توسعه نساجی در گرو حمایت دولت

 کمبود ۹۰ هزار تنی پنبه در کشور

معاون تحقیق و توسعه شرکت نساجی بروجرد با بیان اینکه به دلیل تحریم‌ها برای تهیه قطعات و مواد اولیه موردنیاز صنعت با مشکل روبه‌رو هستیم می‌گوید: بیشتر مواد اولیه موردنیاز صنعت نساجی کشور همچون قطعات، پنبه، پلی‌استر و ویسکوز وارداتی هستند.

سیدتورج شهرجردی با یادآوری اینکه ویسکوز به‌هرحال وارد می‌شود، درباره پنبه توضیح می‌دهد: تقریبا در ایران سالانه حدود ۱۴۰ هزار تن پنبه مصرف می‌شود درحالی‌که حداکثر تولید این محصول در کشور ۵۵ هزار تن است.

وی با اظهار اینکه حدود ۸۰ تا ۹۰ هزار تن کمبود پنبه در کشور داریم، تصریح می‌کند: سال‌های گذشته پنبه از کشورهایی مانند ازبکستان، تاجیکستان و گاهی از آمریکا، هند و آفریقا تامین می‌شد، اما با توجه ‌به شرایط تحریم و مشکلات انتقال پول و همچنین نوع روابط ایران با سایر کشورها، واردات مواد اولیه از جنبه‌های گوناگون همچون تامین ارز و هماهنگی‌های خرید به‌شدت دشوار شده است.

 تحمیل هزینه‌های اضافه ناشی از تحریم

شهرجردی یکی از مشکلات صنعت نساجی ایران را تحمیل هزینه‌های اضافه ناشی از تحریم‌ها بیان می‌کند و می‌گوید کشورهای مدنظر حاضر به فروش قطعات، رنگ، ملزومات و یکسری مواد کمکی به ایران نیستند، ناچار به خرید آنها از کشوری واسط با قیمتی بیشتر هستیم. وی اضافه می‌کند: این‌گونه خرید و انتقال پول متاثر از تحریم،‌ شرکت‌های ایرانی را متحمل هزینه‌های اضافه‌تری می‌کند که سایر کشورها آن را ندارند.

معاون تحقیق و توسعه شرکت نساجی بروجرد با تاکید بر اینکه این هزینه‌ها درنهایت روی قیمت تمام‌شده محصول اعمال می‌شود، می‌گوید: البته پیش از وخیم شدن اوضاع نیز همیشه یکی از مشکلات صنعت نساجی ایران نداشتن شرایط برابر برای رقابت با محصولات خارجی بوده است؛ زیرا سایر کشورها برخلاف ایران شرایطی بسیار بهتر و راحت‌تر برای تهیه مواد اولیه، قطعات، نیازهای جنبی و صادرات داشته‌اند. شهرجردی با اظهار اینکه نساجی بروجرد درگذشته مقدار زیادی صادرات به کشورهای اروپایی داشته‌ است، تصریح می‌کند: با این‌حال در سال‌های اخیر فقط به‌صورت غیرمستقیم به کشورهای همسایه همچون عراق صادرات داشته‌ایم؛ به این ترتیب که تجار از ما با ریال خرید کرده و اجناس را به سایر کشورها می‌بردند. بنا به گفته وی، هم‌اکنون بخشی از پارچه‌های موردنیاز نیروهای نظامی ‌عراق را نساجی بروجرد از طریق همین تجار واسط تامین می‌کند.

 صنعت نساجی ایران ازنظر سخت‌افزاری و ماشین‌آلات با ترکیه برابری می‌کند

به‌ باور شهرجردی در حالی صنعت نساجی ایران درگیر چنین مسائل و چالش‌هایی است که ازنظر سخت‌افزاری و ماشین‌آلات با کشورهایی مانند ترکیه و پاکستان برابری می‌کند و حتی در بخش‌هایی نسبت به آنها برتری دارد.

وی در تشریح فرسودگی ماشین‌آلات صنعت نساجی ایران توضیح می‌دهد: بی‌شک به‌روز بودن ماشین‌آلات در کاهش مصرف انرژی و هزینه‌های تولید و همچنین افزایش کیفیت محصولات تولیدی بسیار تاثیر می‌گذارد؛ ضمن اینکه یکی از شرط‌های رقابت، تولید و عرضه محصولات با قیمتی مناسب و رقابتی است.

معاون تحقیق و توسعه شرکت نساجی بروجرد با یادآوری اینکه سال 71-70 حرکت بزرگی برای نوسازی ماشین‌آلات نساجی کشور انجام شد، اظهار می‌کند: فقط بخشی از این اقدام موفقیت‌آمیز بود، اما از سال گذشته تاکنون حدود ۲۰ کارخانه جدید ریسندگی در کشور راه‌اندازی شده است که مجهز به آخرین ‌مدل ماشین‌آلات دنیا برای تولید نخ شده‌اند. همچنین تعدادی کارخانه دیگر نیز که از قبل احداث‌ شده‌ بودند اقدام به تجهیز خود کرده‌اند.

