تلاش مجمع نوشت‌افزار ایران برای تغییر نگاه مصرف‌کنندگان
سایه سنگین واردات بر بازار نوشت‌افزار
مجمع نوشت‌افزار ایرانی اسلامی در سال ۱۳۹۱ و با دو تولیدکننده در حوزه تولید دفتر با طرح بومی و ایرانی اسلامی متولد شد. این مجمع با دو هدف تولید و طراحی ایرانی و اسلامی به مدت ۸ سال در تلاش بوده که بازار را از تصرف نوشت‌افزار خارجی بیرون آورده و به سمت تولید بومی و ملی سوق دهد. هم‌اکنون در این مجمع ۱۰۰ تولیدکننده در زمینه تولید نوشت‌افزار حضور جدی دارند. در این مجمع ۱۰ محصول نوشت‌افزار شامل دفتر، کیف، مداد، مداد رنگی، جامدادی، تراش، محصولات طلقی، لیوان و تخته با طرح‌های ایرانی اسلامی طراحی و تولید می‌شوند.
گردش مالی ۶ هزار میلیارد تومانی
مدیرعامل مجمع نوشت‌افزار ایرانی اسلامی درباره این مجمع در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: مجمع نوشت‌افزار ایرانی اسلامی با هدف ایرانی کردن نوشت‌افزار کار خود را آغاز کرده است. این مجمع مجموعه فراصنفی است که متعلق به صنف و اتحادیه خاصی نیست و هدف اصلی آن ایرانی کردن نوشت‌افزار از دو بعد تولیدی و فرهنگی است.
محمد یقینی در پاسخ به این پرسش که گردش مالی نوشت‌افزار در کشور به چه میزان است، گفت: گردش مالی نوشت‌افزار در کشور حدود ۶هزار میلیارد تومان در سال است که ۴۰ درصد آن داخلی و ۶۰درصد آن وارداتی و خارجی است. البته تا پیش از این، این میزان ۸۰ به ۲۰ درصد بود و این واردات بالا به دلیل تولید مشابه نداشتن برخی لوازمالتحریر است. برخی کالاها مانند اتود، روان‌نویس، قیچی فلزی، پانچ، منگنه، مدادتراش و غلط‌گیر جزو کالاهایی به‌شمار می‌رود که در داخل تولید نمی‌شود و همگی وارداتی هستند، هرچند امسال تراش ایرانی وارد بازار شده و حدود ۷ تا ۸ سال است که تولید پاک‌کن نیز داخلی شده است.
مدیرعامل مجمع نوشت‌افزار ایرانی اسلامی با اشاره به دلایل تولید نشدن برخی محصولات نوشت‌افزار در داخل عنوان کرد: تولید برخی محصولات همراه با صرفه اقتصادی نخواهد بود، برای نمونه داشتن خط تولید مدادتراش صرفه اقتصادی ندارد، البته قالب‌گیری آن با مشکل خاصی روبه‌رو نیست و مهم تیغه آن است که خط تولید آن در انحصار چند کشور قرار دارد و وارد کردن تیغه آن به‌صرفه‌تر خواهد بود. با توجه به این موضوع بسیاری از تولیدات لوازمالتحریر صرفه ندارد و خط تولید آن پرهزینه خواهد بود و از این رو کسی به فکر خط تولید آن نیفتاده است. البته ۸ سال است که برندهای ایرانی بیشتری وارد حوزه تولید شده‌اند.
یقینی در ادامه بابیان اینکه در زمینه تولید دفتر و خودکار با مشکلی روبه‌رو نیستیم، توضیح داد: در گذشته در تولید خودکار با مشکلی روبه‌رو نبودیم و خط تولید خودکار بیک را داشتیم که در دهه ۸۰ این خط تولید بسته شد ؛ شرکت کیان، خط آن را خریداری کرد و از سال ۹۴ خودکار کیان جایگاه خود را در بازار پیدا کرد. هم‌اکنون نیز ۵ تا ۶ برند خوب در زمینه تولید خودکار در بازار حضور جدی دارند.
وی با اشاره به میزان مصرف خودکار در کشور عنوان کرد: در سال ۶۰۰ میلیون عدد خودکار در کشور مورد نیاز است که از این میزان ۲۰۰ میلیون را خودکار ایرانی پوشش می‌دهد و بقیه آن وارداتی است، البته اگر وارداتی انجام نگیرد، تولیدکنندگان ایرانی این آمادگی را دارند که تمام این میزان را پوشش بدهند. در زمینه مداد محدودیت وارداتی نداریم و در این محصول، رقابت بسیار خوبی در داخل وجود دارد. با این حال قاچاق نوشت‌افزار در حداقل ممکن و بین ۱۰ تا ۱۵ درصد صورت می‌گیرد.
