حل مشکلات زیرساختی شبکه‌های توزیع برق

شبکه‌های توزیع نیروی برق در کشور به دلیل گستردگی جغرافیایی، تلفات بالا و نیز متاثر بودن از حوادث طبیعی و غیرمترقبه با مخاطرات مختلفی مواجه هستند. بدون تردید بهره‌گیری از تکنولوژی روز دنیا در هر یک از بخش‌های شبکه‌های توزیع می‌تواند قسمتی از ریسک‌ها و مخاطرات موجود را کاهش دهد. در همین خصوص مجید تکیان، مدیرعامل شرکت‌ هامون نایزه، در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» از ساخت انواع پایه‌های چدنی و مخروطی شبکه‌های توزیع و نقش آنها در کاهش آسیب‌های ناشی از خورندگی خاک، وقوع حوادث طبیعی و نیز افزایش عمر و کارآیی این شبکه سخن گفته است.

 راه‌اندازی خط تولید «پایه‌های چدنی خطوط توزیع»

مدیرعامل شرکت ‌هامون نایزه به استفاده از پایه‌های چدنی به جای استفاده از نوع سیمانی آن برای حل یکی از مهم‌ترین مشکلات زیرساختی شبکه‌های توزیع اشاره کرد و گفت: از آنجا که پایه‌های سیمانی به ویژه در مناطقی با خاک خورنده، عمر مفید کوتاهی داشته و این مساله نیز پیمانکاران و شرکت‌های توزیع را با مشکلات جدی مواجه کرده بود، سبب شد تا کمیته‌ای با عنوان مقاوم‌سازی در شرکت توزیع برق استان کرمان نسبت به تدوین پیش‌راهکارهایی برای حل این موضوع اقدام کند. از این رو ما پایه‌های تولیدی شرکت ‌هامون نایزه را به این کمیته معرفی کردیم و مشخص شد که شاخص‌های اصلی این پایه‌ها با راهکارهای پیش‌بینی‌شده در این کمیته سنخیت قابل توجهی دارد.

تکیان افزود: به این ترتیب جایگزینی پایه‌های چدنی به عنوان یک برنامه بلندمدت برای مقاوم‌سازی شبکه‌های توزیع مد نظر قرار گرفت و خط تولید پایه‌های چدنی خطوط توزیع راه‌اندازی شد و در سال ۹۷ به بهره‌برداری رسید.

 مقاوم‌سازی با پایانه‌های چدنی

مدیرعامل ‌هامون نایزه با اشاره به این مطلب که پایه‌های چدنی، نسبت به نوع سیمانی این پایه‌ها، از مقاومت بیشتری برخوردار هستند، افزود: در واقع این پایه‌ها بیش از ۵۰ سال دوام و کارآیی داشته و بر طول عمر شبکه نیز می‌افزایند. قابلیت حمل و نقل ساده به ویژه در مناطق صعب‌العبور، کوچه‌های باریک و مناطق کوهستانی هم یکی دیگر از امتیازات این نوع از پایه‌ها هستند. همچنین بهره‌برداری از آنها نسبت به پایه‌های سیمانی که بسیار سنگین بوده و پایه‌های چوبی آنها  نیز مسائل زیست‌محیطی دارند، ساده‌تر است. مدیرعامل شرکت‌ هامون نایزه به همکاری شرکت برق شمال کرمان، کمیته مقاوم‌سازی و شرکت توانیر اشاره کرد و گفت: مشکلی که وجود دارد این است که متاسفانه شرکت‌های دولتی معمولا در مقابل خرید و به کارگیری محصولات جدیدی که قرار است جایگزین تجهیزات سنتی شود، مقاومت می‌کنند. به علاوه بحث قیمت هم فارغ از کارآیی و کیفیت و طول عمر کالا برای آنها بسیار اهمیت دارد. وی افزود: ما هم این مساله را می‌پذیریم که در مناطقی که ارتفاع چندانی از سطح دریا ندارند و با مشکل خورندگی خاک مواجه نیستند، استفاده از پایه‌های سیمانی کارآمد و مقرون به صرفه است، اما نکته اینجاست که در برخی مناطق کوهستانی، صعب‌العبور یا مناطق با خاک خورنده، استفاده از پایه‌های سیمانی به دلیل عمر کوتاه یا دشواری حمل‌ونقل و نصب مشمول هزینه‌های سربار زیادی است که قطعا از طریق بهره‌گیری از پایه‌های چدنی قابل حذف خواهند بود.

