روش نوآورانه آبیاری در محیط خشک
اثربخشی استفاده از روش آبیاری باستانی در شرایط بحران آب
کارشناسان بسیاری در سراسر جهان سعی کرده‌اند راهکارهایی برای کشت و زرع در چنین شرایطی با بیشترین بهره‌وری و کمترین مصرف آب پیشنهاد بدهند و تولیدکنندگان و مخترعانی نیز در این راستا روش‌هایی را ابداع کرده‌اند. به طوری که یکی از روش‌های ابداعی که به طور خاص به منظور بیابان‌زدایی طراحی شده است بر عملکرد هوشمند گیاه تکیه دارد. علیرضا اعتمادی طراح این سیستم آبیاری زیر سطحی در این خصوص گفت: این روش آبیاری را در واقع از آبیاری باستانی ایرانی الهام گرفته‌ایم. در گذشته‌ها روال آبیاری یه این نحو بوده که کوزه سفالی تا ۲متر را در کنار گیاه قرار می‌دادند که به مدت طولانی از کوزه‌ها آب ترشح می‌شده و تا چند ماه می‌توانسته‌اند مزارع و باغات خود را آبیاری کنند. وی افزود: ما از این سیستم روی «دیواره‌های سرامیکی» استفاده کردیم و محصولاتی تولید کردیم که آب را نگه می‌دارند و به صورت عرق کردن از دیواره‌های رطوبتی مهیا می‌کنند تا ریشه گیاه بتواند رطوبت را پیدا کند. درواقع وقتی گیاه این محصولات سرامیکی (آوند) را زیر خاک پیدا می‌کند ریشه‌اش به صورت پیله دور آوندها می‌پیچد و شروع به مکش آب درون آن می‌کند. این طراح سیستم آبیاری زیرسطحی همچنین در پاسخ به این سوال که روش طراحی شده چقدر در کاهش مصرف آب موثر است گفت: در مقایسه با آبیاری قطره‌ای بین ۸۳ درصد تا ۹۵ درصد صرفه‌جویی آب داریم. ضمن اینکه بین ۴۰ تا ۶۰ درصد نیز رشد گیاه بهبود یافته و از سوی دیگر سالانه حدود ۶۰ درصد کود کمتر مصرف می‌شود. کشاورزان راغب به استفاده از روش‌های نوین آبیاری نیستند چون توان پرداخت هزینه‌های بالای نصب و راه‌اندازی این سیستم‌ها را در مزارع و باغات خود ندارند.
سیستم‌های آبیاری نوین در مرحله اول اجرا گران تمام می‌شود
بر اساس این گزارش، در بخش عظیمی از مزارع و باغات ایران روش‌های آبیاری کماکان سنتی است و عمدتا به دلیل بالا بودن هزینه‌های نصب و بهره‌برداری از روش‌های نوین آبیاری کشاورزان راغب به استفاده از این روش‌ها نیستند. محمود رضوی، تولیدکننده تجهیزات آبیاری در این خصوص به بازار گفت: در بحث استفاده یا عدم استفاده از روش‌های نوین آبیاری مساله حائز اهمیت این است که سیستم‌های آبیاری نوین از لحاظ هزینه ای در مرحله اول اجرا گران تمام می‌شود؛ یعنی اگرچه صرف چنین هزینه‌ای برای راه‌اندازی روش‌های نوین در دراز مدت مقرون به صرفه است اما مساله مهم این است که کشاورز در پرداخت اولیه می‌ماند.
وی افزود: بنابراین تا زمانی که حمایت سازمان‌های دولتی مربوطه از کشاورز نباشد و در قالب اعطای یکسری تسهیلات به کشاورز کمک نشود تا به سمت استفاده از این روش‌های آبیاری نوین بروند مشکلات کما فی‌السابق باقی است.
روش‌های خلاقانه قطر برای رشد محصولات کشاورزی در محیط خشک
بر اساس این گزارش، در حالی که آبیاری محصولات کشاورزی در کشورهایی همچون ایران و کشورهای عربی که با بحران کم آبی مواجه هستند یک آیتم بسیار مهم و حیاتی محسوب می‌شود یکی از کشورهایی که در این مسیر با جدیت به دنبال استفاده از روش‌های نوین آبیاری و همچنین روش‌های کشت نوینی است که مصرف آب را تا حد قابل توجهی کاهش دهد، قطر است. در واقع هرچند کشاورزی در آب و هوای بیابانی می‌تواند بسیار چالش برانگیز باشد، اما قطر هدف خود را متحول ساختن راه‌حل‌های رشد محصولات کشاورزی در محیط خشک خود قرار داده است. به عنوان مثال یک شرکت کشاورزی قطری به نام AGRICO طی چند دهه اخیر با آموختن از کارشناسان در سراسر جهان و همچنین نشان دادن راه‌حل‌های محلی برای آموزش به کشاورزان نوظهور، چالش‌های آب و هوایی را برطرف کرده است. احمد الخلاف، رئیس این شرکت کشاورزی در گفت‌وگو با یورونیوز اعلام کرده است: ما محیط سختی برای پرورش میوه و سبزیجات داریم، بنابراین برای تولید در تمام طول سال، روی توسعه کشاورزی هوشمند تمرکز می‌کنیم.
بر اساس این گزارش، این شرکت کسب‌و‌کارهای مستقر در منطقه را تشویق می‌کند تا تمرکز خود را به امنیت غذایی و پایداری معطوف کنند، چرا که این امر خود کلید خودکفایی است. نکته جالب توجه اینکه گلخانه‌های فصلی AGRICO برای محصولات مختلف در تمام طول سال از تکنولوژی پیشرفته کشاورزی استفاده می‌کنند. یکی از خلاقانه‌ترین روش‌های آنها آکواپونیک است؛ یعنی ترکیبی از آبزی پروری و هیدروپونیک که در آن باکتری‌ها به تغییر مواد دفعی از مخازن ماهی کمک می‌کنند تا گیاهان را بارور کنند و سپس نیتروژن اضافی را جذب کنند و آب تصفیه شده را به مخازن برگردانند. بر اساس این گزارش، برای اولین بار AGRICO آکواپونیک و کشاورزی عمودی با نور LED را به یک فروشگاه مواد غذایی در قطر برد که نه تنها گیاهان تولیدی در این روش بسیار سالم هستند بلکه آب کمتری مصرف می‌شود و محصول بیشتری دریافت می‌شود.به گفته طراحان این سیستم، این فناوری قادر به رشد دادن گیاهان مختلف از جمله محصولاتی مانند خربزه و گوجه‌فرنگی است.