 عدم بازپرداخت وام ارزی با افزایش نرخ دلار 

شهرجردی بابیان اینکه امروز این کارخانه‌های ریسندگی با توجه ‌به شرایط حاکم و به دو دلیل نمی‌توانند کار را پیش برده و اقساط خود را پرداخت کنند، می‌گوید: اولین موضوع به دلیل واردات نخ است درحالی‌که ظرفیت تولید ما در کشور افزایش ‌یافته است؛ دیگری افزایش شدید نرخ دلار در فاصله دریافت وام ارزی در شروع ‌کار تا امروز که باید بدهی خود را با نرخ روز دلار بپردازند.

وی با تاکید بر اینکه با توجه ‌به چنین مسائلی و نبود ثبات، هیچ سرمایه‌گذاری برای به‌روز کردن ماشین‌آلات حاضر به سرمایه‌گذاری نیست، تصریح می‌کند: هرچند نوسازی ماشین‌آلات بسیار مهم است،‌ اما همه‌چیز نیست، بلکه نکته بسیار مهم داشتن بهره‌وری درست است.

شهرجردی با اظهار اینکه در ایران هزینه‌های تولید زیاد است و در هیچ بخشی بهره‌وری ندارد، تاکید می‌کند: ایران برخلاف دیگر کشورها که ضمن فراهم‌سازی زیرساخت‌ها، در مسیری مشخص برنامه‌ریزی استراتژیک برای صنایع دارند از چنین رویکردی بی‌بهره است؛ بنابراین نباید انتظار نتیجه‌ای بهتر داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه تولیدکننده ترکیه به‌ دلیل ارتباط با سایر کشورهای دنیا، می‌تواند قراردادهای تیراژ بالا با بسیاری از برندها ببندد، اظهار می‌کند: تولید زمانی توجیه اقتصادی دارد که خط تولید تیراژ حداکثری داشته باشد؛ اما در ایران به دلیل نوسانات ارزی و قانونی متعدد، تولیدکننده نمی‌تواند از توان حداکثری خطوط تولید خود بهره بگیرد بنابراین بخشی از کار تولید توجیه اقتصادی ندارد.

 ایران در حوزه طراحی پارچه و مد ضعیف است

البته شهرجردی نداشتن تخصص کافی در بخش‌های منتهی به انتهای خط یعنی تولید پوشاک را از دیگر مشکلات صنعت نساجی و پوشاک می‌داند و می‌گوید: در حوزه مد و طراحی پارچه انعطاف‌پذیری بسیار کمی ‌داریم که از متصل نبودن ما به بازارهای جهانی نشات می‌گیرد.

وی با اظهار اینکه پیشرفت ترکیه در حوزه پوشاک به دلیل داشتن ارتباط با برندهای مطرح دنیا و هماهنگ شدن با آنها در زمینه مد و طراحی و دریافت آموزش‌های لازم است، توضیح می‌دهد: ما در حوزه مد و طراحی به‌عنوان نرم‌افزارِ صنعت نساجی و پوشاک به‌شدت مشکل ‌داریم، اما اگر این محدودیت‌ها از بین برود صنعت نساجی جزو صنایع پیشرو در صادرات خواهد بود.

معاون تحقیق و توسعه شرکت نساجی بروجرد با تاکید بر اینکه تولیدکننده پوشاک باید با ‌توجه‌ به مد، تنوع مدل‌های خود را زیاد کند، یادآور می‌شود: این امر مستلزم این است که تولیدکننده پارچه به‌اندازه تولیدکننده پوشاک و همانند سایر کشورها چابک باشد.

شهرجردی با اشاره به وجود ۷ هزار دانش‌آموخته طراحی پارچه در کشور می‌گوید: تعداد کمی‌از این دانش‌آموختگان جذب بازار کار شده‌اند، زیرا آنها و بازار حرف هم را درک نمی‌کنند درحالی‌که همه کارخانه‌های نساجی به‌شدت به طراحان پارچه نیاز دارند.

وی با تاکید بر اینکه نساجی بروجرد با تجهیز به ماشین‌آلات به‌روز قادر به تولید همه اجناس است، تاکید می‌کند: برای توسعه کار خود باید بخش طراحی را تقویت کنیم که در این راستا در حال تشکیل تیمی‌ از طراحان قوی هستیم؛ به‌ویژه اینکه با تجهیز کارخانه به چاپگر دیجیتال قادر به ورود به حوزه کارهای بوتیکی هستیم مشروط بر اینکه قدرت طراحی کاری زیبا و مشتری‌پسند را داشته باشیم.

البته شهرجردی بر این باور است: برای تقویت بخش طراحی و مد باید با دنیا در ارتباط باشیم، در نمایشگاه‌های مختلف شرکت و فشن برگزار کنیم.

