معاون راهداری سازمان حمل و نقل جاده‌ای در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» اعلام کرد
ارتقای کیفی ۸۷۰۰کیلومتر از راه‌های شریانی کشور
بر اساس اعلام رضا اکبری، معاون راهداری سازمان حمل و نقل جاده ای، امسال حدود ۸۵۰۰ کیلومتر برای اصلاح خرابی‌های شدید و متوسط در راه‌های شریانی هدفگذاری شده و پیش‌بینی می‌شود تا امسال خرابی‌های شدید و متوسط در راه‌های شریانی به طور کامل اصلاح شود. از ابتدای سال تاکنون ۸۷۰۰ کیلومتر کار انجام شده که بیش از تعهد اولیه است.
برای آشنایی با برنامه‌های سازمان راهداری در ارتقای کیفی و بهسازی راه‌ها، اصلاح نقاط حادثه خیز در جاده‌های کشور با رضا اکبری، معاون راهداری سازمان حمل و نقل جاده‌ای گفت‌وگو کردهایم که در ادامه می‌خوانید.
در قالب طرح ارتقای روکش آسفالت چه اقداماتی صورت گرفته است؟
راه‌های شریانی کشور در اولویت اصلی سازمان قرار دارد. این راه‌های شریانی (شامل آزادراهها، بزرگراه‌ها و راه‌های اصلی) حدود ۳۴ هزار کیلومتر بوده که در صورت تفکیک باندهای رفت و برگشت ۵۲ هزار کیلومتر خواهد شد، زیرا بعضی از راه‌های شریانی یک بانده و برخی دیگر دو بانده است. از این ۵۲ هزار کیلومتر حدود یک سوم نیازمند روکش بوده و حدود ۱۰ درصد آن خرابی شدید دارد. در سال گذشته در مجموع حدود ۴ هزار کیلومتر عملیات شامل روکش آسفالت وکارهای حفاظتی انجام شده و بخش زیادی از این خرابی‌ها همچنان باقی مانده است. امسال حدود ۸۵۰۰ کیلومتر هدفگذاری کردهایم تا بتوانیم خرابی‌های شدید و متوسط را اصلاح کنیم. پیش بینی می‌کنیم که امسال خرابی‌های شدید و متوسط در راه‌های شریانی به طور کامل اصلاح شود. برای اینکه ادارات استانی را معطوف به این هدف کنیم آن را در قالب طرح ارتقای کیفی روسازی راه‌های شریانی از ابتدای سال مطرح کردیم و متناسب با میزان خرابی در هر استان تکیلفی برای هر اداره کل تعیین و به آنها ابلاغ کردیم. اعتبار را از ابتدای سال روی روکش آسفالت متمرکز کردیم و بخش اعظم اعتبار را به این سمت بردیم. خوشبختانه اوایل سال قیمت قیر نسبت به سال قبل حدود ۵۰ درصد کاهش داشت و با استفاده از آن فرصت حدود ۱۰۰ هزار تن قیر خریداری و در اختیار ادارات کل قرار دادیم که تحرک خوبی در پروژه‌های ما ایجاد کرد. بارندگی‌های دو سال قبل به ویژه سیل به جاده‌های کشور آسیب زیادی وارد کرده و به همین علت روی این موضوع تمرکز کردهایم. به ادارات استانی اعلام کردیم تا پایان شهریور امسال هیچ راه شریانی نباید خرابی شدید داشته باشد و در این مدت ۸۷۰۰ کیلومتر کار انجام شده که بیش از تعهد اولیه است. در بخش روکش گرم تعهد ما ۳۰۰۰ کیلومتر بوده و ۲۳۰۰ کیلومتر کار کردهایم، در زمینه روکش‌های حفاظتی تعهد ما ۴ هزار کیلومتر بوده و ۲۶۰۰ کیلومتر کار کردهایم. در زمینه لکه گیر تعهد ما ۱۵۰۰ کیلومتر بوده و ۳هزار کیلومتر کار کردهایم. تا پایان شهریور تعهد برنامه‌ای را در تمامی قسمت‌ها به پایان می‌بریم. اعتبار این پروژه حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان است، ولی انجام همه این پروژه‌ها ۲۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد و در این طرح کمبود منابع داریم. اعتباری که سازمان راهداری اختصاص می‌دهد حدود ۲۰ درصد اعتبار موردنیاز بوده برای حداقل نیازها در حوزه نقاط حادثه خیز، ایمنی، ماشین‌آلات راهداری به ۱۰هزار میلیارد تومان نیاز داریم که کمتر از یک سوم آن تخصیص داده شده است. رفع خرابی آسفالت به یک مطالبه عمومی مردم تبدیل شده و در راه‌های شریانی باعث آسیب‌ها و تصادفات می‌شود به همین دلیل روی این موضوع تمرکز کردهایم.
