نقش تحقیق و توسعه   در افزایش برداشت محصولات کشاورزی

در همین راستا مدیرعامل شرکت کشت و صنعت اشراق گفت: نهادهایی مثل جهاد کشاورزی و پشتیبانی امور دام باید حمایت کنند. نباید از جیب دامدار هزینه شود تا مصرف‌کننده آسیب نبیند.

ایوب لکی ادامه داد: خط تولید در دامداری ۲۴ ماه طول می‌کشد. یعنی گوساله‌ای که امروز متولد می‌شود ۲۴ ماه بعد شیر می‌دهد. یکی از موارد دیگری که ما را در تنگنا قرار می‌دهد ارز ۴۲۰۰ تومانی است که به نهاده‌ها می‌دهند، یعنی عملا ارز ۴۲۰۰  تومانی به دست مصرف‌کننده و تولیدکننده نرسیده است.

متن زیر ماحصل گفت‌وگوی ما با ایوب لکی مدیرعامل شرکت کشت وصنعت اشراق حول محور تولیدات و مشکلات این شرکت است.

 شرکت کشت وصنعت اشراق یکی از شرکت‌های مهم در بخش امنیت غذایی است. زیرمجموعه‌های این شرکت شامل چه واحدهای تخصصی است؟

در حال حاضر این شرکت  دارای دو واحد مجزای کشاورزی و دامپروری است. مجتمع کشت و صنعت اشراق درحال حاضر دارای چهار واحد شامل دامداری فخرآباد با ظرفیت ۲هزار راس (هزار راس مولد) و ۱۲هزار تن تولید سالانه شیر، واحد تقی آباد با ظرفیت هزار راس مولد، واحد سعدآباد با ظرفیت ۳هزار راس دام پرواری و ظرفیت تولید ۷۲۰تن تولید گوشت قرمز در سال و واحد خوراک سازی با ظرفیت تولید روزانه   ۶۰تن و سالانه ۲۲هزار تن خوراک آماده دام و همچنین واحد کشاورزی با ۴۵۰هکتار اراضی کشاورزی در زمینه تولید محصولات زراعی و واحد باغبانی شامل ۲۰۰هکتار باغ پسته و تولید ۲تن در هکتار پسته ارگانیک باغی است.

کل واحد کشاورزی به مساحت ۴۵۰هکتار در منطقه ورامین پراکنده است که سال‌های قبل در آن جو و یونجه کاشته می‌شد، ولی با توجه به بحران آب، خشکسالی و شوری منطقه دنبال محصولی بودیم که هم نسبت به خشکی و شوری مقاوم باشد و هم بتواند ارزش افزوده مناسبی برای مجموعه ایجاد کند. بعد از تحقیق و بررسی‌های گسترده به درخت پسته رسیدیم و درحال حاضر ۲۰۰هکتار باغ پسته داریم. درخت‌های این باغ عموما یک تا چهارساله هستند و از آنجا که معمولا درخت پسته از سال هفتم محصول می‌دهد، پیش‌بینی شده که در سال‌های آینده حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ تن پسته از آن باغ برداشت شود .سعی کردیم از این فضای ۲۰۰هکتاری بیشترین استفاده را ببریم. به همین منظور حد فاصل چهارمتری بین درختان پسته را جو کاشتیم که حاصل این کشت، برداشت بیش از ۴ تن جو از هر هکتار بود که بخش قابل توجهی از نیاز دامداری را تامین می‌کند. در سال‌های اخیر برای افزایش بهره‌وری استفاده از آب و ایجاد ارزش افزوده از قصیل جو نیز استفاده کرده و بخشی از نیاز علوفه دامداری را تامین می‌کنیم. با توجه به اهمیت حیاتی تامین علوفه در جیره دام این شرکت اقدام به کشت یونجه در وسعتی نزدیک به ۱۰۰ هکتار کرده‌ایم که در سال ۱۲۰۰تن یونجه برداشت می‌شود. این مقدار بیش از ۵۰ درصد نیاز یونجه واحدهای دامداری را تامین می‌کند.