 صادرات پوشاک پربازده و بهترین نوع صادرات است

معاون تحقیق و توسعه شرکت نساجی بروجرد، صادرات پوشاک را به دلیل پربازده و قابل‌دستیابی بودن، تحقق آن در بازه زمانی کوتاه و بی‌نیازی از سرمایه‌گذاری زیاد، بهترین نوع صادرات می‌داند و تصریح می‌کند: یکی از صنایع موثر در تمامی ‌کشورهای دنیا که مسیر توسعه را گذرانده‌اند، صنعت نساجی است، اما در ایران توجه بسیار کمی ‌به این صنعت شده است.

شهرجردی با تاکید بر اینکه از مرحله پنبه تا تولید لباس، ۷۰۰ درصد ارزش‌افزوده وجود دارد، می‌گوید: براین اساس در آمریکا برای حفظ کشتزارهای پنبه به‌عنوان کالایی استراتژیک، سوبسیدهای سنگینی داده می‌شود و سرمایه‌گذا‌ری‌های زیادی می‌شود.

به گفته وی آنها پنبه را بر مبنای داشتن یا نداشتن صرفه اقتصادی تولید نمی‌کنند، بلکه به این امر توجه می‌شود که این محصول در صنایع زیردستی چقدر می‌تواند حرکت ایجاد کند.

شهرجردی با یادآوری اینکه درگذشته‌ای نه‌چندان دور در ایران حدود ۲۵۰ هزار تن پنبه تولید می‌شد، ادامه می‌دهد: آن دوران ایران یکی از صادرکنندگان پنبه بود، اما اکنون به دلیل نداشتن تفکر و برنامه‌ریزی میزان تولید پنبه در ایران به ۵۵ هزار تن کاهش‌ یافته است.

وی با اظهار اینکه ایران قدمت، پشتوانه فنی، ماشین‌آلات کافی و تخصص لازم را در زمینه صنعت نساجی دارد، تاکید می‌کند: چون برنامه‌ریزی و چشم‌انداز نداریم و حمایتی هم از این صنعت نمی‌شود، نمی‌توانیم آن را تقویت کنیم و توسعه دهیم.

 افزایش فروشگاه‌های نساجی بروجرد به ۵۰ شعبه

معاون تحقیق و توسعه شرکت نساجی بروجرد اظهار می‌کند: نساجی بروجرد در کنار طرح توسعه، اکنون ۲۰ میلیون متر انواع پارچه لباسی، ملحفه‌ای و پرده‌ای تولید می‌کند و توان تولید رومبلی را نیز دارد؛ همچنین در زمینه پوشاک و منسوجات خانگی نیز می‌تواند پارچه‌های بسیاری از محصولات را تولید کند و طیف و گستردگی آنها را افزایش دهد.

شهرجردی با اظهار اینکه از حدود ۱۰ سال پیش سازمان فروش خود را گسترده کردند و اکنون ۳۰ فروشگاه با برند نساجی بروجرد در کشور دارند، می‌گوید: پس از گذراندن دشواری‌های زیاد به دلیل تخصصی نبودن حوزه فروش در کشور، موفق شدیم و اکنون درحال‌توسعه فروشگاه‌های خود و افزایش تعداد آنها به ۵۰ مورد تا پایان سال هستیم.

وی همچنین برنامه دیگر نساجی بروجرد را راه‌اندازی واحد دوزندگی اعلام می‌کند و ادامه می‌دهد: با راه‌اندازی این واحد ۵۰۰ نیروی جدید به هزار و ۲۰۰ پرسنل موجود نساجی بروجرد اضافه خواهند شد؛ این میزان اشتغال‌زایی برای استان لرستان که به‌شدت درگیر بیکاری است، بسیار مهم محسوب می‌شود.

به گفته شهرجردی از دیگر برنامه‌های آنها گسترش بیشتر سازمان فروش، ایجاد شعبه در خارج از کشور و تمرکز جدی‌تر بر مقوله صادرات با توجه ‌به مشکلات آن است.

 کرونا صنعت نساجی را متضرر کرده است

وی همچنین به بحران کرونا و تاثیر آن بر صنعت نساجی گریز می‌زند و تصریح می‌کند: با شیوع کرونا مجبور شدیم فروشگاه‌هایمان را تعطیل کنیم و بازار مهم شب عید را از دست دادیم؛ به دلیل ضعیف شدن بازار صدمات بسیار شدیدی دیدیم. شهرجردی با تاکید بر اینکه حتی در این شرایط نیز حاضر به تعدیل نیرو نشدند، ادامه می‌دهد: دوباره مجموعه را بدون دریافت هیچ تسهیلات و کمکی راه‌ انداختیم؛ با وجود اینکه طرح‌های توسعه تکمیل ‌نشده و گرفتار هستیم، سرپا ماندیم و تا دو ماه دیگر در خط‌هایی که ماشین‌آلات آن رسیده است به ظرفیت موجودمان اضافه خواهد شد.

با این‌حال وی از نبود برنامه‌ریزی و حمایت کافی به‌ویژه از سوی بانک‌ها برای آوردن مواد اولیه و قطعات موردنیاز صنعت گلایه می‌کند و می‌گوید: از یکسو برای تامین نیازهای صنعت مشکلات زیادی داریم و از سوی دیگر نیز توان مردم بسیار کم شده و بازار مصرف افت کرده است.