برای ارتقای ایمنی در جاده‌ها و اصلاح نقاط حادثهخیز چه اقداماتی در دست انجام است؟
در سال ۹۵ حدود ۱۵۸۵ نقطه حادثهخیز شناسایی شد. در سال ۹۶ این نقاط آشکارسازی و تابلوهایی قبل و بعد از این نقاط نصب شد؛ در سال ۹۷ کار اصلاح آنها آغاز شد و تا کنون ۲۷۰ نقطه حادثه خیز اصلاح شده است. امسال هدفگذاری ما برای اصلاح نقاط حادثهخیز حدود ۵۵۶ نقطه است که ۸۰ نقطه آن تاکنون به طور کامل رفع شده است. حدود ۵هزار میلیارد تومان اصلاح این نقاط اعتبار نیاز دارد.
تابلو، علائم، حفاظ، روشنایی و خط‌کشی جزو موارد ارتقای ایمنی است. بودجه‌ای که در اختیار داریم برای خط‌کشی راه‌های کشور هم کفایت نمی‌کند. بودجه‌ای حدود ۴۰۰ میلیارد تومان برای ارتقای ایمنی در اختیار ما قرار می‌گیرد که تنها خط‌کشی راه‌های کشور حدود ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. به همین علت خط کشی را با ماشین‌های خط‌کشی که در اختیار داریم، خودمان انجام می‌دهیم. هر استان به طور متوسط دو ماشین خط‌کشی دارد و به ترتیب حدود ۳۰ درصد در مبلغ خط کشی صرفه جویی می‌شود. در بازسازی تابلو و علائم هم در استان‌ها از ظرفیت پرسنل سازمان استفاده می‌کنیم. در چند سال گذشته حفاظ بتنی (نیوجرسی) را در کشور ترویج و روی آن تمرکز کردیم. در مسیر تهران-زنجان گارد ریل فلزی از وسط مسیر جمع‌آوری شده و حفاظ بتنی نصب شده است و در استان‌های مختلف مانند تهران، اصفهان، کرمانشاه، خراسان و بندرعباس در حال انجام است. این کار هم ارتقای ایمنی را در پی دارد و هم باعث کاهش هزینه‌های نگهداری می‌شود. در پنج ماه نخست سال در بخش ایمنی حدود ۳۶۸ کیلومتر حفاظ نیوجرسی، ۱۷ هزار کیلومتر خط‌کشی، نصب روشنایی در ۶۶ نقطه تقاطعی، اصلاح شیب شیروانی راه‌ها حدود ۲۸۰۰ کیلومتر در کل کشور کار کردیم. اخیرا تفاهم‌نامه‌ای را برای سازمان برنامه و بودجه فرستاده‌ایم که بر اساس آن در برنامه چهار ساله ۳۰ هزار میلیارد تومان برای رفع اشکالات ایمنی راه‌های کشور (شامل تعویض حفاظ‌ها، ارتقای روشنایی، تابلو و علائم و اصلاح تقاطع‌ها، ورودی‌ها، دسترسی‌ها، میدان‌ها و نقاط حادثهخیز) در اختیار ما قرار دهند. کار دیگر در حوزه راهداری، تعمیر پل‌ها و ابنیه فنی بوده که معمولا سالانه حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ پل را تعمیر می‌کنیم. اعتبار ما در این قسمت نیز پایین است، ولی به علت سیل سال گذشته که حدود ۴ تا ۵ هزار پل آسیب دید تعداد ۵۵۰۰ پل و ابنیه فنی در دست تعمیر داریم که حدود ۱۱۰۰ دهنه آن انجام شده است. در سال‌های گذشته فقط تعمیرات پل‌ها بود، ولی در حال حاضر نوسازی و بازسازی پل‌ها را باید انجام دهیم.
وضعیت جاده‌های کشور را نسبت به کشورهای توسعه یافته در چه حدی ارزیابی می‌کنید؟
تراز کیفی راه‌های شریانی کشور از نظر عواملی مانند ایمنی، نگهداری، روسازی و حاشیه راه، امتیاز مناسبی را در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته دریافت نمی‌کند، اما در راه‌های فرعی و روستایی وضعیت ما نسبت به کشورهای پیشرفته مانند اروپا، آمریکا و آسیای شرقی نزدیک است. در آن کشورها بخش عمده منابع به راه‌های اصلی و پر تردد اختصاص پیدا کرده و حجم سرمایه‌گذاری و نگهداری قابل توجه است. در کشور ما به صنعت نگهداری راه توجه چندانی نمی‌شود و بیشتر به دنبال احداث زیر ساخت با حداقل‌ها و در کمترین زمان هستیم که بعد از چند سال بهره‌برداری ایرادات آن آشکار شده و به بخش نگهداری فشار مضاعف وارد می‌کند. البته آزاد راه‌هایی مانند قم-تهران، تهران-کرج و تهران-شمال به استانداردها نزدیک بوده و دارای کیفیت خوبی هستند مشروط به اینکه دوران نگهداری هم سطح کیفی را حفظ کنیم. بعضی از آزادراهها که توسط بخش‌خصوصی اداره می‌شوند و با توجه به اینکه بازگشت سرمایه به نسبت عوارض دریافتی، پاسخگوی نگهداری نبوده و از این رو وضعیت نگهداری این آزادراهها نزول پیدا کرده است. از این نظر آزاد راه‌های دولتی به مراتب وضعیت بهتری دارند.
