زیرساخت هتل‌ها پاسخگوی ترافیک تعطیلات نیست
همچنین بخشی از جامعه گردشگری که پیگیر افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز هستند، گرایش مردم به سمت سفرهای کوتاه و نزدیک را فرصتی برای تقویت صنعت گردشگری به‌ویژه در حوزه بوم‌گردی می‌دانند. در گفت‌وگو با مهدی فرخیان، مدیر توسعه شرکت خدمات مسافرت هوایی آبنوس گشت تهران به احتمالات مطرح شده و پتانسیل زیرساخت‌های کشور برای این کار پرداخته‌ایم.
تعطیلی حدود ۷۰ درصد آژانس‌های مسافرتی
مدیر توسعه شرکت خدمات مسافرت هوایی آبنوس گشت تهران با بیان اینکه تعداد آژانس‌ها به‌صورت فزاینده‌ای کم شده است به نقل از رفیعی، رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی می‌گوید: حدود ۷۰ درصد آژانس‌های مسافرتی تعطیل شده‌اند و اکنون از ۶ هزار آژانس مسافرتی و گردشگری، هزار و ۸۰۰ آژانس فعال در کشور باقی مانده‌اند. مهدی فرخیان با یادآوری اینکه از سوی دیگر حجم بازار سفر از ۲ میلیون مسافر به یک‌پنجم این میزان کاهش یافته است، اضافه می‌کند: هرچند تعداد آژانس‌های فعال در کشور و تعداد مسافران کاهش یافته است، اما به نسبت گذشته سهم آژانس‌های موجود در برخورداری از مشتریان سفرهای هوایی تقریبا تغییری نکرده است؛ چه بسا برای عده‌ای شرایط بهتر شده است. وی درباره دلیل بهتر شدن شرایط برای فعالیت برخی از آژانس‌های مسافرتی توضیح می‌دهد: ایرلاین‌ها تسویه خود را روزانه کرده و مبلغ ضمانت‌ها را افزایش داده‌اند که این رویکردها شرایط را برای آژانس‌های کوچک‌تر دشوار کرده است.
فرخیان با اظهار اینکه آژانس‌ها با چالش‌های متعددی درگیر شده‌اند، تصریح می‌کند: در این بین برخی از آژانس‌های مسافرتی که توان بیشتری داشتند، موفق به پیشروی با تغییرات شدند و فروش خود را افزایش دادند.
حدود ۱۰ درصد سفر خارجی می‌رفتند
وی در واکنش به این فرضیه که به دلیل شرایط کرونایی و کاهش توان اقتصادی جامعه، مردم از سفرهای هوایی خارجی و داخلی به سمت سفرهای کوتاه یکی، دو روزه به مقاصد نزدیک و حتی با وسیله شخصی روی آورده‌اند، می‌گوید: براساس آمار، سالی حدود ۶ میلیون نفر به سفر خارجی می‌رفتند که ۱۰درصد جمعیت ایران را شامل می‌شود؛ بنابراین کاهش سفرهای خارجی مولفه درستی برای این‌گونه نتیجه‌گیری‌ها نیست.فرخیان دلیل روی آوردن مردم به سفرهای زمینی را مسدود بودن مرزها بیان و تصریح می‌کند: درحالی که تقاضای سفر وجود دارد، اما به دلیل شیوع کرونا و بسته شدن مرزها کسی نمی‌تواند از ایران خارج شود. وی با یادآوری اینکه عمده سفرهای خارجی ایرانیان به دلیل نزدیکی، قیمت، تشابه فرهنگی و... به مقاصد ترکیه و دبی بوده است، درباره تغییر وضعیت سفرهای هوایی داخل کشور نیز اظهار می‌کند: تقاضای پرواز داخلی کم نشده است برای نمونه اکنون هیچ پرواز خالی به مقصد کیش وجود ندارد و ظرفیت همه هتل‌های آن تکمیل است.
