چگونه استارت‌آپ «پینکت» در دوران کرونا یک رسته شغلی جدید ایجاد کرد
خرید سوپرمارکتی با دستیار خرید
این پلت‌فرم فروش آنلاین تا پایان امسال ۲هزار نفر استخدام می‌کند
احمد آبنیکی، مدیرعامل پینکت در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» در این رابطه می‌گوید: وقتی مثلا استارت‌آپ‌های تاکسی اینترنتی آمدند شغلی به‌عنوان راننده تاکسی یا راننده آژانس وجود داشت. یعنی به هر کسی می‌گفتید این شغل را می‌شناخت. اما کسی که ما به‌عنوان دستیار خرید معرفی کردیم در هیچ‌کدام از دسته‌بندی‌های شغلی که پیش از این مردم با آن آشنا بودند قرار نمی‌گیرد. ما مجبور بودیم شغل و فرهنگ آن را خودمان به وجود بیاوریم. ما شغل جدیدی معرفی کردیم و کار سختی بوده و هنوز هم نیاز به کار و تلاش بیشتری برای تخصصی کردن آن وجود دارد. پینکت که در حال حاضر بیشتر از ۲۰۰ هزار کاربر دارد توانسته است بیشتر از ۲۰۰ نفر را در شهرهای تهران و کرج به‌عنوان دستیار خرید و عوامل تحویل استخدام کند و آنها را تحت آموزش ویژه خود قرار دهد. مدیرعامل پینکت درباره چالش‌های ایجاد شغلی جدید می‌گوید: ما یک تلاش دائمی داشته‌ایم که بهترین افراد را برای این شغل انتخاب کنیم.دوره‌های آموزشی داریم که برای دستیاران خرید برگزار می‌شود. یعنی وقتی یک فرد جدید قرار است این شغل را شروع کند دستیاران خرید قدیمی و باتجربه ما او را تحت آموزش اولیه قرار می‌دهند.
از اینکه چطور بهترین خرید را برای مشتری داشته باشند تا مهارت‌های ارتباطی نکاتی است که آنها در دوره آموزشی فرا می‌گیرند. فیلم‌ها و محتواهای آموزشی برای آنها تهیه شده و به‌صورت مرتب با آنها از طریق کانال‌ها ایجاد شده در ارتباط هستیم. شاید برخی تصور کردن که خرید کردن علم خاصی نیاز ندارد اما واقعیت این است که مهارت‌های بسیاری برای یک خرید خوب و با کیفیت لازم است. این درباره همه خریدها از جمله مثلا برای دستچین کردن میوه وجود دارد. علاوه بر این دستیاران خرید همان‌طور که خانه خودشان خرید می‌کنند، در خرید کاربران هم نکات بهداشتی را رعایت کرده و برای حفظ سلامتی خود و مشتری از ماسک و دستکش استفاده می‌کنند. آبنیکی در این رابطه می‌گوید: پس از آموزش‌های اولیه دو هفته هم دستیارهای خرید تازه‌کار در کنار دستیارهای با تجربه قرار می‌گیرند تا مهارت‌های لازم خرید خوب برای مشتری را به‌صورت عملیاتی یاد بگیرند. با امتیازی هم که کاربران به دستیارهای خرید می‌دهند ما می‌توانیم کیفیت کار آنها را سطح‌بندی کنیم تا برای حل مشکلات احتمالی تلاش شود. بحث ما درباره دستیار خرید کاملا تخصصی است و تلاش هم داریم این مساله آموزش و کنترل کیفیت را به‌صورت جدی پیگیری کنیم. ما می‌خواهیم شغل و فرهنگ جدیدی را به‌صورت تخصصی بسازیم. انتظار ما این است که تا پایان سال میزان دستیار و عوامل تحویل‌مان در تهران و کرج به حدود ۲هزار نفر برسد.