کیفیت نوشت‌افزار ایرانی
مدیرعامل مجمع نوشت‌افزار ایرانی اسلامی درباره کیفیت لوازمالتحریر ایرانی عنوان کرد: تولیدکنندگان نوشت‌افزار ایرانی از لحاظ کیفیت در رقابت با محصولات خارجی با خلائی روبه‌رو نیستند. در زمینه دفتر خوب و در تولید خودکار عالی هستیم، اما موضوعی که در زمینه کالای ایرانی و خارجی وجود دارد، ترجیح ذهنی برتری کالای خارجی نسبت به ایرانی در میان مشتریان و مصرف‌کنندگان است.
یقینی با تاکید بر این موضوع که نوشت‌افزار یک کالای فرهنگی است، خاطرنشان کرد: در تولید نوشت‌افزار باید ذائقه مصرف‌کننده را در نظر گرفت، زیرا این کالا متناسب با هر کشوری، متفاوت است. تولیدکنندگان ایرانی طی سال‌های اخیر ذائقه مصرف‌کننده داخلی را شناسایی کرده و به سمت تولید محصولات با ذائقه ایرانی پیش رفته‌اند. برخی کالاها مانند خودکار به تدریج ظریف شده‌اند و این ذائقه را تولیدکننده دریافته است. یا در زمینه جوهر خودکار نیز همین گونه است، مصرف‌کنندگان ترجیح می‌دهند با جوهری بنویسند که پخش نشود. بنابراین تولیدکنندگان به این نتیجه رسیده‌اند که با سلیقه ایرانی تولید خود را به پیش ببرند.
مواد اولیه نوشت‌افزار وارداتی است
مدیرعامل مجمع نوشت‌افزار ایرانی اسلامی درباره مواد اولیه نوشت‌افزار عنوان کرد: بیشتر مواد اولیه لوازمالتحریر وارداتی است. تنها برخی از لوازم مانند خط‌کش ژله‌ای را که مواداولیه آن از پتروشیمی گرفته می‌شود از داخل تامین کنیم، اما سایر مواد مانند کاغذ تحریر که نوعی کاغذ خاص است را باید وارد کنیم. در زمینه خودکار نیز نوک و جوهر آن، مداد، چوب و گرافیتی آن وارداتی است و از اندونزی آن را وارد می‌کنیم.
یقینی با اشاره به این موضوع که در زمینه تولید مدادهای جدید چند شرکت دانش‌بنیان وارد کار شده‌اند، تصریح کرد: مواد اولیه مدادهای پلیمری را از داخل می‌توان تهیه کرد، البته ممکن است که کیفیت مداد پلیمری به پای مداد چوبی نرسد، اما قیمت این مدادها نیز نصف قیمت مدادهای چوبی است.
وی همچنین با اشاره به سایر لوازم‌التحریری که در داخل تولید می‌شود، خاطرنشان کرد: در زمینه ماژیک اتفاق‌های خوبی در حال روی دادن است و چند برند خوب وارد کار شده‌اند. در زمینه پاک‌کن معمولی نیز تولیداتی در بازار وجود دارد؛ پاک‌کن نیز تا پیش از این وارد شده و در داخل کشور تنها برش داده می‌شد. در زمینه کیف و جامدادی نیز بازار داخلی بسیار خوب شده و سهم بازار آنها در کشور ۱۰ برابر شده است، اما در زمینه مدادتراش ضعیف عمل کرده‌ایم، البته امسال یک برند وارد بازار شده است.
مدیرعامل مجمع نوشت‌افزار ایرانی اسلامی در ادامه درباره قیمت نوشت‌افزار داخلی عنوان کرد: قیمت لوازمالتحریر داخلی نسبت به خارجی بسیار مناسب‌تر است و حتی امسال قیمت دفتر نسبت به سال گذشته ارزان‌تر شده است. چند سال پیش که قیمت کاغذ به یکباره گران شد، به این دلیل بود که کارگروه کاغذ از وزارت صنعت، معدن و تجارت به وزارت ارشاد اسلامی رفت و نتوانست جایگاه خود را پیدا کند.
طراحی لوازمالتحریر با خلأ شخصیت‌سازی روبه‌رو است
یکی از موضوع‌های مهم در زمینه طراحی لوازمالتحریر این است که بیشتر طراحی‌ها در این حوزه به شخصیت‌های انیمیشنی غربی اختصاص دارد. مدیرعامل مجمع نوشت‌افزار ایرانی اسلامی درباره طراحی لوازمالتحریر خاطرنشان کرد: طراحی نوشت‌افزار با زمینه فرهنگی و براساس زنجیره‌ای از شخصیت‌سازی‌های انیمیشنی انجام می‌گیرد که در این زمینه خود ما به عنوان مجمعی از تولیدکنندگان لوازمالتحریر نیز مطالبه‌گر هستیم. تولیدکننده لوازمالتحریر تولیدکننده محتوا نیست، اما می‌تواند شخصیت‌ها را براساس تولید محتوای رسانه‌ها و به‌ویژه از طریق صدا و سیما به کار گرفته و استفاده کند.
