در قراردادهای پیمانکاری و ساخت تجهیزات نفت صورت می‌گیرد
تبعیض بین داخلی‌ها و خارجی‌ها
احسان ثقفی در گفت‌وگوی اختصاصی با «دنیای اقتصاد» با اشاره به اینکه به دنبال تحریم‌ها، اقبال نسبی از طرف کارفرمایان به سمت سازندگان داخلی ایجاد شد گفت: در زمان تحریم‌ها سازندگان داخلی توانستند بسیاری از نیازهای صنعت را تولید کنند. پس از حل مشکل برجام نیز باید شرایطی ایجاد شود که حضور شرکت‌های خارجی سازندگان داخلی را با مشکل همراه نکند.
ابهام در ابعاد قراردادها
وی با اعتقاد به اینکه قرارداد چین و قرارداد احتمالی روسیه دارای وسعت زیادی هستند که می‌تواند جنبه‌های زیادی از کار را در بر بگیرد، افزود: تا کنون مشخص نشده که این قراردادها و سرمایه‌گذاری‌هایی که صورت می‌گیرد چه ابعادی دارد. اینکه آیا می‌تواند به اشتغال‌زایی بینجامد یا اینکه به کمک تولیدات داخلی و خرید تجهیزات داخلی می‌آید، یا به عکس، از مهم‌ترین دغدغه‌های سازندگان است.
وی با تاکید بر اینکه بر اساس الزامات فاینانس باید قراردادهایی منعقد شود گفت: باید شفافیت صورت بگیرد و اطلاعات لازم در اختیار سازندگان قرار گیرد تا بتوانند برنامه‌ریزی‌های لازم را داشته باشند.
ثقفی تصریح کرد: بهترین گزینه برای ورود شرکت‌های خارجی همکاری و مشارکت با شرکت‌های ایرانی است و این باید به صورت یک الزام اعلام شود.
تبعیض میان شرکت‌های داخلی و خارجی
رئیس انجمن سازندگان تجهیزات نفت ایران با تاکید بر اینکه در حال حاضر شرکت‌های داخلی قدرت رقابت با شرکت‌های خارجی را دارند و به توانمندی‌های زیادی در زمینه تولید و کیفیت رسیده‌اند، گفت: شرکت‌های داخلی در انعقاد قراردادها با کارفرمایان از شرایط یکسانی در مقابل شرکت‌های خارجی برخوردار نیستند و تبعیض‌های زیادی بین آنها وجود دارد.
وی تصریح کرد: کارفرمایان در قرارداد با شرکت‌های خارجی همه شرایط را می‌پذیرند در حالی‌که در مقابل شرکت‌های داخلی نه تنها چنین نیستند، بلکه حتی پیش‌پرداخت و مطالبات آنها را نیز به موقع پرداخت نمی‌کنند.
وی ادامه داد: شرکت‌های خارجی بسیاری از شرایط سخت داخلی‌ها مانند مالیات ارزش افزوده، ضمانت حسن انجام کار و تعهدات مختلف را ندارند و همچنین طبق شرایط خود در ابتدای کار پیش‌پرداخت را دریافت کرده و تا تسویه نکنند کار را تحویل نمی‌دهند.
ثقفی افزود: این در حالی است که تامین نقدینگی برای سازندگان داخلی بسیار سخت است. حتی تولیدکنندگان محصول انحصاری هم شرایط بهتری ندارند.
قراردادهای یک‌طرفه
به گفته رئیس «استصنا» ذات قراردادهای پیمانکاری و ساخت برای شرکت داخلی بسیار یک‌طرفه و نا‌عادلانه است و سازندگان برای اینکه بتوانند کار را انجام دهند با همه این شرایط کنار آمده‌اند.