رشد سریع پینکت در دوران کرونا
مدیرعامل پینکت عقیده دارد که در حوزه FMCG کیفیت بالای خرید مهم‌ترین عامل برتری است. با پوشش فروشگاه‌های زنجیره‌ای مختلف در تهران و کرج و همچنین دستچین کردن محصولات توسط دستیار خرید پینکت توانسته است کیفیت قابل قبولی را ارائه کند. در دوران شیوع کرونا این پلت‌فرم خرید آنلاین توانست بیشتر دیده شود و در این ایام روزهای شلوغی را پشت سر گذاشته است. ساعت‌های تحویل سفارش‌ها در این سرویس از چند روز زودتر پر می‌شد و حتی بعضی از مشتری‌ها به‌صورت لحظه‌ای منتظر باز شدن زمان‌های ارسال جدید بودند. مدیرعامل پینکت درباره این دوران می‌گوید: وقتی هر کدام از استارت‌آپ‌های جدید آمدند تلاش و هزینه زیادی برای جذب تجربه اول کاربران داشته‌اند. حجم زیادی از هزینه‌ای که معمولا یک استارت‌آپ دارد برای این مورد است.
وقتی مساله کرونا پیش آمد عملا بسیاری از مردم بدون این هزینه به سراغ استفاده از استارت‌آپ‌ها رفتند. مثلا در مورد ما شاید تا قبل از این جریان مردم می‌دانستند که می‌توانند محصولات سوپرمارکتی را آنلاین بخرند اما شاید نمی‌دانستند از طریق سرویس ما می‌توانند میوه را هم از میادین میوه و تره‌بار با قیمتی بسیار خوب بخرند و جلوی خانه تحویل بگیرند. خیلی‌ها در این مدت مثلا خرید میوه را به‌صورت آنلاین تجربه کردند و دیدند می‌شود این کار را راحت‌تر انجام داد و کیفیت خوبی هم با دستچین کردن میوه‌ها توسط دستیاران خرید ما تجربه کردند. به عقیده آبنیکی کرونا با وجود آنکه مشکلات بسیاری را برای مردم کشور به وجود آورد اما باعث شد تا بسیاری از مردم که پیش از این تجربه خرید آنلاین این چنینی نداشتند آن را تجربه کنند و حتی از آن لذت ببرند. این مساله باعث شده تا به نوعی سبک‌زندگی مردم عوض شود و شیوه‌های سنتی خود را تغییر دهند.
او می‌گوید: کرونا برای مردم کشور ما مشکلی اساسی و جدی بوده که باعث تاسف و ناراحتی است. اما در عین حال فرصتی را به برخی استارت‌آپ‌ها داد که در این شرایط سخت بتوانند در کنار مردم عزیز باشند و با خدمات خود باعث حفظ سلامتی آنها شوند. وقتی استارت‌آپ‌ها می‌خواهند در حوزه‌ای جدید مثل خرید فروشگاهی و میوه به‌صورت آنلاین کار کنند باید دست به فرهنگ‌سازی یا تغییر عادت بزنند که هزینه زیادی هم دارد. این کار را کرونا با شرایطی که برای مردم به وجود آورد برای اکوسیستم FMCG انجام داد. یعنی شاید استارت‌آپ‌های فعال در این حوزه باید میلیاردها هزینه می‌کردند تا کاربران را برای یک‌بار استفاده تشویق کنند. اما در دوران اخیر این مساله بسیار راحت‌تر شد. چون خود مردم در شرایط کرونا احساس می‌کردند با استفاده از پینکت می‌توانند راحت و با کیفیت خرید کنند و سلامتی‌شان هم حفظ شود. به عقیده او اما جذب کاربر در صورتی که کیفیت خوب به او ارائه نشود عملا کار بیهوده‌ای است. مدیرعامل پینکت می‌گوید: اگر کاربر برای بار اول بیاید و تجربه خوبی نداشته باشد عملا کار بیهوده است. چون اگر سرویس خوب و با کیفیت نباشد نباید انتظار داشت بعد از دوران کرونا کاربران به خرید خود ادامه دهند. کرونا خیلی‌ها را شاید ترغیب کرد که تجربه‌ای که قبل از این نداشتند را امتحان کنند اما فقط با سرویس خوب می‌شود آنها را تشویق کرد که این سبک جدید را ادامه دهند و باز هم تجربه کنند.
