صنعتی که به دست نااهل افتاد

سید سجاد موسوی : معمولا در اغلب صنایع با دو دسته تولیدکننده مواجه هستیم. گروهی از تولیدکنندگان بر کیفیت و رعایت استانداردها تاکید دارند؛ این گروه به خاطر اینکه برای خود رسالتی فراتر از درآمدزایی قائل هستند، حتی اگر برای فروش محصولات مشتری مورد نیاز را در مقطعی از دست بدهند، با همان روال گذشته کیفی‌سازی را ادامه می‌دهند. البته در بیشتر صنایع محصول با کیفیت که قیمت بالاتری نسبت به سایرین دارد، مشتریان خاص خود را دارد، اما به هر حال نباید این واقعیت را نادیده گرفت که بازار کشور عمدتا معطوف به قیمت کمتر است حتی اگر کیفیت فدا شود. به همین دلیل گروه دوم که صرفا دنبال تولید ارزان فارغ از کیفیت هستند، بخش عمده بازار را در اختیار گرفته‌اند. فقدان نظارت نهادهای مسوول بر فرآیند تولید شرکت‌ها، ارائه استاندارد بدون بازرسی‌های مرحله‌ای و همچنین الزامی‌نبودن استاندارد برای بسیاری از کالاها فضا را برای تولیدکنندگانی که اصطلاحا از آنها به «زیر پله‌ای» یاد می‌شود، فراهم می‌کند.

این فرآیند در صنعت تولید پروفیل در و پنجره هم مشهود است؛ تنها چند برند با رعایت استانداردها تولید می‌کنند و سایر تولید‌کنندگان با کیفیت نازل در بازار حضور دارند. این اتفاق باعث شده تا فرهنگ استفاده از پنجره‌های یو.پی.وی.سی  که تا حدودی در کشور نهادینه شده بود، رو به افول بگذارد و تولید‌کننده‌هایی که با سخت‌ترین شرایط، کیفیت مداوم را در دستور کار قرار می‌دهند، تحت‌تاثیرقرار گیرند. از جمله شرکت‌هایی که جزء پیشگامان تولید پروفیل UPVC کشور بوده و همچنان به عنوان یک برند خوشنام در بازار از آن یاد می‌شود، شرکت «هما رشتن» است. شرکتی که با بیش از ۲۰ سال تجربه در زمینه تولید انواع محصولات پلیمری در سال ۱۳۸۴ با طرح توسعه‌ای اقدام به انتقال دانش فنی و ماشین‌آلات تولید پروفیل‌های UPVC برای ساخت در و پنجره‌های نوین به کشور  کرد و  در ادامه، ماشین‌آلات و تجهیزات این شرکت از سازندگان مطرح در دنیا یعنی آلمان و اتریش خریداری و نصب شد.

از آنجا که این شرکت از تدوین‌کنندگان استاندارد پروفیل در کمیته تدوین استاندارد بوده است، بنابراین  با پایبندی و تعهد به کیفیت، توانسته اولین دریافت‌کننده گواهینامه فنی از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در زمینه تولید پروفیل UPVC برای استفاده در ساخت در و پنجره در شرایط آب‌وهوایی حاد باشد. همچنین تجهیزات کامل آزمایشگاهی این شرکت، مدرن‌ترین آزمایشگاه آکرودیته در زمینه تخصصی خود است و به دلیل این ویژگی موفق به اخذ گواهینامه «صلاحیت آزمایشگاه همکار» از سوی سازمان ملی استاندارد ایران شده است. علاوه بر این، پروفیل‌های UPVC این شرکت علاوه بر مدارک کیفی فوق، دارای ضمانت نامه ۲۵ ساله بوده و تحت پوشش بیمه ۱۰ ساله قرار گرفته است. محسن صفایی، مدیر عامل «همارشتن» به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: باشروع فعالیت در اوایل دهه ۸۰، تصمیم گرفتیم استاندارد جهانی رال آلمان را با همکاری مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی وقت و سازمان ملی استاندارد تدوین کنیم تا مبنای کار تولیدکنندگانی  شود که در آینده وارد این صنعت می‌شوند. بنابراین به عنوان اولین تولیدکننده این گواهی را دریافت کرده و بعد از آن نسل اول شرکت‌های تولیدکننده پروفیل UPVC وارد بازار شدند که خوشبختانه این استاندارد (رال ۷۱۶ آلمان) را در فرآیند تولید لحاظ کردند.  وی با بیان اینکه  ۲۵درصد مواد اولیه ما از شرکت‌های اروپایی تامین می‌شود، می‌افزاید: با توجه به اینکه شرکت همارشتن در ادامه صادرات پروفیل به کشورهای سرد سیر مانند اوکراین و همچنین کشورهای با آب و هوایی گرم مانند قاره آفریقا را در پیش گرفت، گواهینامه مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی برای شرایط آب و هوایی حاد را  با نام « S» دریافت کردیم.

