مسیر سخت آزادسازی واردات خودرو

طبق گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت، واردات خودرو از خرداد امسال آزاد خواهد شد، با این حال برخی نهادها (به خصوص هیات عالی نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام) آن را در تضاد با سیاست‌های کلی کشور می‌دانند. به نظر شما با این اوضاع، تکلیف واردات خودرو چه می‌شود؟

چندان به آزادسازی واردات خودرو امیدوار نیستم، چون این موضوع وارد یک وادی حساس شده و دولت احتمالا جرات لازم برای ریسک در این ماجرا را ندارد. آقایان بحث سیاست‌های کلی نظام را مطرح کرده و می‌گویند واردات خودرو در تضاد با آن است. اگر این ادعا درست باشد، خب طبعا دولت نمی‌تواند خلافش عمل کند و اگر هم درست نیست، باید در مقابل آن استدلال آورد.

آزادسازی واردات خودرو در این شرایط که پای سیاست‌های کلی نظام به میان آمده، جسارت بالایی می‌خواهد که بعید می‌دانم در مجموعه دولت و وزارت صمت وجود داشته باشد. همین چندی پیش هم رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام به نوعی از موضع هیات عالی نظارت دفاع کرد، چون پای سیاست‌های کلی نظام در میان است.

گفته می‌شود چون دولت خود واردات را ممنوع کرده، خودش هم می‌تواند آن را آزاد کند. از همین رو خیلی‌ها امیدوار به لغو ممنوعیت واردات از خرداد هستند.

از منظر قانونی اگر دولت بخواهد واردات خودرو را آزاد کند، مشکلی وجود ندارد، اما مساله اینجاست که مخالفان دست روی مساله بسیار حساسی گذاشته‌اند. آنها می‌گویند ازسرگیری واردات خودرو مغایر با سیاست‌های کلی نظام (اقتصاد مقاومتی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی) است؛ در این شرایط دولت چگونه می‌خواهد و چطور می‌تواند واردات را آزاد کند. بله من هم می‌گویم اینکه دولت منع واردات خودرو را بردارد، نیازی به مجوز از دیگر نهادها نداشته و در این زمینه قانونا مختار است، اما  تکلیف سیاست‌های کلی نظام چه می‌شود؟ دولت اگر هیات عالی نظارت را قانع نکند و ممنوعیت واردات خودرو را بردارد، بابت مغایرت آن با سیاست‌های کلی نظام (از دید هیات عالی نظارت) ریسک کرده و من معتقدم آمادگی  این ریسک در مجموعه دولت نیست. به همین دلیل است که معتقدم واردات خودرو تا وقتی پای سیاست‌های کلی نظام در میان باشد، آزاد نخواهد شد.

تازه الان جدا از موضوع سیاست‌های کلی، بحث‌هایی مانند اختلاف طبقاتی و استفاده خواص از خودروهای خارجی مطرح شده که این نیز بر سختی کار می‌افزاید. الان این بحث راه افتاده که خودروهای خارجی برای خواص و پولدارها است و چرا باید با آزادسازی واردات به اختلاف طبقاتی دامن بزنیم. این یعنی مساله واردات را به وادی مسائل اجتماعی  برده  و به همین دلیل آزادسازی ورود خودرو به کشور کار راحتی نیست.

برخی معتقدند خودروسازان نیز بابت ممنوع ماندن واردات خودرو، لابی کرده‌اند؛ نظر شما چیست؟

در حال حاضر واردات به نفع خودروسازان هم هست، چون خود آنها هم می‌توانند خودرو وارد کنند. از طرفی، به نظر می‌رسد خودروسازان بابت احتمال آزادسازی قیمت، خیلی هم بی‌میل به واردات نیستند. در واقع خودروسازان بزرگ کشور از این زاویه به موضوع واردات نگاه می‌کنند که در صورت آزادسازی، احتمال دارد سیاست قیمت‌گذاری دستوری نیز برداشته شود و این به نفع‌شان است.

در حال حاضر بازار خودرو با موج شدیدی از گرانی مواجه شده و برخی معتقدند اخبار مربوط به منتفی شدن واردات، نقش مهمی ‌در این ماجرا داشته است؛ همین طور است؟

دوستان اگر حتی سکوت هم می‌کردند و حرفی از عدم آزادسازی واردات خودرو نمی‌زدند، بازار شرایط فعلی را به خود نمی‌دید. اینکه اعلام شد آزادسازی واردات خودرو (طبق طرح مجلس شورای اسلامی) به دلیل مخالفت هیات عالی نظارت منتفی شده، یکی از دلایل اصلی موج جدید گرانی در بازار خودرو به شمار می‌رود. این را در نظر بگیرید که بازار خودرو طی حدودا یک سال گذشته با اخبار مختلف به خصوص در حوزه واردات (و مذاکرات برجام) دچار نوسان شده و موج جدید گرانی هم با همین مسائل به خصوص خبرهای مربوط به لغو آزادسازی واردات در ارتباط است.

اگر دولت در نهایت تصمیم به آزادسازی واردات بگیرد، چه اتفاقی در بازار خودرو رخ خواهد داد؟

به نظرم بازار خودرو دیگر واکنش شدیدی به اخبار مربوط به واردات نشان نخواهد داد. منظورم این است که اگر دولت اعلام کند واردات خودرو را مثلا در خرداد آزاد می‌کند، صرف اعلام این خبر نمی‌تواند قیمت‌ها را در حد چشمگیری نزولی کند، چون مشتریان در انتظار اقدامات عملی هستند. در واقع  اگر واردات خودرو آزاد شود، زمانی اثر قابل توجهی بر بازار می‌گذارد که به اجرا در‌بیاید. بدون تردید وقتی ورود خودرو به کشور کلید بخورد -منظورم این است که خودرو به صورت فیزیکی وارد شود، نه اینکه فقط خبرش انتشار پیدا کند- کمر منحنی قیمت خواهد شکست.

فکر می‌کنید در نهایت چند دستگاه خودرو طی امسال وارد کشور شود؟

بعید می‌دانم بیش از ۵۰ هزار دستگاه یا نهایتا ۷۰ هزار دستگاه خودرو طی امسال وارد کشور شود. البته میزان واردات بستگی به تقاضا دارد و اگر قیمت خودروهای وارداتی برای مشتریان به صرفه باشد، شاید در سال آینده رقم واردات به ۱۰۰ هزار دستگاه نیز برسد. این نکته را فراموش نکنید که مردم برای خرید خودرو پول دارند، چون اگر نداشتند،۵ میلیون نفر در طرح‌های فروش خودروسازان شرکت نمی‌کردند. منتها مساله اینجاست که نمی‌خواهند پول خود را صرف خرید خودروی داخلی کنند، مگر اینکه برایشان سودآور باشد. بنابراین هرچه بازار به لحاظ قیمتی کشش لازم را داشته باشد، می‌توان خودروی بیشتری وارد کرد.