تمایل به سفرهای کوتاه، نزدیک و زمینی
مدیر توسعه شرکت خدمات مسافرت هوایی آبنوس گشت تهران با تاکید بر اینکه سفرهای کوتاه زمینی جزئی از فرهنگ شهرهای بزرگ به‌شمار می‌رود، توضیح می‌دهد: از آنجا که مردم در زندگی شهری متحمل فشارهای زیادی هستند، در تعطیلات مختلف به سفرهای کوتاه و نزدیک می‌روند که چه بسا برخی از آنها با وسیله شخصی انجام می‌شود؛ بنابراین این روند به واسطه شیوع کرونا ایجاد نشده بلکه این پاندمی تمایل به آن را بیشتر کرده است. فرخیان سفرهای کوتاه زمینی را پدیده‌ای جدید در ایران نمی‌داند، بلکه تمایل به انجام این نوع سفر را به واسطه شرایط، تشدید شده ارزیابی می‌کند و می‌گوید: به دلیل وجود پدیده بزرگ‌تری مانند ایرلاین‌ها و سفرهای خارجی چندان به سفرهای کوتاه زمینی توجه نمی‌شده است؛ وگرنه در گذشته نیز مردم سفرهای کوتاه زمینی را با خودروی شخصی و اتوبوس داشته‌اند. وی شاهد این ادعا را حجم فروش بلیت‌های داخلی اتوبوس در ایران بیان و اضافه می‌کند: سالانه بیش از ۵۰ میلیون بلیت اتوبوس داخلی در ایران فروخته می‌شود؛ بنابراین سفرهای زمینی کوتاه نیز جزو فرهنگ سفر مردم قرار داشته است.
رونق گردشگری داخلی با تعطیلات دو روزه آخر هفته
فرخیان همچنین درباره تاثیر دوروزه شدن تعطیلات آخر هفته در رونق گردشگری تاکید می‌کند: بی‌شک تعطیلات دو روزه آخر هفته تاثیر زیادی در رونق گردشگری داخلی خواهد داشت؛ چراکه با دوروزه شدن تعطیلات آخر هفته، نه‌تنها تقاضای سفر هوایی به شهرهای اصلی گردشگری بسیار زیاد خواهد شد بلکه مردم می‌توانند دو روز و نیم را در شهر مقصد سپری کنند.
وی با اظهار اینکه تعطیلات دو روزه آخر هفته این امکان را ایجاد می‌کند که مردم بدون نگرانی برای دریافت مرخصی، راحت‌تر تصمیم به سفر بگیرند، می‌گوید: ضمن اینکه این مساله فضای بسیار خوبی را برای گردشگری داخلی ایجاد خواهد کرد، اما متاسفانه هنوز زیرساخت هتل‌های داخلی پاسخگوی چنین ترافیکی نیست.
مدیر توسعه شرکت خدمات مسافرت هوایی آبنوس گشت تهران با تاکید بر اینکه در حوزه هتل‌های داخلی به میزان کافی تعداد شب اتاق برای پاسخ به حجم گسترده تقاضاها را نداریم، تصریح می‌کند: ضمن اینکه اکنون با چالش بزرگ کرونا روبه‌رو هستیم که در این شرایط هتل‌های دنیا دو رویکرد را در پیش گرفته‌اند؛ ظرفیت خود را به‌گونه‌ای تقویت کرده‌اند که توان قرنطینه چند روزه برای از بین رفتن ویروس احتمالی را داشته باشند یا اینکه اتاق‌ها را گندزدایی کنند. فرخیان با طرح این پرسش که آیا هتل‌های ایران نیز از چنین زیرساخت و امکاناتی برای پاسخ به حجم گسترده سفرهای ناشی از تعطیلات دو روزه آخر هفته برخوردار هستند، اظهار می‌کند: چالش اصلی در این مسیر نداشتن هتل‌های پنج ستاره کافی در ایران است که منطبق بر استانداردهای جهانی باشند.
