محیط زیست؛ فراموش شده صنعت ساختمان

 همچنین به استناد فصل سوم مجموعه شیوه‌نامه‌های آیین‌نامه اجرایی و آیین‌نامه اجرایی ماده ۳۳ (مبحث دوم مقررات ملی ساختمان)، بسیاری از الزامات اجرایی و تضمین کیفیت ساختمان، مطالعه و بررسی مشخصات مندرج در پروانه و نقشه‌های اجرایی و اعلام اشکالات و مغایرت‌ها به طراح و کارفرما، صحت انجام تمام عملیات اجرایی و ضوابط شهرسازی، استفاده از عوامل فنی و اجرایی دارای پروانه اشتغال از مهندسان و کاردان‌ها تا استادکاران ماهر، جبران خسارت ناشی از عملکرد ضعیف و ناقص اجرا به صاحب‌کار، استفاده از مصالح مرغوب و استاندارد، تکمیل دفترچه اطلاعات ساختمان برای صدور شناسنامه فنی و ملکی و بیمه کردن کیفیت اجرای ساختمان توسط مجریان ذی‌صلاح به انجام می‌رسد. با وجود این صراحت کماکان شاهد هرج و مرج در صنعت ساختمان هستیم و هر کسی می‌تواند به صرف داشتن سرمایه، با استخدام چند کارگر و استادکار اقدام به ساخت و ساز کند.

از سوی دیگر مشکلات سیستم نظارت بر ساخت این معضل را تقویت می‌کند. به این معنا که اگر چه بر طبق قانون برای تمامی‌ساخت و سازهای سطح شهر مهندس ناظر از سوی سازمان نظام مهندسی معرفی می‌شود، اما در بسیاری مواقع رواج پدیده «صوری کاری» عملا وجود ناظران متخصص را بی‌تاثیر کرده است. البته چنانچه این موضوع را در محافل مهندسی طرح کنید، نخستین پاسخی که می‌شنوید، دستمزد ناچیز مهندسان ناظر است که باعث شده تا نظارت کفاف هزینه‌های مهندسان را نکند و به طور طبیعی یا وقت کافی در پروژه صرف نکنند یا اینکه از اساس بدون بررسی کیفیت ساخت، برگه‌های تاییدیه را امضا کنند. به این معضلات، کیفیت نازل مصالح ساختمانی را هم باید اضافه کنیم که امروزه توسط بسیاری از شرکت‌ها اتفاق می‌افتد.

شرکت صنعتی و ساختمانی «آسمان‌خراش» طراح، تامین‌کننده و مجری سقف عرشه فولادی در سال ۹۲ با هدف ارائه خدمات مربوط به عملیات ساخت در امور عمرانی از قبیل احداث ساختمان و راه  تاسیس شد. در ادامه با پیشرفت علوم و تکنولوژی و ضرورت به کار گیری روش‌های صنعتی‌سازی، اعضای شرکت تصمیم گرفتند تا با انتخاب سقف‌های مرکب عرشه فولادی به شکل تخصصی فعالیت خود را روی این بخش متمرکز کنند که ماحصل آن اجرای بیش از یک میلیون و ۴۸۵ هزار متر مربع سقف عرشه فولادی بوده است.

 نکات مهم در سقف عرشه فولادی

امیرحسن علی‌عسگری، مدیرعامل شرکت صنعتی و ساختمانی آسمان‌خراش با بیان اینکه در زمینه سقف عرشه فولادی شاهد حضور شرکت‌های تولیدکننده و مجری هستیم که بر خلاف اصول اولیه در بازار فعالیت می‌کنند. به طور نمونه نحوه «فرمینگ» ورق که مهم‌ترین عامل کیفیت سقف است، در بسیاری موارد توسط شرکت‌ها به صورت نادرست انجام می‌شود؛ چرا که به تاثیر این کار بر مقاومت و کشش سقف آگاه نیستند. همچنین در حال حاضر شاهد ضخامت کمتر از ۸ میلی متر ورق‌های مورد استفاده در سقف عرشه فولادی هستیم که کمتر از استاندارد تعیین شده است و عملا مزایای سقف را زیر سوال می‌برد.