وی در ادامه با توضیح این موضوع که چرخه اقتصادی تجاری‌سازی در کشور ما می‌لنگد، اظهار کرد: از آنجا که در کشور ما قانون کپی رایت معنایی ندارد، تجاری سازی نمی‌تواند موفق باشد، درحالی که شرکتی مانند والت دیزنی ۸۰ درصد کارهایش تجاری‌سازی شده و شخصیت انیمیشن‌های خود را به اسباب‌بازی‌ها، لوازمالتحریر و هر حوزه‌‌ای که بخواهند استفاده کنند، می‌فروشد. اما در کشور ما تجاری‌سازی به دلیل کپی‌رایت معنا ندارد، حتی اگر شخصیت‌سازی‌های داخلی انجام بگیرد، طراحان از شخصیت‌سازی‌های خارجی کپی‌رایت می‌کنند.
وی با تاکید بر این موضوع مشکلی در زمینه طراحی نداریم، یادآور شد: در زمینه طراحی لوازمالتحریر، محتوا کم نداریم، طراح‌های خوبی نیز در کشور وجود دارند و تنها موضوع این است که چرخه اقتصادی تجاری‌سازی به‌دلیل نبود قانون کپی‌رایت می‌لنگد و فرصت تجاری‌سازی را به طراحی فرهنگی نمی‌دهد.
بازار لوازمالتحریر در دوران کرونایی
مدیرعامل مجمع نوشت‌افزار ایرانی اسلامی با اشاره به موضوع کرونا و تاثیر آن بر حوزه لوازمالتحریر عنوان کرد: یکی از بازارهایی که شیوع ویروس کرونا ضربه جدی به آن زد، بازار لوازمالتحریر بود. بازار یک‌پنجم تا یک‌سوم با کاهش روبه‌رو شد، البته در پاییز ابهام‌هایی در مورد زمان و نحوه بازگشایی مدارس وجود دارد و این موضوع تولیدکنندگان را در سردرگمی قرار داده است، زیرا هم‌اکنون فصل اوج تولید لوازمالتحریر است تا برای شهریور وارد بازار شود.
یقینی در پاسخ به این پرسش که آیا با برگزاری کلاس‌های مجازی آموزش بازار نوشت‌افزار از رونق خواهد افتاد، گفت: در این زمینه گزاره‌های متفاوتی وجود دارد، برخی اعلام کرده‌اند که بچه‌های آنها با کلاس‌های مجازی تکالیف خود را انجام نمی‌دهند و برخی گزارش‌ها اعلام کرده که بچه‌های آنها بیشتر مشغول کلاس‌های مجازی شده‌اند و مصرف لوازمالتحریر آنها نیز افزایش یافته است. با توجه به این شرایط، ابهام‌های بسیاری وجود دارد و تولیدکنندگان نیز برای تولید خود در ابهام به‌سر می‌برند.
مدیرعامل مجمع نوشت‌افزار ایرانی اسلامی درباره نمایشگاهی که هر ساله مجمع برگزار میکند، گفت: نوشت‌افزار ایرانی اسلامی به مدت ۷ سال است که نمایشگاه برگزار میکند که امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا قصد داریم این نمایشگاه را در قالب جشنواره و با همکاری رسانه‌ها برگزار کنیم تا بتوانیم با کمک فروشگاه‌های متمرکز، اینترنتی و زنجیره‌ای، نوشت‌افزارهای ایرانی‌اسلامی را در معرض فروش قرار دهیم.
صادرات نوشت‌افزار، شاید وقتی دیگر
لوازمالتحریر یکی از حوزه‌هایی است که وارد حوزه صادرات نشده است؛ در این‌باره یقینی با تاکید بر این موضوع که در برخی حوزه‌های نوشت‌افزار قوی شده‌ایم و می‌توانیم به صادرات راه پیدا کنیم، گفت: در زمینه برخی تولیدات مانند خودکار، دفتر، ماژیک و جامدادی قوی شده‌ایم و در تولیدات این محصولات می‌توانیم به سمت صادرات پیش برویم. اما موضوع آن است که در زمینه صادرات نوشت‌افزار پیچیدگی‌های مخصوص به خود را دارد، زیرا باید براساس ذائقه کشور هدف صادرات داشت. از این‌رو باید به ذائقه هر کشوری دست یافت و متناسب با سلیقه آنها تولید کرد. موضوع دیگر در زمینه صادرات قوانین داخلی ما و ثبات نداشتن آن است. البته آمار صادرات ما صفر نیست و به صورت محدود به برخی کشورهای همسایه صادرات لوازمالتحریر داریم.
اشتغالزایی در نوشت‌افزار
مدیرعامل مجمع نوشت‌افزار ایرانی اسلامی در پاسخ به این پرسش که میزان اشتغالزایی در صنعت نوشت‌افزار به چه میزان است، عنوان کرد: با توجه به گردش مالی این صنعت و زنجیره آن از بنکدار، کارخانه‌دار تا مغازه‌دار، اشتغالزایی بالایی را به خود اختصاص داده است، اما به دلیل این موضوع که واحدهای بسیاری به صورت زیرپله‌ای و زیرزمینی (کارگاه لوازمالتحریر) نیز وجود دارند، نمی‌توان آمار دقیقی از اشتغالزایی آن ارائه کرد.
