پیمایش ایمن در اقیانوس‌ها و آبراه‌های دریایی با بهره‌گیری از هیدرو‌گرافی

مدیرکل ایمنی و حفاظت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی با اعلام این مطلب گفت: بدون شک از ضروریات حمل‌ونقل دریایی ایمن، دسترسی دریانوردان و فعالان این عرصه به نقشه‌های به‌روز از مسیرهای شناخته‌شده دریایی و آبراهه‌ها است که این مهم از طریق برداشت داده‌های دریایی ازجمله هیدرو‌گرافی تامین می‌شود. نادر پسنده با اشاره به اینکه حمل‌ونقل دریایی موثرترین شیوه برای جابه‌جایی کالا در سطح بین‌الملل است و سالانه بیشترین میزان حمل‌ونقل کالا در جهان را به خود اختصاص داده، گفت: ایران به دلیل دسترسی به دریای کاسپین در شمال کشور و خلیج‌فارس و دریای عمان در جنوب کشور دارای ۵۷۹۰ کیلومتر نوار ساحلی است و حدود ۳هزار کیلومتر آن بخشی از خطوط دریایی بوده و موقعیت مناسبی برای تجارت دریایی دارد و بخش زیادی از حمل‌ونقل بین‌المللی خود را از این طریق انجام می‌دهد. وی ادامه داد: در این ‌بین، بیشترین تجارت دریایی از جنوب کشور بوده و ترابری دریایی به کشورهای جنوب خلیج‌فارس و اقیانوس هند و خاور دور سهم زیادی را در برمی‌گیرد. به گفته پسنده، صنعت هیدروگرافی علاوه بر ارتقای ایمنی دریانوردی، در دیگر فعالیت‌های دریایی از جمله بهره‌برداری از منابع دریایی مانند آبزیان و مواد معدنی، مدیریت و حفاظت از محیط‌زیست دریایی، تعیین مرز دریایی، قایقرانی تفریحی، دفاع و امنیت دریایی، پیشگیری از حوادث غیرمترقبه ازجمله سیل و سونامی، مدیریت منطقه ساحلی و جهانگردی و علوم دریایی نقش مهمی ایفا می‌کند.

مدیرکل ایمنی و حفاظت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی  با اعلام اینکه در سال‌جاری روز جهانی هیدروگرافی مصادف با یکصدمین سال تاسیس این سازمان با شعار «یکصد سال همکاری بین‌المللی در حوزه هیدروگرافی» برگزار می‌شود، عنوان کرد: شورای سازمان بین‌المللی هیدرو‌گرافی ۳۰ عضو دارد که ایران یکی از اعضای فعال آن است و کمیته فنی آن در ۱۰ کارگروه تخصصی و ۱۵ کمیسیون منطقه‌ای هیدروگرافی جهت ارتقای ایمنی دریانوردی و جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان رئیس کمیسیون منطقه‌ای دریایی راپمی (RSAHC) فعالیت می‌کند.

 وی با اشاره به اینکه این سازمان سه نقش اصلی را در جهت بهبود چارت‌های بین‌المللی دریایی و هیدروگرافی در بین کشورهای عضو بر عهده دارد، گفت: تدوین راهنما و استانداردهای بین‌المللی لازم برای انجام هیدروگرافی و تهیه چارت‌های دریایی، هماهنگی برای ارائه چارت‌های دریایی مناسب و خدمات هیدروگرافی در سطح جهانی و منطقه‌ای، توسعه توانمندی‌های هیدروگرافی در میان کشورها از طریق همکاری‌های منطقه‌ای و برنامه‌های آموزشی سه نقش اصلی این سازمان است.

مدیرکل ایمنی و حفاظت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی ادامه داد: با توجه به بین‌المللی بودن موضوع دریانوردی، فعالیت‌های هیدروگرافی در مقیاس وسیع معمولا توسط سازمان‌های مورد تایید دولتی همچون سازمان نقشه‌برداری و سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح انجام می‌شود.

پسنده با بیان اینکه بر اساس مصوبه سال ۱۳۴۰ مجلس، قانون عضویت سازمان بنادر در دفتر بین‌المللی هیدروگرافی تایید شد، یادآور شد: در سال ۱۳۸۴ و در راستای اجرای مفاد نامه نماینده مقام معظم رهبری و دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی، کمیته ملی هیدروگرافی در سازمان بنادر و دریانوردی با عضویت و همکاری نمایندگانی از این سازمان، ستاد کل نیروهای مسلح، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح و نیز سازمان نقشه‌برداری کشور بر اساس آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی مصوب سال ۱۳۹۰ تشکیل شد.

وی افزود: با توجه به وظیفه این کمیته مبنی بر تهیه و بازبینی نقشه‌های دریایی سواحل جمهوری اسلامی ایران، دبیرخانه مربوطه از ابتدای سال ۱۳۹۴ تولید و انتشار بین‌المللی چارت‌های الکترونیکی دریانوردی (ENC)  را در دستور کار خود قرار داد و به‌واسطه تلاش همکاران در کمیته ملی هیدروگرافی، از ابتدای کار تاکنون دبیرخانه مربوطه موفق به انتشار ۹۳ سلول چارت الکترونیکی دریانوردی و به‌روزرسانی ۱۸۸ مورد چارت‌های منتشر شده از منطقه خلیج‌فارس و دریای عمان و دریای کاسپین شده که می‌تواند در ممیزی‌های آتی IMO نیز یک نکته مثبت تلقی شود.

مدیرکل ایمنی و حفاظت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به اینکه از ۹۳ سلول منتشرشده ۱۴ سلول مربوط به آب‌های شمال و ۷۹ سلول مربوط به آب‌های جنوبی کشور است، گفت: همچنین آمار منتشر شده حاکی از انتشار ۱۲ چارت بندرگاهی، ۵۰ چارت دسترسی و ۳۱ چارت فراساحلی در کل آب‌های کشور و حدود ۳۵ سلول شامل ۷ سلول پهلوگیری، ۱۴ سلول بندرگاهی، ۱۰ سلول دسترسی و ۴ سلول فراساحلی در دست تولید است و امیدواریم تا پایان سال‌جاری موفق به انتشار بین‌المللی آنها شویم. پسنده ادامه داد: علاوه بر توافق‌نامه صحه‌گذاری و فروش چارت‌های الکترونیکی دریانوردی توسط شرکت پریمار نروژ، تمهیداتی نیز در بستر اینترنتی آن شرکت میسر شده تا تصویر تمامی چارت‌های الکترونیکی دریانوردی منتشرشده کشور نمایش داده شود، هرچند این خدمات کاربرد ناوبری نداشته، اما می‌تواند برای مشاهده ENC روی وب و نرم‌افزارهای GIS بدون استفاده از اکدیس به کار گرفته شود.

هیدروگرافی از ترکیب دو واژه یونانی هیدرو به معنای آب و نیز گرافی یا همان ترسیم تشکیل شده است، همچنین هیدروگرافی شاخه‌ای از علم ژئودزی است که به بررسی ویژگی‌های فیزیکی اقیانوس‌ها، کف دریاها و دریاچه‌ها، رودها و رودخانه‌ها و حتی مخازن سدها می‌پردازد و این علم در حوزه دریانوردی کمک می‌کند تا از محل‌های قابل کشتیرانی اطلاع پیداکرده و پیمایش در اقیانوس‌ها و آبراه‌های دریایی به‌طور ایمن انجام شود.