وی با اشاره به اهمیت جوشکاری در سقف عرشه فولادی می‌افزاید: یکی از مهم‌ترین مسائل در صنعت ساختمان تربیت نیروی متخصص در تمام بخش‌ها است، زیرا در نهایت این عوامل و نیروهای اجرایی هستند که ساختمان را می‌سازند و این کار باید توسط نهادهای مسوول انجام شود. به طور نمونه جوشکاری گلمیخ سقف عرشه فولادی مطابق آیین‌نامه‌های بین‌المللی نیازمند تخصص و تجربه بالایی است و نیروی متخصص در این زمینه به اندازه کافی وجود ندارد. 

 دریافت هزینه بالا برای صدور گواهی‌نامه 

مدیرعامل شرکت آسمان‌خراش ادامه می‌دهد: یکی از مهم‌ترین مسائلی که در صنعت ساختمان ما به چشم می‌خورد، فقدان نظارت درست از سوی نهادهای مسوول است. به طور مثال مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی برای شرکت‌های ساختمانی گواهینامه کیفیت را با دریافت هزینه‌های بالایی صادر و تمدید می‌کند؛ اما این گواهی‌نامه‌ها در فرآیند اجرایی ساختمان و بازار کار تفاوتی بین شرکت‌ها ایجاد نمی‌کند؛ این مشکلات در بخش نظارت بر ساخت هم وجود دارد. به‌رغم اینکه قانون نظام مهندسی نحوه نظارت را مشخص کرده، اما در بسیاری موارد مهندسان ناظر به دلیل سطح نازل دستمزدها آنچنان که شایسته است، انجام وظیفه نمی‌کنند و حتی در مواردی به صورت غیررسمی ‌درخواست پرداخت مبالغ بیشتر از کارفرما دارند. در این زمینه معتقدم برای حل این مشکل باید مسوولان به صورت ریشه‌ای عمل کنند. 

وی با اشاره به اهمیت استفاده از مجریان ذی صلاح در صنعت ساختمان می‌افزاید: جامعه مهندسی ما روی این مساله تاکید ویژه دارد اما متاسفانه شاهدیم که در برخی مواقع ساخت‌وساز صرفا با نام مجری ذی‌صلاح صورت می‌گیرد و با دریافت مبالغی، مجددا کار به همان سازنده‌های غیرمتخصص و فاقد صلاحیت سپرده می‌شود. بنابراین ایراد از قوانین نیست و مشکل از نحوه اجرای قانون و نبود نظارت نهادهای مسوول در امر ساخت‌وساز است.

 نقص در آیین نامه 

علی‌عسگری با اشاره به ضرورت صنعتی‌سازی در صنعت ساختمان ادامه می‌دهد: در خصوص صنعتی‌سازی و به طور خاص سقف‌های عرشه فولادی که مرتبط با فعالیت ماست، مبحث دهم مقررات ملی ساختمان تدوین شده است اما آنقدر سربسته و مختصر به جزییات اجرایی اشاره کرده که برای کسانی که می‌خواهند در این زمینه فعالیت کنند، نمی‌تواند به عنوان مرجع و راهنما عمل کند. این در حالی است که سال‌ها است آیین‌نامه‌های بین‌المللی در این زمینه تدوین شده است.

مدیرعامل شرکت آسمان‌خراش خاطرنشان می‌کند: در  ساختمان‌سازی کنونی کشورهای توسعه یافته، نحوه بازیافت و الزامات زیست‌محیطی جایگاه ویژه‌ای دارد و قبل از هر چیز بروشورهایی که توسط شرکت‌ها ارائه می‌شود، به این مساله پرداخته است، اما متاسفانه ما به کلی مساله محیط‌زیست را در ساخت‌وساز‌ها نادیده گرفته‌ایم. در گذشته که مصالح ارزان‌تر بود، شاهد پرت بالای مصالح و در نتیجه آسیب بیشتر به محیط‌زیست بودیم، اما امروز به واسطه گرانی مصالح شرکت‌ها به این سو رفته‌اند.