توسط یک شرکت حمل‌ونقل ریلی انجام شد
سرمایه‌گذاری ۱۲هزار میلیارد ریالی برای خرید واگن
با مهدی جمشیدیان مدیرعامل این شرکت گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
در حال حاضر تعداد ناوگان ملکی شرکت چقدر است؟
سپَهران ریل در بدو ورود به بازار، ضمن اقدام به سرمایه‌گذاری به ارزش بیش از ۱۲ هزارمیلیارد ریال سفارش تعداد ۶۰۰ دستگاه واگن لبه کوتاه ویژه حمل کانتینر و چند‌منظوره از تولیدکنندگان داخلی را گرفته است. نظر به حوزه فعالیت گروه این شرکت در ارائه خدمات شقوق مختلف حمل‌ونقل به‌ویژه خدمات حمل دریایی و بهره‌مندی از ناوگان کشتیرانی و همچنین ظرفیت بالای حمل کانتینری، فاز اول این واگن‌ها تعداد ۵۰ دستگاه واگن ۲۶ متری مخصوص حمل کانتینر است که تا اواسط آبان ماه سال‌جاری تحویل می‌شود و مابقی طی مدت دو سال تولید و تحویل خواهد شد. این نوع واگن برای نخستین بار در داخل کشور طراحی و تولید شده و هر واگن امکان بارگیری و حمل چهار TEU را به‌صورت همزمان دارد.
چه برنامه‌ای برای افزایش ظرفیت ناوگان دارید؟
در زمینه سرمایه‌گذاری در حوزه ناوگان ریلی، در برنامه میان‌مدت شرکت خرید ۹۰۰ دستگاه انواع مختلف واگن علاوه بر تعداد موجود پیش‌بینی شده است و امیدواریم بتوانیم با استفاده از مشوق‌های سرمایه‌گذاری موجود تا سال ۱۴۰۴ تعداد ۱۵۰۰ دستگاه واگن باری ملکی در اختیار داشته باشیم.
ضمنا با توجه به زمینه فعالیت شرکت، برنامه‌هایی در خصوص سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت نیز پیش‌بینی شده است. از جمله این برنامه‌ها می‌توان به تامین تجهیزات تخلیه و بارگیری مکانیزه به‌ویژه کانتینری و همچنین احداث انبار‌هایی در مبادی و مقاصد بارگیری اشاره کرد.
قیمت تمام‌شده برای هر دستگاه واگن چه مبلغی است؟
واگن‌های مورد سفارش سپهران ریل از نوع واگن مسطح ۲۶متری حمل کانتینر هستند و در عین حال که توسط طراحان داخلی در داخل کشور طراحی و تولید می‌شود، برخی قطعات آن نیز از برندهای معتبر اروپایی ثبت سفارش شده است. لذا قیمت تمام شده هر دستگاه از این نوع واگن حدودا ۲میلیارد تومان است.
موانع و مشکلات شرکت‌های بهره‌بردار در حوزه ریلی چیست؟
همان‌طور که می‌دانید ماموریت و وظیفه اصلی شرکت‌های مالک واگن جابه‌جایی بار از مبدأ بارگیری به مقصد نهایی است. همواره دو فاکتور مهم سرعت و هزینه حمل برای صاحبان بار برای انتخاب شیوه حمل‌ونقل کالای خود از اهمیت بالایی برخوردار است. در حال حاضر سهم حمل‌ونقل ریلی از جابه‌جایی کل بار در کشور حدود ۱۲درصد بوده و این میزان بیانگر این است که حمل و نقل ریلی نتوانسته در جذب بارهای موجود عملکرد خوبی داشته باشد. یکی از اصلی‌ترین دلایل پایین بودن سهم حمل ریلی، بهره‌وری پایین واگن‌ها نسبت به ظرفیت خطوط موجود در کشور است. مطابق قانون دسترسی آزاد به شبکه ریلی، هر واگن باید به‌صورت روزانه ۳۰۰ کیلومتر سیر داشته باشد، درصورتی که در وضعیت کنونی در بهترین حالت نیمی از این میزان تحقق می‌یابد. عوامل مختلفی در به‌وجود آمدن این مشکل نقش دارند از جمله کمبود لکوموتیو گرم، کمبود قطارهای برنامه‌ای، سیستم سیر و حرکت سنتی و غیر پیشرفته و سیستم تخلیه و بارگیری غیرمکانیزه که همه این موارد موجب کاهش سرعت بازرگانی و عدم مطلوبیت بهره‌وری در شبکه ریلی می‌شود.
در زمینه سرمایه‌گذاری در بخش ریلی، خوشبختانه با تلاش‌های صورت گرفته در راه آهن جمهوری اسلامی ایران امکان بهره‌مندی بخش‌خصوصی از مشوق‌های سرمایه‌گذاری نظیر یارانه ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و تسهیلات تبصره ۱۸ قانون بودجه فراهم آمده است و این مهم درحال حاضر موجب افزایش تقاضا و سفارش ناوگان ریلی جدید از تولیدکنندگان داخلی شده است. اما باوجود اینکه سرمایه‌گذاران بخش خصوصی روی این مشوق‌ها حساب ویژه‌ای باز کرده و آنها را در صورت‌های مالی و طرح‌های توجیهی خود لحاظ می‌کنند، شاهد طولانی بودن رویه‌ها و مدت زمان پرداخت این‌گونه تسهیلات هستیم که این امر در عین حال موجب افزایش دوره بازگشت سرمایه طرح‌ها خواهد شد.
از طرفی باید در نظر داشت که با افزایش شمار ناوگان ریلی کشور، باید به همان نسبت به موضوع توسعه خطوط ریلی به‌ویژه در گلوگاه‌ها و مناطق عمده حمل بار توجه شود. طبعا دو‌خطه کردن مسیر در برخی مناطق موجب روان‌تر شدن ترافیک مسیر و در عین حال افزایش بهره‌وری راه‌آهن کشور خواهد شد. همچنین توجه به احداث و توسعه مناطق لجستیکی مناسب به منظور ایجاد ارتباط و هماهنگی میان مدهای مختلف حمل‌ونقل ضروری و لازم است. مشکلات دیگری نظیر عدم اتصال ریلی چشمه‌های بار به شبکه ریلی و همچنین افزایش بی‌رویه قیمت برخی ادوات ناوگان مانند چرخ و محور نیز وجود دارد که جمیع آنها موجب افزایش بهای تمام‌شده حمل ریلی و عدم توان رقابت با رقیب دیرینه خود یعنی حمل‌ونقل جاده‌ای خواهد شد. البته رفع این‌گونه موانع و مشکلات را نباید تنها وظیفه شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران تلقی کرد، بلکه سایر سازمان‌های دولتی نیز درخصوص این موارد مسوولیت داشته و باید ضمن ایفای نقش موثر خود، زمینه را برای ورود هرچه بیشتر و بهتر بخش‌خصوصی فراهم آورند. در مجموع امید است ضمن برطرف شدن این گونه مشکلات در آینده، شاهد رشد و اعتلای صنعت ریلی کشور به‌عنوان یک شیوه حمل‌ونقل پاک، ایمن و ارزان باشیم.
