فروشگاه‌های زنجیره‌ای؛ تهدید یا فرصتی طلایی برای بازار خرده فروشی؟
اما آیا واقعا این چنین است و فروشگاه‌های زنجیره‌ای در حال نابودی بازار خردهفروشان محلی هستند؟ بر اساس آمار موجود سهم فروشگاه‌های زنجیره‌ای از بازار خرده‌فروشی چیزی در حدود ۱۵درصد است. سهم بازار فروش اینترنتی و آنلاین خرده‌فروشی نیز حدود۴ تا ۵درصد از کل بازار خرده‌فروشی است. این یعنی در بدبینانه‌ترین حالت ۸۰درصد بازار خرده‌فروشی همچنان در اختیار کسب‌وکارهای سنتی است.این در حالی است که سهم زنجیره خرده‌فروشی مدرن در کشورهای تازه توسعه‌یافته و نیمه توسعه‌یافته حدود ۵۴درصد و در کشورهای توسعه‌یافته ۸۲درصد است. این یعنی خردهفروشان مدرن برای رسیدن به سهمی معقول از بازار به رشد حداقل دو برابری نیاز دارند.
رشد خُرده‌فروشی مُدرن مسیر ناگزیر
واقعیت این است که رفتن به سمت بازارهای مُدرن در این روزها گریز‌ناپذیر به نظر می‌رسد و گسترش فروشگاه‌های زنجیره‌ای و فروشگاه‌های آنلاین نیز بخشی از این مسیر است؛ اما آیا طی این مسیر الزاما به معنی نابودی خرده‌فروشی‌های محلی یا نابود شدن اشتغال است؟
روزگاری فروختن نفت در خیابان‌ها مرسوم بود، اما حالا گاز به خانه‌ها آمده، آیا این به معنی نابودی اشتغال است؟ در یک معنا یک حوزه شغلی از بین رفته است، ولی واقعیت این است که مشاغل جدیدی نیز ایجاد شده است. همان‌گونه که این روزها در ایران فروشگاه‌های زنجیره‌ای در حال کسب سهم بیشتری از بازار هستند، در آمریکا فروشگاه‌های آنلاین در حال کسب سهم دپارتمان استورها از بازار هستند. تنها بر اساس یک پیش‌بینی تعداد دپارتمان استورهای آمریکا از بیش از ۶هزار واحد در سال ۲۰۲۰ به چیزی نزدیک به ۴۶۰۰ واحد در سال ۲۰۲۵ می‌رسد.
حالا که پیشرفت، مسیر ناگزیر است، چطور می‌توان از عدم نابودی شغل و خرده‌فروشی‌های محل با رشد فروشگاه‌های زنجیره‌ای سخن گفت. یکی از راه‌های کمک به خرده‌فروشی‌های محلی اعطای نمایندگی به خرده فروشان محلی است. در این مدل فروشگاه زنجیره‌ای به جای تاسیس یک شعبه جدید به فروشنده محلی کمک می‌کند با توسعه کسب و کار خود رشد و به جای از دست دادن شغل، اشتغال‌زایی کند.
از جمله فروشگاه‌هایی که در این روزها فرانچایز یا نمایندگی اعطا می‌کنند می‌توان به فروشگاه‌های زنجیره‌ای فامیلی، هفت و افق کوروش اشاره کرد. در این میان افق کوروش با اعطای بیش از ۱۲۰۰ نمایندگی از بین ۲۸۰۰ شعبه خود پیشتاز واگذاری امتیاز فروشگاه و مشارکت با خردهفروشان محلی است. در همین راستا افق کوروش با ادامه روند واگذاری نمایندگی می‌خواهد تعداد شعب خود را تا آخر سال به ۳۵۰۰ شعبه برساند.
فروشگاه‌های زنجیره‌ای؛ تهدید یا فرصت
اما چرا اعطای نمایندگی اتفاق مثبتی است. برای نمونه به تجربه افق کوروش نگاهی بکنیم. این فروشگاه با اعطای یک وام ۸۰۰میلیون تومانی به تجهیز فروشگاه کمک می‌کند و امکان گسترش کسب‌وکار از یک فروشگاه ۲۰ تا ۵۰ متری به فروشگاهی با بیش از ۲۰۰ متر مساحت را فراهم می‌کند. همین مساله باعث اشتغال به کار نیروی‌های جدید و ایجاد شغل نیز می‌شود.
در کنار این نمایندگی یک فروشگاه زنجیره‌ای داشتن باعث تامین قطعی کالاهای موردنیاز با بهترین قیمت ممکن می‌شود. این یعنی فروشگاه زنجیره‌ای در بسیاری از موارد می‌تواند باعث رشد خردهفروشان محلی شود؛ نه نابودی آنها.
فروشگاه‌های زنجیره‌ای درست مثل نسل بعد از خود یعنی فروشگاه‌های آنلاین یک فرصت هستند و در صورت استفاده درست از آنها می‌توان به اشتغال روزافزون و توسعه کسب‌وکارها امید داشت.