صفایی ادامه می‌دهد: از زمان آغاز به کار همواره برای فرهنگ‌سازی عامه مردم و سازندگان تلاش کردیم، اما در زمان آغاز طرح مسکن مهر و زمانی که عده‌ای مسیر تولید پروفیل را هموار می‌دیدند، صرفا بدون رعایت کیفیت و با قیمت ارزان تر محصولات خود را وارد بازار کردند. بنابراین پروفیل‌هایی که باید تا ۴۰ سال عمر مفید داشته باشند، ظرف چند ماه دچار مشکلات عدیده‌ای شدند.  مدیرعامل همارشتن با اشاره به اینکه حضور شرکت‌های فاقد صلاحیت عملا صنعت را به دو قسمت تقسیم کرده‌است می‌گوید: یک دسته از شرکت‌ها که استانداردها را رعایت می‌کردند و به دنبال ارتقای این صنعت بودند، رقابت سازنده‌ای برای تولید پروفیل فراتر از استانداردها داشتند و گروه دیگر که صرفا دنبال سوداگری افسار‌گسیخته و سود‌های غیرمنطقی بودند، با همدیگر برای فروش بیشتر در رقابت بودند. حتی وضعیت گروه دوم به گونه‌ای پیش‌رفت که برای فروش پروفیل‌های بی‌کیفیت تا ۴۰ درصد تخفیف می‌دادند. بنابراین به آبروی صنعت پروفیل UPVC چوب حراج زدند.

وی با انتقاد از انجمن پروفیل UPVC ، مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی و سازمان ملی استاندارد خاطرنشان می‌کند: تلاش محسوسی در رابطه با حذف این شرکت‌ها صورت نگرفته تاجایی  که شرکت‌هایی بدون تولید یک متر پروفیل ادعا می‌کردند که ۱۸ برند را تولید می‌کنند. علاوه بر این شرکت‌هایی در بازار حضور دارند که نشان استاندارد را دریافت کرده‌اند، اما محصولی که تولید می‌کنند، فرسنگ‌ها با استاندارد فاصله دارند، چون محصولی که به سازمان برای تست و آزمایش ارسال شده اصولا مربوط به شرکت دیگری است. صفایی با اشاره به اینکه هنوز هم تولید با کیفیت در دستور کار این شرکت است، می‌گوید: بخش ساختمان‌های لوکس عمده‌ترین مشتریان این شرکت هستند و پروژه‌های لوکس خارجی هم مقصد صادرات پروفیل‌های UPVC ما به شمار می‌روند. با این وجود حتی در کشورهای همسایه نظیر عراق و افغانستان برخی شرکت‌ها با محصولات بی‌کیفیت  باعث ایجاد دیدگاه‌های منفی نسبت به تولیدکننده ایرانی شده‌اند.  

وی با بیان اینکه صنعت پروفیل UPVC به دست نااهل افتاده است، می‌افزاید: یکی از اصلی‌ترین تست‌های پروفیل برای صدور تاییدیه فنی، تست زنون نام دارد که این تست تا ۶ سال پیش انجام می‌شد، اما از آن زمان تاکنون به خاطر اینکه لامپ دستگاه دچار مشکل شده و خرید آن از کشورهای دیگر ۲۰۰ میلیون تومان هزینه دارد، صدور گواهینامه‌ها بدون این تست بسیار مهم انجام می‌شود و به همین خاطر نمی‌توان به تاییدیه‌هایی که بدون انجام این تست صادر شده‌اند، اطمینان کرد.