از جمله قوانین تدوین شده متناسب بودن تایر خودرو با شرایط آب و هوایی مختلف است. لذا برای دمای حدود ۴۵ تا ۵۰ درجه و حتی بیشتر جاده در فصل تابستان تا دمای زیر صفر(۲۰- تا ۳۰- درجه) و حتی کمتر در فصل زمستان و احتمال وجود یخ و برف در برخی نقاط، مصرف فقط یک نوع تایر زیر خودرو مشکل‌ساز خواهد شد. برای جلوگیری از خطرات و مشکلات مصرف، تغییر و جایگزینی تایرهای خودرو در بهار و تابستان (از ۷ درجه تا بیشتر از ۴۵) به پاییز و زمستان (از ۷ درجه تا کمتر از ۳۰- درجه)، یک ضرورت و اقدامی ‌هوشمندانه است.

عمده‌ترین تفاوت تایرهای تابستانی، چهارفصل و زمستانی علاوه بر طرح آج آنها، در نوع مواد به‌کار گرفته شده در آمیزه لاستیکی آج آنهاست. این تفاوت در محدوده دمای مصرف، درجه حرارت ذوب و درجه حرارت انتقال شیشه آمیزه لاستیکی آج تایر است. بسته به نوع  و میزان پلیمرها و دیگر مواد به‌کار رفته در آج تایر، درجه حرارت شیشه‌ای شدن سطح آج (جامد و سخت شدن آج و کاهش چنگ‌زنی به سطح جاده برای حرکت و ترمزگیری) تعیین و بهترین عملکرد تایر در آن محدوده دمایی خاص درنظر گرفته می‌شود. مثلا لاستیک طبیعی دارای درجه حرارت شیشه‌ای شدن (۶۲-  درجه سانتیگراد) و  لاستیک مصنوعی SBR   حدود ۵۰- یا  L-SBR حدود ۲۰- یا  PBR حدود ۱۰۰- و لاستیک سیلیکونی حدود ۱۲۳- درجه سانتیگراد است.

درجه انجماد یا شیشه‌ای شدن تایرهای تابستانی چهار فصل و زمستانی بین ۳۰ تا ۴۰ و حتی بیشتر تفاوت دارد. لذا اگر تایر تابستانی یا چهار فصل در شرایط  دمایی زمستان و سرما استفاده شود، آمیزه لاستیکی آن به حالت انجماد نزدیک شده و سطح تماس آن تبدیل به سطح  سخت و فرمیکایی می‌شود که قابلیت چسبندگی به جاده را برای حرکت و ترمز خودرو از دست می‌دهد. برعکس نیز استفاده از تایر زمستانی در فصل گرما (بالای ۷ درجه سانتیگراد) سبب شل شدن، چسبندگی اضافه، حرارت بالاتر در سطح تایر (خطر ترکیدن) و مصرف انرژی بیشتر برای حرکت شده و نهایتا سبب سایش شدیدتر آج تایر می‌شود.

تایرهای تابستانی از نسل‌های جدید تایر بوده و بیشتر برای فصول و به‌خصوص اقلیم‌های گرم طراحی و ساخته می‌شوند و مزیت بهتری از نظر تهویه حرارتی و کاهش دمای سطح آج داشته و بهبود مقاومت سایشی در دماهای بالاتر را از خود نشان می‌دهند. در حالی‌که در دمای نزدیک صفر و زیر صفر کاملا سخت و ابونیتی شده و کافی است سطح جاده دارای رطوبت باشد، لذا چسبندگی تایر به سطح جاده به شدت افت کرده و موجب لیز خوردن خودرو می‌شود. فرمولاسیون آمیزه لاستیکی به‌کار گرفته شده در قسمت آج این تایرها، به گونه‌ای است که در محدوده دمایی بالا قوام و دوام بهتری داشته و ضمن داشتن مقاومت سایشی بهتر، دارای ترمزگیری  و فرمان‌پذیری مناسبی هستند. این تایرها با سختی بیشتر در دیواره‌ها سبب کارآیی و مقاومت غلتشی بهتری در فصول گرم هستند لذا مصرف سوخت کمتری خواهند داشت.

