به این معنا که در هر مترمربع ساختمان‌های ایران به‌طور میانگین ٣٠ مترمکعب گاز مصرف می‌شود که برای همین مساحت در اروپا تنها ۵/ ۵ مترمکعب گاز ثبت شده است. هرچند آمارهای مذکور، موضوع بهینه سازی مصرف و جلوگیری از هدررفت انرژی در ساختمان را ضروری می‌کند، ولی همچنان مبحث بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان به عنوان یک چالش مطرح است. این چالش در کلان‌شهرها به خصوص تهران به دلیل اثبات نقش سوخت‌های خانگی بر آلودگی هوا  به طور جدی‌تر مطرح است و آمارهای رسمی‌ نشان می‌دهد ۴۰ درصد دی‌اکسید‌کربن هوای تهران و ۲۶ درصد دی‌اکسیدکربن هوای کشور ناشی از بخش ساختمان است. 

 چرا مبحث ۱۹ اجرایی نمی‌شود؟!

این مساله در حالی مشکلات زیادی به وجود آورده که سال‌ها است مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان برای رعایت الزامات ساختمان‌سازی در مقوله انرژی تدوین و ابلاغ شده، اما متاسفانه هنوز در ابتدایی‌ترین موارد دچار مشکل هستیم، چون این اقدام بسیار مهم با افزایش هزینه‌ها سود سازنده‌ها را کاهش می‌دهد و از طرفی در کشور ما که انرژی ارزان به دست مردم می‌رسد، خریداران چنین مطالبه‌ای از سازنده ندارند. مضاف بر اینکه نهادهای مسوول مانند شهرداری و نظام مهندسی و از همه مهم‌تر وزارت راه و شهرسازی که مسوولیت نظارت عالیه بر ساخت‌وساز را عهده دار است، اقدام جدی در این خصوص ندارند در حالی که امروزه در دنیا مباحثی مانند انرژی صفر، ساختمان سبز و پایدار به عنوان یک اولویت در ساختمان‌سازی مطرح شده اند.

 طرحی که متوقف شد

هدر رفت انرژی در ساختمان از شاهراه‌های خاصی می‌گذرد که اتخاذ تدابیر لازم در هر کدام از این شاهراه‌ها می‌تواند تا حدود زیادی شرایط را تغییر دهد. یکی از مهم‌ترین اقدامات استفاده از پنجره‌های UPVC با شیشه‌های دو جداره است، چرا که بر اساس تحقیقات صورت گرفته بیش از ۲۰درصد انرژی ساختمان‌ها از طریق پنجره هدر می‌رود. بنابراین صرف تعویض پنجره‌ها در کل کشور می‌تواند تحول بسیار بزرگی در موضوع انرژی به وجود بیاورد. طرحی که به گفته محسن صفایی، مدیر عامل شرکت «همارشتن» در اواسط دهه ۸۰ از طرف شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت مطرح و پیگیری شد، اما بعد از اینکه مسوولیت‌ها به دولت بعد انتقال پیدا کرد، این موضوع بسیار مهم به فراموشی سپرده شد. در این طرح تمامی ‌نکات اعم از اجرایی و اقلیمی ‌و همچنین مباحث مالی به خوبی پیش‌بینی شده بود. بر اساس طرح مذکور پنجره‌های قدیمی ‌ساختمان‌ها بدون پرداخت هزینه قابل توجهی با پنجره‌های UPVC  تعویض می‌شدند. همچنین کسانی که اقدام به نوسازی ساختمان می‌کردند، در صورت تمایل به استفاده از پنجره‌های UPVC تا ۵۰ درصد هزینه را دولت متقبل می‌شد. اجرای این طرح باعث می‌شد تا صرفه‌جویی مالی بسیار عظیمی ‌در تولید و مصرف انرژی برای دولت به وجود بیاید.

وی می‌افزاید: اگر معتقدیم که مصرف و هدر رفت انرژی در کشور با استانداردها همخوانی ندارد، باید دولت‌ها در حد توان اقدامات لازم را در این خصوص انجام دهند. در این زمینه می‌توان به آلمان اشاره کرد که ظرف ۱۵ سال توانست لامپ‌های رشته‌ای تمام ساختمان‌های کشور را که انرژی‌بر و کم‌بازده بودند را با لامپ‌های کم‌مصرف تعویض کند. این کار خیلی ساده و با تحویل لامپ‌های کم‌مصرف در محلات به ساکنان و دریافت لامپ‌های قدیمی‌صورت گرفت و حدود دو سال پیش جشن تعویض آخرین لامپ رشته‌ای با لامپ کم مصرف را برپا کردند. در کشور ما هم باید برای کاهش مصرف انرژی برنامه‌های بلندمدت با دید همه جانبه اجرا کنیم که یکی از آنها تعویض پنجره‌های قدیمی ‌بود.

