فرصت طلایی صادرات کنسانتره و مکمل‌های دامی

در این میان شرکت‌هایی هستند که توانسته‌اند گام‌های مطلوبی در تولید این محصولات بردارند، اما این شرکت‌ها همچنان با معضل بزرگ تامین مواد اولیه روبه‌رو هستند.

تامین مواد اولیه مشکل اساسی تولیدکنندگان

 در همین راستا مدیرعامل شرکت خوراک‌پرداز هزاردشت، تولیدکننده انواع خوراک دام و طیور اظهار کرد: این شرکت از سال ۸۵ با تولید  «انواع مکمل و کنسانتره و خوراک آماده دام و طیور» در البرز فعالیت دارد. با اختلالاتی که در زمینه تامین و همچنین قیمت نهاده‌های دامی ‌ایجاد شد، این شرکت نیز مانند دیگر شرکت‌های تولید خوراک دام و طیور با مشکلات زیادی مواجه شد.

«شاهین ماکویی» گفت: تقریبا ۸۰ درصد مواد اولیه ما وارداتی است و حدود ۲۰درصد تولید داخل است. بخش کوچکی از مواد وارداتی را خودمان وارد می‌کنیم و باقی را از بازار می‌خریم. ما نیز مانند بقیه تولیدکنندگان برای تامین مواد اولیه دچار مشکل هستیم. در برخی مواقع اجناس در بازار یا به دلیل اینکه تامین نشده یا به دلیل بالا و پایین شدن قیمت‌ها کمیاب می‌شود که در این شرایط تامین مواد برای ما مشکل می‌شود. گاه یکسری شرکت‌ها کالاهایشان را پیش‌فروش می‌کنند، اما به دلایل مختلف کالایشان در گمرک گیر می‌کند و نمی‌توانند از گمرک خارج کرده و طبق قرار تامین و تحویل دهند. به همین دلیل خریداران تحت تاثیر قرار می‌گیرند و قیمت‌ها بالا و پایین می‌شود. اینها جزو مشکلاتی است که تمامی ‌شرکت‌ها  با آن دست به گریبان هستند.

به گفته وی در حال حاضر تنها جنسی از محصولات مورد نیاز ما که با ارز دولتی وارد می‌شود «ذرت، سویا و جو» است که آنها را ما وارد نمی‌کنیم. تجار وارد می‌کنند و از طریق سامانه بازارگاه‌ توزیع می‌شود یعنی فروش آزاد ندارد و از شبکه توزیع سراسری تعریف‌شده انجام ‌می‌شود، اما باقی کالا‌ها قابل خرید و فروش در بازار است که ما آنها را از بازار آزاد تهیه می‌کنیم.

ماکویی در ادامه در خصوص این سوال که چند نوع مکمل و برای چند دسته از دام و طیور تولید می‌کنید گفت: برای همه انواع طیور و دام سنگین و سبک شامل «بز، گاو شیری، گاو گوشتی، انواع طیور شامل بوقلمون و انواع مرغ‌های گوشتی و تخم‌گذار» تولید داریم. در رابطه با مکمل، تنوع فرمول‌ها بسیار زیاد است زیرا نژاد‌های مختلف در سنین مختلف استفاده می‌کنند که هر نژادی فرمول مختص خود را دارد. برخی نژاد‌ها هم چند فرمول در مراحل مختلف دارند به همین دلیل تعداد این مکمل‌ها بسیار زیاد می‌شود.

وی ادامه داد: در حال حاضر بازار هدف ما مرغداران و دامداران هستند که برخی به صورت شخصی خودشان می‌آیند و خرید می‌کنند. ما نمایندگان استانی هم داریم که از طریق آنها محصول توزیع می‌شود. دام و طیورداران به نماینده ما در استانشان مراجعه می‌کنند و اجناس مورد نیازشان را خریداری می‌کنند. و ظرفیت تولید خوراک کنسانتره ما روزی ۱۲۰۰ تن است، ظرفیت تولید مکمل هم روزانه در یک شیفت حدود ۲۰ تن است که در کل در سه شیفت روزانه حدود ۵۰ تا ۵۵ تن تولید داریم.