 حفظ منابع ملی و جلوگیری از هدررفت سرمایه

به گفته تکیان، این شرکت در خاورمیانه اولین تولیدکننده و در دنیا نیز سومین تولیدکننده پایه‌های چدنی خطوط توزیع است.

او معتقد است: این تکنولوژی جدید بوده و هنوز به شکل فراگیری مورد استفاده قرار نگرفته است و برای جا ‌انداختن این محصول در بازار سنتی پایه‌های خطوط توزیع، راه بسیار طولانی در پیش خواهد بود.  او با اشاره به این موضوع که طی قراردادی با پژوهشگاه نیرو،  مراحل تایپ تست، اخذ تاییدیه و گواهینامه را می‌گذراند، افزود: امیدواریم ظرف ماه‌های ابتدایی سال آینده موفق به اخذ این گواهینامه شویم. این گواهینامه می‌تواند زمینه را برای حضور گسترده‌تر ما در بازار صنعت برق فراهم کند، چراکه به هر حال این پایه‌ها، کالایی هستند که استفاده از آنها در برخی مناطق کشور نه تنها به حفظ منابع ملی و جلوگیری از هدررفت سرمایه کمک می‌کند، بلکه بستری برای به‌روزرسانی و بهینه‌سازی شبکه‌های توزیع برق کشور نیز هست. تکیان در این باره افزود:  استفاده از این محصول به علاوه می‌تواند از تخریب شبکه و قطع برق در زمان وقوع حوادث طبیعی مانند وزش باد شدید یا جاری شدن سیلاب‌ها جلوگیری کند.

 هامون نایزه روی ریل توسعه

مدیرعامل شرکت ‌هامون نایزه به دیگر محصولات تولیدی شرکت اشاره کرد و گفت: یکی از محصولات جدیدی که روی آن کار می‌کنیم، ساخت پایه‌های مخروطی است که عمدتا به دلیل سبک بودن به شدت در مقابل حوادثی مانند زلزله مقاوم هستند و از مدار خارج نمی‌شوند. همین ویژگی از افتادن پایه‌ها و قطع برق در هنگام حوادث طبیعی جلوگیری کرده و به پایداری شبکه کمک می‌کند.  وی افزود: در حال حاضر ما تولید پایه‌ای مخروطی سایز ۴۰۰ و ۶۰۰ را آغاز کرده‌ایم که بیشترین استفاده را در شبکه‌های توزیع دارند.

تکیان در پاسخ به این سوال که برای سال آینده چه برنامه‌های توسعه‌ای در پیش دارید، گفت: یکی از برنامه‌های اصلی ما برای سال ۱۴۰۰ ساخت پایه‌های مخروطی در رنج ۲۰۰ و ۸۰۰ و اضافه کردن آن به سبد محصولات است. نکته دیگر اینکه در حال حاضر پایه‌های رایج در شبکه‌های توزیع حداکثر ۱۲ متر ارتفاع دارند. ما در نظر داریم پایه‌های مخروطی رنج ۶۰۰ و ۸۰۰ را با ارتفاع ۱۸ متر بسازیم تا بتواند بخشی از شبکه انتقال را هم پوشش دهد.

 لزوم حمایت از سرمایه‌گذاری‌های بخش‌خصوصی

به گفته تکیان اصلی‌ترین و مهم‌ترین الزامی‌ که باید از سوی همه فعالان صنعت برق به ویژه شرکت‌های کارفرمایی مدنظر قرار گیرد، لزوم حمایت از سرمایه‌گذاری‌های بخش‌خصوصی به ویژه در حوزه محصولات و کالاهای نوین است.

وی در این خصوص افزود: در شرایطی که یک کالا می‌تواند به حفظ پایداری شبکه در شرایط دشوار یا حوادث طبیعی و غیرمترقبه کمک کند و میزان کارآیی و عمر مفید شبکه را افزایش دهد، چرا نباید به درستی و به شکل بهینه از آن بهره‌برداری کرد.

او در پایان اعلام کرد: به طور قطع ما نیز مساله کمبود نقدینگی و مشکلات مالی صنعت برق را درک می‌کنیم و معتقدیم این مشکلات از طریق مشارکت دوسویه قابل حل خواهد بود. مساله‌ای که در این میان از اهمیت بسزایی برخوردار است، لزوم بهره‌مندی از کالاهایی بوده که می‌تواند از هدررفت بلندمدت منابع جلوگیری کند.