چالش با سنتی‌ها ادامه دارد
استارت‌آپ پینکت حدودا از سال ۹۷ کارش را مثل همه استارت‌آپ‌های دیگر با نفرات کمی شروع کرد. بنیان‌گذاران آن سه نفر از نخبگان دانشگاه شریف و برندگان مدال‌های المپیادهای جهانی بودند که از سال ۹۶ برای ورود به اکوسیستم استارت‌آپی شروع به تحقیق درباره کسب و کارهای نوپای موفق در جهان کردند. در نهایت با در نظر گرفتن شرایط و ویژگی‌های ایران استارت‌آپ اینستاکارت را به‌عنوان مدل پیاده‌سازی یا Role Model انتخاب کردند و دست به اجرای آن زدند. احمد آبنیکی درباره چالش‌هایشان در این مسیر می‌گوید: ما در اوایل کار چون فروشگاه‌ها هیچ‌کدام با این حوزه آشنا نبودند و حتی وب‌سرویس نداشتند مجبور بودیم از روش‌های مختلف و ابتکاری با استفاده از بچه‌های دیتای تیم‌مان برای به دست آوردن موجودی و قیمت کالاها استفاده کنیم. چون در آن زمان دیتایی وجود نداشت. کلی مشکلات را سر همین مسائل پشت سر گذاشتیم. ما تصمیم گرفته بودیم با ایده‌های مختلف به هر شکلی داده‌های لازم را به دست آوریم. در آن دوران به سختی مشتری جذب می‌کردیم تا بعد رفتیم با فروشگاه‌های زنجیره‌ای قرارداد بستیم و وب‌سرویس گرفتیم. به گفته آبنیکی مشکلات کسب و کارهای سنتی با استارت‌آپ‌ها با وجود وضعیت کرونا همچنان ادامه دارد و مثلا با وجود موافقت مقام‌های شهرداری و کسب مجوزهای لازم برخی مواقع در میادین میوه و تره‌بار با دستیاران خرید این استارت‌آپ برخوردهای بدی صورت گرفته است.
آینده پینکت
پینکت کارش را در اوایل با پنج، شش نفر شروع کرده اما اکنون در حال رشد و گسترش جدی فعالیت خود است. پیش‌بینی صورت‌گرفته این است که به زودی کل نیروهایی که این استارت‌آپ باعث اشتغال مستقیم و غیرمستقیم آنها شده به بیشتر از ۲ هزار نفر برسد. مدیرعامل پینکت در این رابطه می‌گوید: الان در شرایط رشد سریع هستیم. هم به خاطر مساله کرونا و هم به‌صورت کلی در حال تغییر ساختار هستیم و می‌خواهیم نقص‌های احتمالی در بخش‌های مختلف را رفع کنیم. چون در صورتی که نشود در یک سرویس کیفیت را تضمین کرد عملا هزینه‌های تبلیغاتی یا بازاریابی بی‌فایده است. برندهایی بوده‌اند که هزینه‌های هنگفتی هم در ابتدا مثلا برای تبلیغات خرج کرده‌اند و همه شهر مثلا پر از بیلبوردهای آنها بوده اما الان هیچ اثری از آنها نیست و نابوده شده‌اند. او تاکید می‌کند: گام مهم ما رفع مشکلات و تضمین کیفیت خوب سرویس است که خیالمان راحت باشد که وقتی کاربر جذب می‌شود باقی می‌ماند و سطح رضایت خوبی دارد. برنامه‌ریزی ما علاوه بر تضمین تجربه خوب کاربری، توسعه محدوده جغرافیایی فعالیت و همچنین افزایش تعداد فروشگاه‌های طرف همکاری‌مان است تا بهترین و باکیفیت‌ترین سرویس را به کاربران ارائه کنیم.
نکات مهم:
* استارت‌آپ پینکت حدودا از سال ۹۷ کارش را مثل همه استارت‌آپ‌های دیگر با نفرات کمی شروع کرد. بنیان‌گذاران آن سه نفر از نخبگان دانشگاه شریف و برندگان مدال‌های المپیادهای جهانی بودند.
* در حوزه FMCG کیفیت بالای خرید مهم‌ترین عامل برتری است.
* پینکت که در حال حاضر بیشتر از ۲۰۰ هزار کاربر دارد توانسته است بیشتر از ۲۰۰ نفر را در شهرهای تهران و کرج به‌عنوان دستیار خرید و عوامل تحویل استخدام کند.