این مدیر عامل در پاسخ به این سوال که آیا صادرات دارید گفت: متاسفانه صادرات در محصولات ما فعلا به طور کل ممنوع است، ما در سه بخش «مکمل‌ها، کنسانتره‌ها و خوراک‌های آماده» تولید داریم. در خوراک آماده به لحاظ اینکه از ذرت، سویا و جو دامی ‌با ارز دولتی استفاده می‌کنیم صادراتش ممنوع است. در مورد مکمل‌ها و کنسانتره نیز صادرات ممنوع است به‌رغم اینکه از دو سال پیش به هیچ کدام از نهاده‌هایی که برای تولید این محصولات استفاده می‌شود دیگر ارز دولتی تعلق نمی‌گیرد، اما صادرات آنها هم ممنوع شده است، ما پیگیری زیادی کردیم و همکاران در وزارت جهاد کشاورزی هم پیگیری کردند تا ممنوعیت صادراتشان را برطرف کنند، اما هنوز هیچ اتفاقی نیفتاده است. به همین دلیل نه ما و نه هیچ شرکت دیگری هیچ صادراتی در این مورد ندارد و نمی‌تواند داشته باشد.

دلایل غیرموجه برای ممنوعیت صادرات مکمل‌ها و کنسانتره

وی در خصوص دلیل ممنوعیت صادرات مکمل‌ها و کنسانتره عنوان کرد: در تولید «خوراک آماده» هنوز هم ذرت‌های دولتی با ارز ۴۲۰۰ تامین و استفاده می‌شود که ممنوعیت صادرات آن صحیح است. در تولید مکمل و کنسانتره هم قبلا یکسری نهاده‌ها از جمله ویتامین‌ها و... ارز دولتی می‌گرفتند که حدودا از مرداد ۹۸ ارز دولتی نهاده‌ها برداشته شد و همه اینها با ارز نیمایی یا ارز آزاد وارد کشور می‌شود. به همین دلیل ممنوعیت اینها به نظر من موضوعیتی ندارد، اگر چه ما این موضوع را به همکاران در وزارت صمت هم انتقال دادیم.

از طریق انجمن خوراک نیز مکاتبه و پیگیری شده  و قول بر رفع محدودیت صادرات دادند، اما تابه‌حال چنین کاری انجام نشده و اگر این ممنوعیت رفع شود ما بازار خوبی در خارج از کشور داریم. ما حدود ۵ سال قبل نزدیک۴۵۰۰ تن محصول از کارخانه خودمان به کردستان عراق، افغانستان، ترکمنستان و مقداری هم به آذربایجان صادر کردیم.

حذف یا عدم حذف ارز دولتی مهم‌تر از نان شب

ماکویی در خصوص حذف ارز دولتی از روی نهاده‌ها اظهار کرد: نبود ارز دولتی و برداشتن آن برای واردات محصولات استراتژیک به نظر من از نان شب واجب‌تر است. اجرای آن تاکنون دیر شده و باید حتما این کار هرچه زودتر انجام شود منتها تصمیم‌گیرندگانی که در دولت هستند ملزومات، تفکرات و دلایل دیگری برای خود دارند که این کار را تا الان انجام نداده‌اند. اگر چه قبلا به حجم وسیعی از کالاها تعلق می‌گرفت، به همین خاطر مقداری‌ از آن را حذف کردند. درحال حاضر به چهار یا پنج کالا ارز ۴۲۰۰ تومانی تعلق می‌گیرد که عمده آن محصولات دامی ‌نظیر ذرت، سویا، جو و لوبیای سویا است که در صنعت ما بیشتر مصرف دارند، ولی من به عنوان تولیدکننده معتقد هستم ضرر ارز ۴۲۰۰ بسیار بیشتر از نفعش بوده است.

وی در ادامه گفت:  از جمله مشکلات تامین مواد اولیه، توزیع دولتی یا بازارگاه  است که در آن کیفیت خیلی دیده نمی‌شود. مورد دیگر بحث نقدینگی است، با توجه به اینکه الان به‌شدت قیمت‌ها و هزینه‌های تولید افزایش پیدا کرده، نه فقط ما بلکه همه دامدارها و... با مشکل مواجه هستیم. مشکل دیگر تصدی‌گری‌هایی است که دولت دارد که حجم کارهای اداری و بوروکراسی را به‌شدت افزایش داده است. خود من به عنوان مدیرعامل یک مجموعه حداقل ۹۰ درصد زمان کارم صرف رتق و فتق کارهای اداری و بوروکراسی می‌شود و فقط ۱۰ درصد وقت دارم که به کارهای کیفی تولید و مسائل داخلی بپردازم. این چالش‌ها حجم زیادی از وقت و توان ما را می‌گیرد.