 مجموعه شما در  تامین نیازهای استراتژیک  کشور چه نقشی دارد و طی سال‌های اخیر چگونه توانسته‌اید به‌رغم مشکلات تولیدات ارزنده‌ای وارد جامعه مصرفی کنید؟

در این واحد ۴۵۰هکتاری، اقدام به کاشت آزمایشی ۲۰هکتار کلزا با همکاری جهاد کشاورزی کردیم تا بتوانیم با کمک کارشناسان جهاد کشاورزی الگوی مناسبی برای ترویج کشاورزان منطقه جهت کاشت دانه‌های روغنی داشته باشیم. با توجه به خشکسالی‌های پیاپی و لزوم توجه به مساله آب، این شرکت اقدام به مطالعه و استفاده از فناوری‌های جدید در زمینه افزایش بهره‌وری آب کرده و درحال حاضر بخش اعظم زمین‌های کشاورزی و باغ پسته تحت پوشش آبیاری نوین است.

امروزه با در نظر گرفتن نوسانات قیمت‌ها و کاهش حاشیه سود دامداری اهمیت محاسبات مالی دوچندان شده است. به عبارت دیگر دامپروری بدون حساب وکتاب و محاسبه بازدهی معنا ندارد. بنابراین ضرورت دارد استادان دانشگاه‌ها در زمینه آموزش‌های مالی و مدیریت منابع انسانی به مهندسان دامپروری راهکارهای لازم را ارائه دهند. بیش از ۱۵۰نفر به طور مستقیم در این شرکت مشغول به فعالیت هستند. یکی از اهداف بنده آموزش کارکنان شرکت در سطوح مختلف است و مرتب در ماه کلاس‌های آموزشی برگزار می‌شود.

 در خصوص واحد دامپروری مجموعه اشراق توضیحات بیشتری ارائه دهید در حال حاضر چه میزان شیر به طور روزانه در این واحدها تولید می‌شود؟

واحد دامپروری مجموعه اشراق، شامل واحد فخرآباد، تقی‌آباد و سعدآباد است که واحد فخرآباد با ظرفیت یک هزار راس گاو مولد و ۲هزار راس کل جمعیت گله دام اولین واحد دامداری مجموعه است. در این واحد، روزانه ۴۵ تن و سالانه بیش از ۱۲هزار تن شیر باکیفیت تولید و برای فرآوری به شرکت‌های لبنی ارسال می‌شود. بخشی از شیر تولیدی به کارخانه رابتا که یکی از مجموعه‌های هلدینگ کشاورزی کوثر است، ارسال می‌شود. همچنین در واحد فخرآباد، سالانه بیش از ۸۰۰راس گوساله متولد می‌شود که ماده‌ها جایگزین گله شده و نرها در زنجیره تامین تولیدات دامی‌ وارد حلقه پرواربندی در واحد سعدآباد می‌شوند. در واحد فخرآباد، همه گله از نژاد هلشتاین خالص است و این مجموعه گاوداری واحدهای تغذیه، بهداشت و... را دارد. واحد تقی‌آباد جزو واحدهای تازه تاسیس و تغییر کاربری شده از مرغداری به دامداری این مجموعه است. ظرفیت این واحد هزار راس مولد و ۲هزار راس کل گله است که درحال حاضر ۹۰۰راس دام دارد و اهداف تعریف شده برای این واحد تکمیل ظرفیت آن به هزار راس مولد طی دو سال آتی است.

واحد سعدآباد واحد مختص پرواربندی است.ظرفیت این واحد ۳هزار راس گاو پرواری است که درحال حاضر بالغ بر ۲هزار راس گوساله درحال پرورش و پرواربندی دارد که بعد از پروار وارد بازار می‌شوند. مدت زمان پرواربندی ۱۵ماه است. گوساله نر از واحد فخرآباد و تقی آباد به واحد سعدآباد منتقل می‌شود.

در این واحد گوساله نر فروخته نمی‌شود، بلکه بعد از پرواربندی، گوشت را به بازار عرضه می‌کنیم. واحد سعدآباد در سال ۷۲۰ تن گوشت خالص بسته‌بندی شده و بهداشتی تولید و به بازار عرضه می‌کند. قسمت بازرگانی را به شرکت هم‌گروه تحفه سپرده‌ایم. به دنبال این هستیم که حلقه کشتارگاه و بسته‌بندی را هم خودمان کامل کنیم و فقط عرضه نهایی توسط فروشگاه‌های تحفه انجام شود.