وی ادامه داد: کارفرما به جای گرفتن اعتبار از بانک و پرداخت سود حداقل ۱۸درصدی فشار را بر سازنده آورده و پول سازنده را نمی‌دهد و به این ترتیب از وام رایگان و بدون وثیقه برخوردار است.وی با تاکید بر ضرورت اصلاح قراردادها گفت: از ابتدا قراردادها یک‌طرفه بوده‌اند و گاهی تنها تعدیل کوچکی در آنها انجام شده و هیچ‌گونه بازنگری جدی در آنها صورت نگرفته است.رئیس انجمن سازندگان تجهیزات نفت ایران با اشاره به اینکه دایره مدیریتی کلان کشور در مجموعه‌های نفت و گاز و پتروشیمی به معضلات واقف هستند گفت: به‌منظور حل مشکل باید عزم جدی برای اصلاح قوانین و قراردادها شکل بگیرد.
وی با اشاره به مشکلات اقتصادی و عدم نقدینگی کافی در بخش تولید افزود: طی سال‌های تحریم با همه فشارها، حمایت‌های زیادی از سازندگان داخلی به عمل آمد به طوری که طی پنج سال گذشته حجم ساخت داخل از ۵۰درصد به ۷۰ درصد رسیده است و اکنون استقلال نسبی در این زمینه ایجاد شده است، اما باز هم باید این حمایت‌ها جدی‌تر باشد.
وی در ادامه با اشاره به مشکلات متعدد سازندگان گفت: به‌رغم همه پیگیری‌ها تاکنون هیچ مشکلی قاطعانه حل نشده است. گرچه تعدیلاتی صورت گرفته، اما هرگز به صورت ریشه‌ای و اساسی حل نشده و دلیل آن نیز دیدگاه توام با اشتباه برخی مسوولان دولتی است.
مشکل تضامین داخلی
ثقفی در ادامه یکی از مشکلات مهم سازندگان داخلی را موضوع تضامین داخلی عنوان کرد و افزود: در این زمینه مصوبه‌ای وجود دارد که بر اساس آن تضامین صندوق‌ها حداقل برای شرکت‌های دانش‌بنیان مورد قبول قرار بگیرد اما حوزه‌های کارفرمایی خیلی سلیقه‌ای رفتار کرده و هر کدام را بخواهند می‌پذیرند. این در حالی است که شرکت‌های دانش‌بنیان همواره به صراحت مورد تایید حاکمیت قرار داشته‌اند، اما از این حمایت کمتر برخوردار شده‌اند.
تامین اجتماعی قانون‌گریز
وی در حالی که موضوعات مربوط به تامین اجتماعی را از دیگر مشکلات سازندگان دانست افزود: دولت در شورای گفت‌وگو برای تسهیل در کار مصوب کرد که تامین اجتماعی تنها برای یک سال اجازه حسابرسی دارد. یعنی هر سال باید موضوعات مربوط به همان سال بررسی شوند، اما اکنون تامین اجتماعی فرار از قانون را یاد گرفته و به دلیل اینکه فرصت رسیدگی در زمان مقرر را ندارد هر سال نامه‌ای را به شرکت‌ها ارسال و تاکید می‌کند تعهد دهند که هرگاه اعلام شد، دفاتر را به بیمه تحویل دهند، اما این کاملا قابل پیش‌بینی است که همه سازندگان طی سال‌های آینده برای این تعهدات با مشکل مواجه خواهند شد و همین امر اکنون یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های آنهاست. وی ادامه داد: اگر ضعفی در مدیریت سرمایه در تامین اجتماعی وجود دارد نباید به سازنده که درگیر اشتغال مولد است فشاری وارد شود.
خدمت ویژه دولت به تولید
ثقفی معتقد است: اگر دولت فعلی بخواهد چهار خدمت به دست‌اندرکاران تولید کند یکی از مهم‌ترین این خدمات رفع مشکل تامین اجتماعی و بحث بیمه برای همیشه است.زیرا شرایط فعلی برای مدیر، کارفرما، کارگر و سرمایه‌گذار ناگوار است و باید بازنگری شود.