استاندارد تعریف‌شده‌ای برای هتل در ایران وجود ندارد
وی هرچند به این مساله اذعان می‌کند که هتل‌ها در تلاش برای تقویت زیرساخت‌ها و بازسازی خود هستند، اما می‌گوید: درحال حاضر استاندارد تعریف‌شده‌ای برای هتل‌ها در ایران نداریم.
به باور فرخیان در شرایط کنونی باتوجه‌به اینکه از زیرساخت‌های لازم در هتل‌ها برای رعایت پروتکل‌ها و استانداردهای روز دنیا برخوردار نیستیم، احتمال تشدید بیماری با افزایش سفرهای کوتاه و نزدیک مردم وجود دارد؛ در این صورت دیگر جایی برای دفاع از صنعت گردشگری باقی نمی‌ماند و فعالیتی که امروز داریم نیز از بین خواهد رفت. وی همچنین درباره اینکه استقبال از بوم‌گردی با افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز چگونه خواهد بود نیز توضیح می‌دهد: در واقع بوم‌گردی در ایران به درستی تعریف و فرهنگ‌سازی نشده است. فرخیان رسالت بوم‌گردی را آشنایی مردم با فرهنگ مناطق بومی و همچنین اشتغال‌زایی و ایجاد ارزش افزوده برای این مناطق بیان می‌کند و ادامه می‌دهد: اکنون برخی از پروژه‌های بوم‌گردی نه تنها ارزش افزوده برای منطقه ایجاد نمی‌کنند بلکه بومی‌ها را با چالش‌های متعددی همچون تخریب محیط‌زیست، بی‌احترامی به فرهنگ منطقه و... روبه‌رو می‌کنند. وی با تاکید بر اینکه بوم‌گردی نیازمند فرهنگ‌سازی و آموزش است، تصریح می‌کند: متاسفانه با مقوله بوم‌گردی نیز مانند بسیاری از مقوله‌ها با دید منفعت‌طلبی و سود و زیان برخورد می‌شود و به دلیل عرضه نادرست دچار مشکل خواهد شد. مدیر توسعه شرکت خدمات مسافرت هوایی آبنوس گشت تهران با بیان اینکه مردم تصور اشتباهی از مقوله بوم‌گردی دارند، می‌گوید: بسیاری از مسافران خواهان برخورداری از تجهیزات و استانداردهای زندگی شهری در مناطق و اقامتگاه‌های بوم‌گردی و برگزاری دورهمی‌ها هستند؛ درحالی که بوم‌گردی تابع مدل فنسی و با هدف آشنایی و همزیستی با این نوع فرهنگ و زندگی است.
سونامی سفر با پایان کرونا
فرخیان همچنین به پیش‌بینی دوران پساکرونا می‌پردازد و اظهار می‌کند: اگر معضل کرونا حل شود با سونامی سفر رفتن روبه‌رو خواهیم شد زیرا مردم یک سال تمام خانه‌نشین بوده‌اند و بودجه‌ای را که برای سفر و رستوران رفتن داشته‌اند پس‌انداز کرده‌اند و با بهبود شرایط، حجمی از تقاضا و سرمایه به سمت گردشگری سرازیر خواهد شد. البته وی یادآور می‌شود: اکنون نیز مردمی که توان مسافرت داشتند با تغییر مدل سفر خود متناسب با شرایط بهداشتی و اقتصادی، به سفر می‌روند، اما پس از کرونا صنعت گردشگری ایران با حجم گسترده‌ای از تقاضا روبه‌رو خواهد بود. فرخیان با این حال با تاکید بر اینکه باتوجه‌به اینکه رفتار خرید مردم در سفر متفاوت شده است، نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی کرد که چه رفتاری را در آینده داشته باشند، می‌گوید: درباره حجم سفرها می‌توان پیش‌بینی کرد که اگر تا تابستان واکسن کرونا تامین شود، به‌راحتی میزان مسافرت‌ها چهار برابر خواهد شد؛ در غیر این صورت شرایط به همین منوال ادامه خواهد داشت.
