صنعت فرش چرمی دست‌دوز، نوپا و کلاسیک
«فرش اهورا» یکی از همین کارگاه‌های صنایع‌دستی فرش چرم و پوست در شهرری است که توسط دو جوان کارآفرین راه‌اندازی شده است. «علی عبدالحسینی» به‌صورت شراکتی با «صادق غلامیان» کارگاهی ۷۰ متری را با سرمایه شخصی ۱۸۰ میلیون تومان راه انداختند و یک دستگاه پرس اتم هیدرولیک و دو دستگاه چرخ خیاطی را برای شروع کار تهیه کردند.
عبدالحسینی که ۱۰ سال سابقه کار در زمینه چرم و صنایع دستی چرمی دارد، می‌گوید: ۱۰ سال پیش در یکی از کارخانه‌های دباغی چرم مشغول به کار شده و به واسطه آن با دستگاه‌های دباغی پوست طبیعی گاو آشنا شدم.
وی پس از آشنایی با فوت‌وفن کار و تبدیل شدن به استادکار، تصمیم می‌گیرد با یکی از همکاران قدیمی خود کارگاه تولیدی فرش چرم و پوست خود را راه بیندازد. با اینکه بدون کوچک‌ترین حمایت و دریافت تسهیلات به‌سختی موفق به راه‌اندازی این کارگاه شدند، اکنون درحال گذراندن مراحل ثبت شرکت هستند؛ با راه‌اندازی این کارگاه برای پنج نفر اشتغال ایجاد شد .
این تولیدکننده فرش چرم و پوست با یادآوری اینکه با این تعداد نیرو و امکانات قادرند روزانه ۲۰ متر فرش تولید کنند، توضیح می‌دهد: از ۲۰ متر فرش تولید شده با توجه به سایز فرش‌های طراحی شده، به‌طور متوسط شش تا هشت محصول تولید می‌شود؛ برای تولید فرش از پوست طبیعی گاو استفاده می‌کنیم که در کارخانه چرم‌شهر دباغی می‌شود و دارای مواد آنتی باکتریال است. سپس در کارگاه توسط دستگاه پرس اتم، چرم را برش می‌زنیم و بر اساس طراحی‌ها و سایزهای مختلف، قطعات چرم و پوست بر روی پارچه بافتینه چسبانده و دوخته می‌شود.
از صنعت فرش دست‌دوز چرم و پوست در ایران حمایت نمی‌شود
اما نکته قابل توجه قیمت فرش‌های دستباف چرمی است؛ چراکه بنابر اظهار این تولیدکننده، قیمت عمده هر مترمربع فرش چرم و پوست در بازار ۳۵۰ هزار تومان است. وی در توضیح دلیل قیمت کم فرش چرم و پوست کار دست می‌گوید: یکی از دلایل کم بودن قیمت این محصول این است که مسوولان از این صنعت و صنعتگران آن حمایت نمی‌کنند. از سوی دیگر نیز چون مردم هنوز شناخت درستی نسبت به این محصول ندارند، برای گرایش آنها به سمت خرید و مصرف این‌گونه کارها ناچار به عرضه ارزان‌تر تولیدات هستیم. عبدالحسینی براین باور است که برای شناساندن این هنر به مردم و یافتن بازار تقاضا برای آن باتوجه‌به وضعیت نامناسب بازار کنونی باید محصولات با قیمتی عرضه شوند که مردم به خرید تمایل یابند. وی که قصد توسعه کار تا رسیدن به بازارهای خارجی را در برنامه خود دارد، اظهار می‌کند: این صنعت و کار را بیشتر در تهران، اصفهان، شیراز، تبریز، خوزستان و اهواز می‌شناسند و شهرهای کوچک و به‌طورکلی حدود ۷۰ درصد مردم هنوز با این هنر و صنعت دستی آشنا نشده‌اند.
