد، میزان استفاده از رسانه‌های اجتماعی در بین مردم ایران معنادار است. براساس نتایج به دست آمده در آخرین نظرسنجی ایسپا (تیر1400)، با وجود فیلتر بودن تلگرام 2/ 37درصد زنان و 6/ 43درصد مردان از تلگرام استفاده می‌کنند. 2/ 59درصد جوانان 29-18 سال، 40 درصد افراد 49-30 سال و 4/ 22درصد افراد بالای 50سال گفته‌اند که از تلگرام استفاده می‌کنند. در واقع با افزایش سن، استفاده از تلگرام بین کاربران کاهش چشمگیری داشته ‌است. همچنین 1/ 55درصد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی از تلگرام استفاده می‌کنند. این میزان بین افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی 31درصد است.  طبق نتایج نظرسنجی ایسپا، 7/ 87درصد جوانان 29-18 سال، 1/ 76درصد افراد 49-30 سال و 5/ 46 درصد افراد بالای 50 سال گفته‌اند که از واتس‌آپ استفاده می‌کنند. در واقع با افزایش سن، استفاده از واتس‌آپ بین کاربران کاهش چشمگیری داشته است. همچنین 6/ 87درصد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی از واتس‌آپ استفاده می‌کنند و این میزان بین افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی 3/ 61درصد است. 8/ 70درصد زنان و 72درصد مردان نیز از واتس‌آپ استفاده می‌کنند.  همچنین میزان استفاده از اینستاگرام بین گروه‌های مختلف سنی و تحصیلی معنادار است. 9/ 75درصد جوانان 29-18 سال، 8/ 54درصد افراد 49-30 سال و 3/ 27درصد افراد بالای 50سال گفته‌اند که از اینستاگرام استفاده می‌کنند. در واقع با افزایش سن استفاده از اینستاگرام بین کاربران کاهش یافته است. همچنین 2/ 70درصد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی از اینستاگرام استفاده می‌کنند. این میزان بین افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی 4/ 42درصد است. 9/ 50درصد زنان و 2/ 55درصد مردان از اینستاگرام استفاده می‌کنند.