 وعده جدید برای طرح تعویض پنجره‌ها

مدیرعامل «همارشتن» در حالی به بایگانی شدن طرح تعویض پنجره‌ها اشاره می‌کند که در ۱۱ شهریور سال‌جاری کوروش ‌هاشمی، مدیر بهینه‌سازی انرژی در بخش ساختمان شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت، اتلاف حرارتی ساختمان‌ها به‌دلیل عدم رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان و استفاده از تجهیزات گرمایشی بازدهی پایین را از دلایل عمده مصرف بالای گاز در بخش خانگی برشمرد و به میزان بالای هدررفت انرژی در ساختمان‌ها از طریق پنجره‌های فلزی تک‌جداره اشاره کرد و گفت: پنجره‌های فلزی تک‌جداره در فصل‌های گرم و سرد سال به ترتیب سبب خروج هوای خنک و گرم داخل ساختمان به محیط خارج شده که این عوامل سبب هدررفت برق و گاز ساختمان می‌شود. به همین دلیل طرح جایگزینی پنجره‌های دوجداره نوین در ساختمان‌های موجود در کشور، ازسوی شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت تهیه و پس از تاییدیه وزیر نفت برای دریافت مصوبه شورای اقتصاد به سازمان برنامه ارسال شده است. هدف از اجرای طرح جایگزینی پنجره‌های دوجداره، جایگزینی ۱۳۰ میلیون مترمربع پنجره معمولی با پنجره‌های دوجداره نوین است که در ساختمان‌های مسکونی و تجاری، بیمارستان‌ها، خوابگاه‌های دانشجویی با عمر کمتر از ۳۰ سال قابل اجرا خواهد بود. طبق بررسی‌های انجام ‌شده در اقلیم‌های معتدل مانند شهر تهران به ازای جایگزینی هر مترمربع پنجره دوجداره نوین بیش از ۴۳ مترمکعب گاز طبیعی در سال صرفه‌جویی می‌شود. این مقدار در اقلیم‌های سردسیر مانند شهر اردبیل افزون بر ۷۶ مترمکعب گاز طبیعی در سال است.

 صنعتی بدون یارانه

صفایی با اشاره به اینکه صنعت پروفیل UPVC هیچ‌گونه سوبسیدی از دولت دریافت نمی‌کند، تصریح می‌کند: در دهه ۸۰ با توجه به اینکه صنعت پروفیل UPVC تازه وارد ایران شده بود، مقرر شد چنانچه شرکت‌ها از  شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت تاییدیه راه‌اندازی کارخانه را دریافت کنند، با ارائه آن تا حدود ۴ درصد در مالیات عملکرد سالانه‌شان تخفیف بگیرند. این طرح برای حدود سه شرکت عملیاتی شد اما در ادامه لغو شد و امروز این صنعت از هیچ‌گونه یارانه‌ای استفاده نمی‌کند. این در حالی است که صنعت پنجره‌های UPVC از صنایع پایین دستی پتروشیمی‌ها به شمار می‌رود و لازم است از سوبسیدهای پالایشگاهی استفاده کند در غیر این صورت پتروشیمی‌ها هر روز قدرتمند‌تر و صنایع پایین دستی این صنعت روزبه‌روز نحیف‌تر می‌شوند.

از این تولیدکننده در مورد تفاوت قیمت تولیدکنندگان پنجره‌های UPVC می‌پرسیم که پاسخ می‌دهد: چنانچه تمامی ‌متغیرهای کیفی محصول مانند ضخامت پروفیل، کیفیت یراق‌آلات و... رعایت شود، قطعا تفاوت قیمت تولیدکننده‌ها کمتر از ۵ درصد خواهد بود و هر جا بین دو محصول مشابه تفاوت قیمت بیش از این دیدید، باید بلافاصله به کیفیت جنس ارزان شک کنید.

 ۲۵ سال گارانتی و ۱۰ سال بیمه پنجره‌ها

وی در رابطه با خدمات پس از فروش در ایران می‌گوید: شرکت‌های مهم و صاحب‌نام در صنعت پروفیل UPVC اهمیت خاصی برای خدمات پس ازفروش خود قائل هستند، اما «هما رشتن» و برخی دیگر از شرکت‌ها تمام سعی ما این است که به گونه‌ای عمل کنیم که نگرانی مشتری از تعمیرات آتی به حداقل ممکن برسد و اصولا نیازی به خدمات پس از فروش و نصب نداشته باشد. کما اینکه  در حال حاضر با مالکان بسیاری از پروژه‌ها برای بازدید و سرویس پنجره‌های مجتمع تماس می‌گیریم و آنها بعد از ۱۰ سال عنوان می‌کنند که پنجره‌ها با همان کیفیت سابق پابرجا هستند .با این وجود پنجره‌ها ۲۵ سال گارانتی دارند و بر اساس قرارداد با یکی از شرکت‌های بیمه، یک بیمه‌نامه ۱۰ ساله  برای پنجره‌ها تهیه کرده‌ایم تا اگر در طول این مدت زمان مشکلی به وجود آمد، تمام ‌هزینه‌های آن را بیمه بپردازد.