سه تولیدکننده فرش دست‌دوز چرم و پوست در ایران فعال هستند
این تولیدکننده فرش چرم و پوست با اشاره به اینکه در ایران سه تولیدکننده فرش چرم و پوست فعال هستند، تصریح می‌کند: یک تولیدکننده در مشهد و دو تولید کنند دیگر در تهران هستند که یکی از آنها ما هستیم و باتوجه‌به علاقه، زمینه و تجربه‌ای که به این حوزه داشتیم، کار را شروع کردیم.
وی درباره دلیل کوچک بودن این صنعت در ایران نیز می‌گوید: عمر این هنر در ایران کوتاه است و در چند سالی که شکل‌گیری آن می‌گذرد، فعالان این صنعت درحال شناساندن این شاخه از هنرهای دستی چرمی به مردم هستند.
آن‌گونه که از صحبت‌های عبدالحسینی برمی‌آید، نتوانسته‌اند با سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی ارتباطی برای بهبود و توسعه صنعت فرش چرم و پوست برقرار کنند. این‌درحالی است که باتوجه‌به استقبال مردم از فرش‌های چرمی، فضای بسیاری برای توسعه این هنر و صنعت دستی وجود دارد.
عبدالحسینی با یادآوری اینکه چرم و پوست ایران از مرغوب‌ترین چرم‌ها به‌شمار می‌رود، تاکید می‌کند: باتوجه‌به این مساله زمینه صادارت تولیدات فرش‌های دست‌دوز چرمی و پوستی در صورت حمایت بهتر و بیشتر وجود دارد.
وی با اشاره به کشورهای ترکیه و ایتالیا به‌عنوان قطب تولید محصولات چرمی می‌گوید: این کشورها بیشتر چرم مورد نیاز خود را از ایران تامین می‌کنند. این درحالی است که کشور ما به‌دلیل نداشتن یکسری از دستگاه‌ها روند تولید نسبتا دشواری را در کارخانه‌ها داریم. به‌گفته عبدالحسینی یکی از مشکلات آنها تامین چرم مورد نیاز برای تولیداتشان است؛ زیرا فعالیت گسترده واسطه های بازار چرم، موجب افزایش نجومی قیمت چرم و پوست می‌شود که این امر تولیدکنندگان را با چالش‌های جدی روبه‌رو می‌کند. عبدالحسینی در مورد جایگاه فرش چرم و پوست در دکوراسیون داخلی این‌گونه توضیح می‌دهد: گذشته از اینکه مردم ایران علاقه بسیاری به استفاده از محصولات چرمی دارند، چرم خاصیت گرمابخشی و درمانی دارد و درعین‌حال از قیمت مناسبی برخوردار است.فرش‌های چرم و پوست از پادری‌‌ها تا فرش‌های بزرگ ترکیب شده با ابریشم طبیعی و مصنوعی را شامل می‌شود و به‌عنوان کاری کلاسیک مناسب دکوراسیون منازل و ادارات است.
به‌گفته این تولیدکننده، هرچند فرش چرم و پوست، ضخامت فرش دستباف و ماشینی را ندارد، اما نشیمنی بسیار راحت به‌شمار می‌رود و روی سنگ و سرامیک نیز لیز نمی‌خورد. ضمن اینکه باتوجه‌به نوع استفاده از آن، بین سه تا پنج سال عمر می‌کند و پس از آن نیز در صورت ریختن موهای طبیعی پوست یا خراب شدن چرم، قابل تعمیر است.
نکته جالب‌توجه درباره فرش‌های چرم و پوست این است که نیاز به قالیشویی و رنگ‌پردازی و استفاده از مواد شوینده شیمیایی ندارند، اما برای اینکه گرد و خاک به بافت زنده پوست آسیب نزند، باید هفته‌ای یک‌بار آن را جاروبرقی کشید؛ همچنین اگر هرگونه مایعات یا موادی نیز روی فرش ریخت، باید سریع آن را با دستمالی تمیز، پاک کنند و محلولی از آب و سرکه سفید را روی آن بکشند.
