افزایش ایمنی جاده‌ها با «نقشه راه هوشمند»
هدف ازا اجرای این سند چیست؟
این سند برای مدیریت، برنامه‌ریزی، اجرا و توسعه هدفمند پروژه‌های حمل‌ونقل هوشمند تهیه شده است. با توجه به اینکه سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای متولی حمل‌ونقل برون شهری بوده برای هدفمندی سامانه‌های مورد استفاده در این سازمان در چارچوب یک برنامه زمان‌بندی جامع این سند نقشه راه معماری تهیه شده و قرار است در چارچوب این سند تعدادی بسته‌های خدمات مشخص تعریف و اجرا شود.
این سند از چه تاریخی لازم‌الاجرا شده است؟
این سند در ارتباط با توسعه سامانه‌های حمل‌ونقل هوشمند، قدرت قابل توجهی دارد. با اجرای این سند قرار نیست کار جدیدی آغاز شود، بلکه همان اقدامات قبلی قرار است چارچوب داده شود و هدفمند تر دنبال شود. این سند در روز حمل‌ونقل مصادف با ۲۶ آذر سال جاری توسط وزیر را و شهرسازی رونمایی شد و توسط رئیس سازمان راهداری به دفاتر ستادی و ادارات کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای در سراسر کشور ابلاغ و لازم الاجرا شده است.
این سند چگونه می‌تواند باعث ایمنی و بهبود وضعیت حمل‌ونقل در کشور شود؟
در این سند سه هدف کلان شامل ارتقای بهره‌وری اقتصادی و شاخص‌های آن، بهبود وضعیت تردد و افزایش ایمنی پیش‌بینی شده و برای هر کدام از این اهداف کلان نیز تعدادی هدف خرد نیز تعریف شده است. به عنوان مثال در ارتباط با هدف کلان افزایش ایمنی، اهداف خرد شامل هماهنگی و اطلاع رسانی کارگاه‌های جاده‌ای، اطلاع‌یابی و اطلاع‌رسانی شرایط جوی آتی معابر برون‌شهری، پایش وقایع و سوانح جاده‌ای در عوامل حادثه‌ساز، ارتقای مهارت نیروهای عملیاتی، کاهش زمان رفع اثر وقایع و سوانح جاده‌ای، کاهش تخلفات حادثه‌ساز در نظر گرفته شده است. در صورت اجرای کامل و مستمر سند ابلاغ شده و به‌روزرسانی آن با توجه به تغییرات احتمالی در شرایط اجرا، بهره‌برداری، معرفی فناوری‌های جدید و... در مقاطع زمانی مشخص، این سند می‌تواند نقش مهمی در این زمینه ایفا کند.
این سند شامل چه بخش‌هایی است؟
در این سند تعدادی بسته‌های خدماتی تعریف شده که در این چارچوب قرار است اقدامات دنبال شود. خدمات مدنظر در این سند نقشه راه معماری در ۱۲ حوزه پیش‌بینی شده که شامل مدیریت ترافیک، اطلاعات مسافران، حمل‌ونقل همگانی، مدیریت حمل کالاهای تجاری، مدیریت نگهداری و تعمیر، ایمنی همگانی، ایمنی خودرو، سفر پایدار، مدیریت پارکینگ، پشتیبانی، مدیریت داده و آب و هوا است. این ۱۲ حوزه خدماتی شامل ۱۳۹ بسته خدماتی می‌شود.
آیا مشابه این سند نقشه راه در سایر کشورها هم وجود دارد؟
در کشورهای دیگر نیز مشابه این سند معماری برای حمل‌ونقل تعاملی هوشمند پیش‌بینی شده است. در سطح کشور برای این موضوع اقداماتی انجام شده یعنی یک طرح کلان ملی طراحی سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند درون شهری و برون‌شهری داشتیم که مصوب شورای عتف وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود. تلاش شده تا با توجه به مطالعات گذشته و متناسب با شرایط سازمان یک سند معماری برای موضوع حمل‌ونقل برون شهری تعریف شود.
چه ارگان‌هایی در موضوع این سند درگیر هستند؟
دفاتر ستادی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای شامل مرکز مدیریت راه و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور، دفتر فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان و ادارات کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استانی هر کدام در پیاده‌سازی این سند نقش دارند. در این راستا قرار است از پتانسیل شرکت‌های توانمند در این زمینه و مراکز تخصصی دانشگاهی بهره‌برداری کنم تا این سند را طبق اهدافی که برای آن پیش‌بینی شده به مرحله اجرا برسانیم. این سند توسط کارشناسان مرکز مدیریت اطلاعات راه‌ها و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور و دفتر فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان و پس از برگزاری جلسات متعدد در سطوح کارشناسی و مدیریتی تهیه شده است. البته در خلال تهیه و تکمیل سند از مشاوره افراد و مراکز متخصص دانشگاهی نیز استفاده شده است.