همچنین در شهریور سال گذشته یک واحد خوراک‌سازی وابسته به شرکت همگروه ماهان را در قرچک به‌روزرسانی کردیم تا حلقه ساخت خوراک را هم خودمان داشته باشیم که فعلا در واحد خوراک‌سازی اشراق روزانه ۶۰ تن خوراک آماده تولید و به فارم‌ها ارسال می‌شود. این شرکت با استفاده از نظرات استادان مطرح کشوری خوراک را با قیمت و عملکرد مناسب تولید می‌کند.

 آیا برنامه منسجمی‌ برای تولید گوشت بیشتر در زیر مجموعه‌های خود دارید ؟

یکی از سیاست‌های سازمان اقتصادی کوثر و شرکت اشراق، برنامه‌ریزی جهت تولید گوشت است. به همین منظور پس از بررسی و مطالعات انجام شده به این نتیجه رسیدیم که از گاوهای دو منظوره استفاده کنیم. گاو دو منظوره سمینتال نقاط ضعف هلشتاین را ندارد، شیر باکیفیت و با چربی بیشتر و باروری راحت‌تر و طول عمر اقتصادی بیشتری دارد و مهم‌ترین مزیت آن افزایش وزن مناسب و ضریب تبدیل بالاتر خوراک به گوشت و درصد لاشه است. بنابراین طی برنامه‌ریزی انجام شده در واحد تقی آباد اختصاصا گاو دومنظوره پرورش داده خواهد شد. سال قبل قصد داشتیم نژاد خالص سمینتال و تلیسه آبستن را از آلمان وارد کنیم، ولی متاسفانه به مشکل نوسانات ارزی برخورد کردیم که برای مجموعه توجیه اقتصادی نداشت. بنابراین به دنبال راهکار جدیدی بودیم تا اینکه با یک شرکت دانش بنیان وابسته به جهاد دانشگاهی پروژه انتقال جنین را مطرح کردیم و به عنوان شرکت پیشرو در زمینه انتقال جنین سمینتال در گله‌های صنعتی، پروژه را آغاز کردیم.

تاکنون بیش از  ۵۶۰ جنین انتقال داده‌ایم. برای اینکه پایه رحم اجاره‌ای را آماده کنیم، از واحد شریف آباد ۴۰۰راس تلیسه آوردیم؛ چراکه گاوهای شریف‌آباد از نظر ژنتیکی پتانسیل بالایی دارند. حال طی یکی، دو ماه آتی باید منتظر تولد گوساله‌هایی باشیم که از طریق انتقال جنین متولد شده‌اند. گوساله‌های ماده متولد شده به عنوان گله خالص برای تولید نسل بعدی استفاده می‌شوند و گوساله‌های نر که قدرت پرواربندی مناسبی دارند، به حلقه پرواربندی واحد سعدآباد منتقل خواهند شد. گوساله‌هایی هم که نر هستند وارد فاز بعدی در مجموعه ما که پرواربندی است، می‌شوند.

 درخواست شما از وزیر جهاد کشاورزی دولت یازدهم  چیست ؟

جهاد کشاورزی باید در بحث ادوات از شرکت‌های تولیدی حمایت کند. شرکت‌هایی مثل مجموعه ما، شرکت‌های وابسته به دولت هستند و برخلاف شرکت‌های خصوصی که با تعداد کارگرهای کمتر کار می‌کنند یا در صورت لزوم به راحتی تعطیل می‌شوند، اما مجموعه‌هایی مانند شرکت اشراق، یکی از اهداف‌شان بحث امنیت غذایی است. هر کیلوگرم گوشت برزیلی منجمد حدود ۱۴۰هزار تومان است، ولی پشتیبانی امور دام، گوشت ایرانی تازه و درجه یک را کمتر از ۱۰۰ هزار تومان قیمت‌گذاری می‌کند. این ضربه بزرگی است که به صنعت دامپروری کشور وارد می‌شود. بنابراین گزافه نگفته‌ایم که تبدیل به کشوری شده‌ایم که برای کشورهای دیگر اشتغال ایجاد می‌کند.