اخیرا اعلام شده که کاهش شدید جوجه‌ریزی در واحدهای مرغ مادر در سال ۹۹ که به دنبال سوءمدیریت گسترده رخ داد، موجب شده کشور امسال با کمبود ۲۰۰ میلیون قطعه جوجه یک‌روزه گوشتی و ۳۰۰‌هزار تن مرغ مواجه باشد. کار دولت سیزدهم در حوزه کشاورزی و به‌ویژه صنعت دام و طیور بسیار دشوار خواهد بود، با این حال کارشناسان معتقدند که دولت سیزدهم با عمل به برخی پیشنهادها می‌تواند بحران فعلی را راحت‌تر مدیریت و رفع کند.

تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات نهاده‌های دامی ‌و نامناسب بودن شیوه توزیع و خام‌فروشی این نهاده‌ها، قیمت‌گذاری دستوری یا همان سرکوب قیمت محصولات پروتئینی توسط دولت، اعمال ممنوعیت‌های ناگهانی برای صادرات و مواردی از این قبیل از جمله دلایل موثر در ایجاد چالش‌های فعلی صنعت دام و طیور کشور است. بنابراین آنچه مسلم است، کار دولت سیزدهم در حوزه کشاورزی و به‌ویژه صنعت دام و طیور بسیار دشوار خواهد بود. با این حال کارشناسان معتقدند که دولت سیزدهم با عمل به برخی پیشنهادها می‌تواند بحران فعلی را راحت‌تر مدیریت کند.

 یازده راهکار پیشنهادی برای دولت سیزدهم

کارشناسان صنعت طیور می‌گویند، دولت در گام اول باید ارز یارانه‌ای (ترجیحی، نیمایی و...) تولید را حذف کند و به دهک‌های پایین جامعه یارانه مستقیم پروتئین تخصیص دهد.

همچنین دولت نباید در قیمت‌گذاری محصولات دخالت کند و قیمت‌ها باید بر اساس بحث عرضه و تقاضا تعیین شود؛ چرا که قیمت‌گذاری دستوری دولت علاوه بر آنکه به ظهور دلالان برای بهره‌مندی از اختلاف «قیمت دستوری دولت» و «قیمت بازار» منجر می‌شود، تولیدکننده را برای افزایش تولید و سرمایه‌گذار را برای سرمایه‌گذاری در هر صنعتی بی‌انگیزه می‌کند و به دنبال آن، این بار از محل کاهش عرضه و رکود تولید، گرانی‌های شدیدتری به سفره مردم تحمیل می‌شود. بالعکس، حذف سیاست قیمت‌گذاری دستوری توسط دولت، باعث افزایش انگیزه برای تولید شده و به دنبال آن قیمت‌ها از محل افزایش عرضه تعدیل می‌شود. این عده راهکار دیگر را مربوط به تشویق تولیدکنندگان کوچک در پیوستن به زنجیره‌های تولید و تشکیل بنگاه‌های بزرگ تولیدی را می‌دانند و معتقدند دولت باید حمایت جدی و همه جانبه از زنجیره‌های بزرگ تولیدی داشته باشد.

اجتناب از صدور مجوز برای واحدهای کوچک به‌منظور جلوگیری از هدررفت منابع، تخصیص تسهیلات و جوایز صادراتی برای صادرات بیشتر می‌تواند از جمله راهکارهای دیگر بهبود وضعیت باشد. البته برخی از این اقدام‌ها در دولت یازدهم شروع شد، اما متاسفانه در دولت دوازدهم عقیم ماند.

در گام‌های بعدی می‌توان با تخصیص تسهیلات و جوایز صادراتی، صادرات را گسترش داد و به دنبال آن، تولید و عرضه را به‌صرفه و بیشتر کرد. همچنین کارشناسان خواستار بازنگری در آمار و ارقام تولید هستند. این امر موجب تصمیم‌گیری‌های کارشناسانه و دقیق‌تر خواهد شد، ضمن اینکه تشدید نظارت‌های بهداشتی بر تولیدات صنعت طیور از جمله مرغ، تخم‌مرغ و جوجه یک‌روزه برای افزایش کیفیت محصولات تولیدی از دیگر راهکارهایی است که به دولت سیزدهم پیشنهاد می‌شود.

این عده همچنین بر به رسمیت شناختن تنها یک یا دو تشکل بزرگ تاکید می‌کنند و معتقدند این اقدام موجب جلوگیری از پراکندگی تشکل‌ها و ایجاد تعامل بیشتر و بهتر بین آنان می‌شود.

کارشناسان از دولت سیزدهم خواستند از دخالت در تجارت نهاده‌ها و محصولات صنعت طیور مانند ذرت، سویا و جو و فروش مرغ و تخم‌مرغ در این حوزه پرهیز کند و از بازار تجارت این محصولات خارج شود. همچنین بر ارزیابی مستمر عملکرد جوجه‌های حاصل از لاین آرین تاکید دارند. ادامه جوجه‌ریزی از نژاد آرین باید با لحاظ کردن میزان هدررفت منابع صنعت صورت بگیرد.