«دنیای‌اقتصاد» فرآیند ترخیص دارو و مواد اولیه از گمرک را بررسی کرد
میانبرهای تسهیل‌گر در حوزه دارو
سامانه منشأ ارز بازیابی شد
در این رابطه سخنگوی گمرک اعلام کرد: با پیگیری‌های صورت‌گرفته توسط گمرک، سامانه تایید منشأ ارز بانک مرکزی که تبادل دیتا را با گمرک متوقف کرده بود، مجددا فعال شده است. بر این اساس از این پس، گمرک اطلاعات تامین ارز را به‌‌صورت مستقیم فراهم نخواهد کرد و باید اطلاعات از طریق سامانه جامع تجارت دریافت شود.
سیدروح‌الله لطیفی با بیان اینکه با پیگیری‌های صورت‌گرفته توسط گمرک، بانک مرکزی تبادل اطلاعات با گمرک را از سر گرفته گفت: بر این اساس مشکل تایید منشأ ارز اظهارنامه‌های گمرکی یا تایید سامانه‌ای ارز در زمان ترخیص کالا برطرف شده و صاحبان کالا می‌توانند به اظهار کالا بپردازند.
با راه‌اندازی مجدد این سامانه، تایید منشأ ارز اظهارنامه‌های گمرکی یا تایید سامانه‌ای ارز در زمان ترخیص کالا، داروها و مواد اولیه دارویی و بیمارستانی شرکت‌ها که در گمرک ترخیص نشده بودند، به‌زودی از گمرک ترخیص خواهند شد.
مراحل ترخیص کالا و رابط‌های ارزی
به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در شرایط کنونی در کشور به‌خصوص برای تولیدکنندگانی که مواد اولیه موردنیاز خود را از خارج وارد می‌کنند و همچنین برای واردکنندگان، موضوع تخصیص ارز واردات است.
واردکنندگان معمولا به چند روش، ارز موردنیاز برای واردات خود را تامین می‌کنند؛ بخشی از ارز از شبکه بانکی کشور به صورت ارز ترجیحی یا ارز نیمایی تامین و در اختیار واردکننده قرار می‌گیرد، بخش دیگر از محل بدون انتقال ارز یا از طریق ارزهای ناشی از صادرات یا از محل منابع ارزی واردکننده تامین می‌شود. به این ترتیب مشخص بودن محل تامین ارز برای واردات موضوعی است که باید روشن شود که در مدیریت ارزی از اهمیت بالایی برخوردار است.
چنانچه اظهار منشأ ارز مورد تایید بانک مرکزی باشد با ارسال کد رهگیری یا کد ساتا، مجوز اظهار گمرکی در سامانه جامع تجارت نشان داده می‌شود.
در فرآیند تعیین منشأ ارز، در ابتدا، اسناد حمل واردات از محل ثبت‌سفارش مربوطه برای ظهرنویسی به بانک عامل ارائه می‌شود. کارشناس بانک پس از بررسی اسناد و مطابقت آن با رسید حواله‌ها یا کوتاژهای ارائه شده ( با توجه به نوع تامین ارز)، اقدام به بارگذاری و تایید اسناد در پرتال ارزی می‌کند.
در این مرحله واردکننده می‌تواند با انتخاب گزینه «ایجاد منشأ ارز» وارد فرم منشأ ارز شده و پس از انتخاب شماره سند حمل، به تکمیل فیلدهای مورد نیاز شامل وزن خالص، وزن ناخالص، مقدار و تعداد بسته بپردازد.
نکته مهم در منشأ ارز این است که فیلدهای تکمیل شده نباید بیشتر از سقف مقادیر نظیر آنها در ثبت سفارش باشد، در غیر این‌صورت سامانه از ادامه انجام فرآیند جلوگیری خواهد کرد. پس از ورود اطلاعات توسط واردکننده و تایید اطلاعات توسط بانک عامل، کد ۱۴رقمی ساتا به‌ثبت سفارش مربوطه اختصاص می‌یابد و کالا آماده اظهار گمرکی است.این کد در فرآیند اظهار گمرکی در سامانه EPL از واردکننده درخواست می‌شود.
در حقیقت در فرآیند منشأ ارز، بانک عامل بررسی و تایید می‌کند که واردات از محل تامین ارز ثبت‌سفارش انجام شده است یا نه و همچنین مقدار کالای وارد شده به میزان ارز تخصیص داده شده از این محل باشد.
نگرانی‌های فعالان حوزه دارو در حوزه واردات
فعالان حوزه دارو در گفت‌وگوهای متعدد با «دنیای‌اقتصاد» با انتقاد از فرآیند طولانی ترخیص کالا و مواد اولیه از گمرک خواستار تسهیل این مساله شده‌اند. این نگرانی به‌خصوص در حوزه دارو به دلیل اهمیت موضوع زمان انقضا از یک سو و نحوه نگهداری دارو و مواد اولیه آن سوی دیگر از اهمیت زیادی برخوردار است. البته موضوع منشأ ارز تنها چالش نیست، اما تاثیر زیادی در موضوع ترخیص داشته و دارد. در پاره‌ای از موارد کارشناسان گمرک در مبادی ورودی، بدون توجه به دستورالعمل‌های مربوط به نگهداری و حمل این مواد، اقدام به بازرسی بسته‌بندی‌ها می‌کنند که این اقدام باعث از بین رفتن مواد اولیه دارویی و خسارت به صاحبان واحدهای داروسازی کشور شده است.
این موضوعات هزینه‌های تجارت و واردات دارو و مواد اولیه را افزایش داده است. تهیه اسناد و طی کردن مراحل اداری توسط ارگان‌های مسوول، موانع غیرفنی و تشریفات گمرکی مربوط به ترخیص کالاهای وارداتی که در تمام کشورها کم‌وبیش وجود دارد و استفاده از آن اجتناب‌ناپذیر است، در کشور ما به نحو غیرلازم و غیرضروری سختگیرانه و پیچیده بوده و دارای آثار اختلال تجاری جدی و مهمی است.
تعداد بالای قوانین و مقررات و بی‌ثباتی در صدور قوانین و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها از موانع جدی افزایش زمان و هزینه‌ها در واردات دارو و مواد اولیه است.
ثبت سفارش و مراحل آن
با وجود اینکه وزارت صمت سامانه‌های متعددی را برای تسهیل تجارت خارجی طراحی و اجرا کرده و گمرک ایران نیز از طریق سامانه جامع امور گمرکی که پنجره واحد تجارت فرامرزی است، فعالیت‌های تجارت خارجی را کنترل و مدیریت می‌کند، اما این پروسه نتوانسته به‌طور جدی به کاهش هزینه و زمان فرآیندهای وارداتی منجر شود.
درحال‌حاضر یکی از موانع اصلی دپوی کالاهای وارداتی در گمرک، موضوع تخصیص ارز است. فعالان حوزه دارو با تاکید بر اینکه دولت یا ارز به واردات دارو و مواداولیه تخصیص نمی‌دهد یا ارز مرغوب در اختیار واردکننده نمی‌گذارد، خواستار آن هستند که بانک مرکزی در این رابطه تصمیمات جدی‌تری اتخاذ کند.