تایرهای چهار فصل در فراوانی تولید و مصرف نسبت به انواع طرح‌های تایر سواری سهم بیشتری دارند، این گونه از تایرها به‌خصوص در کشورهای جهان سوم هم به‌دلایل اقتصادی و هم معتدل بودن آب و هوای این مناطق دارای طرفداران بیشتری است، ولی کارآیی و سایش میانه‌ای را نسبت به تایرهای تابستانی در فصل گرم و کارآیی کمتری در حرکت و ترمزگیری را نسبت به تایرهای زمستانی در فصل سرد از خود نشان می‌دهند. در این تایرها از بخش‌هایی مشترک از هر دو طرح آج تایرهای تابستانی و زمستانی استفاده می‌شود تا قابلیت میانه و دوگانه‌ای را از خود نشان دهند. بنابراین برای فصل سرد (معمولا اوایل آبان‌ماه تا اواسط فروردین ماه) استفاده از تایرهای تابستانی و چهار فصل توصیه نمی‌شود. در اروپا و برخی نقاط دیگر هم این مورد به‌صورت قانون درآمده است و عدم رعایت آن، جرایم مالی و مشکلاتی برای مالکان خودرو در پی دارد.

تایرهای زمستانی به‌دلیل نوع خاص فرمولاسیون آمیزه لاستیکی آج آنها، دارای درجه شیشه‌ای شدن مناسب بوده(۷۰- درجه و پایین‌تر)، از بلوک‌های عرضی با شیارهای اصلی عمیق‌تر برخوردار بوده و دارای شیارهای تیغه‌گونه زیگزاگی به تعداد زیاد هستند (سایپ) که این امر موجب افزایش قابلیت جذب آب و فرورفتن برف و در نتیجه چسبیدن بهتر به جاده‌های خیس و برفی می‌شود. این طرح‌ها برای چنگ‌زنی بهتر به جاده، دارای شیارهای مناسبی به سمت خارج برای هدایت و پمپاژ سریع آب از زیر سطح تماس تایر بوده، لذا کنترل بهتر و بیشتری را برای رانندگی با خودرو فراهم می‌کنند. چنانچه این تایرها در تابستان و فصل گرم مورد استفاده قرار گیرند، به علت شل‌تر شدن آمیزه لاستیکی آج آنها، حرکات بلوک‌های آج بیشتر شده و سایش بیشتری خواهند داشت.

در گذشته برخی از تایرهای زمستانی، برای چسبندگی بهتر به جاده‌های برفی و یخی به دو تا چند سری میخ تعبیه شده در محیط آج خود مجهز بودند. با پیشرفت علم و فناوری، به منظور راحتی بیشتر سرنشینان خودرو، میخ‌ها حذف شده و امروزه با این‌گونه تایرهای نسل جدید زمستانی، قابلیت افزایش سرعت تا بالای ۲۹۵ کیلومتر بر ساعت در شرایط برف و یخ امکان‌پذیر بوده و دارای ایمنی بالا به هنگام استفاده هستند.

چنانچه مالکان خودرو برای استفاده بهتر و ایمن‌تر خود و محیط اطراف، در ۷ تا ۸ ماه گرم  سال از تایر تابستانی و در ۴ تا ۵ ماه سردتر سال از تایر زمستانی استفاده کنند، هم عمر تایرهای خود را طولانی کرده و هم در تمام ایام سال از رانندگی توام با صرفه و ایمنی بالا بهره خواهند برد؛ لذا برای تسهیل این عمل و عدم هزینه اضافی یا صدمه به تایرها، بهتر است این جابه‌جایی و تعویض‌ها به‌صورت مجموعه تایر و رینگ انجام گیرد.

 

 

اخبار مرتبط