با توسعه بازارهای صادراتی، ارزآوری برای کشور محقق شده و جذب ارز موجب توسعه زیرساخت‌های کشور خواهد شد. این رابطه در مجموع، رابطه‌ای دوسویه است. حضور پررنگ در عرصه صادرات، مستلزم توسعه زیرساخت‌های تولیدی، بهبود فرآیندها و توسعه اشتغال است و از سوی دیگر صادرات محصولات، شرایط لازم برای توسعه این زیرساخت‌ها را فراهم می‌کند. همچنین برای رقابت در بازارهای صادراتی باید محصولاتی باکیفیت و در بسته‌بندی‌های قابل رقابت در عرصه بین‌المللی تولید و ارائه کرد و این روند بهبود کیفیت، بی‌شک موجب پیشرفت خودبه‌خودی واحدهای تولیدی و ارائه محصول باکیفیت به مصرف‌کننده می‌شود.

همچنین اگر موضوع صادرات و مشارکت‌های بین‌المللی به‌عنوان اولویت‌های کاری محسوب شود و اهمیتی را که باید و لازم است برای آن قائل شویم، صادرات فواید جانبی دیگری نیز خواهد داشت. بالا رفتن استانداردها و کیفیت محصولات صادراتی منجر به افزایش استانداردها و کیفیت داخلی خواهد شد که امری بسیار مهم است. از دیگر سو، صادرات عامل افزایش یادگیری سازمانی است. یکی دیگر از فواید صادرات، افزایش اعتماد به نفس تولیدکنندگان داخلی است؛ حضور در بازارهای صادراتی و رقابت در کنار برندهای جهانی، اعتماد به نفس تولیدکنندگان ما را افزایش داده و در صورت حضور برندهای خارجی در داخل کشور نیز توان رقابت با آنها را برای تولیدکنندگان داخلی نیز فراهم خواهد کرد.

در مورد مشکلات و موانع موجود در حوزه صادرات صنعت غذا نکات متعددی وجود دارد و مسائلی چون ابلاغ تصمیمات غیرکارشناسی و یک‌شبه از سوی دولتمردان، بحث سقف ارزش تعهد ارزی، افزایش چهار برابری قیمت مواد اولیه و پایین آمدن قیمت دلار موجب شده تا شرایطی در کشور حاکم شود که با کمبود مواد اولیه و بسته‌بندی در کشور، عدم تخصیص به موقع ارز جهت تامین این کالاها و در بعضی موارد، با توجه به عدم ارسال حواله کشور مبدا و مشکلات حمل شامل مشکلات بیمه‌ای و حمل و نقل شاهد کمبود کالا و در نتیجه افزایش قیمت هستیم. این مشکلات، نه تنها در صنعت غذا که در کلیه صنایع فعال در زمینه صادرات عامل بروز مشکلات متعدد شده است.

در مورد چشم‌انداز صادرات صنعت غذا و ارزیابی باید گفت نتیجه وجود مشکلاتی که مطرح شد و کاهش چشمگیر صادرات کالای ایرانی موجب خالی شدن بازارهای هدف از این کالاها شده است. بازارهایی که طی سالیان متمادی و با خون دل به دست آمده و جایگاهی که برای برند و کالای ایرانی در خارج از مرزها کسب شده است، همگی به رقبای کشورهای دیگر واگذار شده و باز پس گرفتن این بازارها در شرایط کنونی کاری ناممکن است. نباید اجازه داد مباحث بین‌المللی مانند صادرات با سیاست‌های دستوری و مقطعی آسیب ببیند. متاسفانه هر سیاستی که در سایر کشورهای جهان و همین همسایگان خودمان می‌بینیم، سیاست‌ها و اختصاص بسته‌های حمایتی به صادرکنندگان است اما در ایران هر روز با ایجاد معضل جدیدی کار صادرات را دشوارتر و ناممکن‌تر می‌بینیم.در حال حاضر راه نجات صادرات، حمایت از صادرکننده واقعی و تسهیل قوانین صادراتی است. نمی‌توان دست و پای صادرکننده را بست و از او انتظار معجزه داشت. جدا  از تمامی مشکلات فنی و تخصصی که صادرکنندگان برای بقا و رقابت در بازارهای صادراتی با آن درگیر هستند، سایر مشکلاتی که به آن در بالا اشاره شده نیز زحمت صادرکننده را چند برابر کرده است. باید بدانیم که ورود به بازارهای بین‌المللی کار بسیار سخت، دشوار و پیچیده‌ای است. برای صادرات قانونمند و موفق، اخذ مجوزهای لازم و متداول در کشور مقصد، ارائه طراحی متفاوت، بسته‌بندی متناسب، شناخت ذائقه مشتری و توسعه برند از الزامات است. از دیگر مشکلات مهم، وجود صادرکنندگان غیرحرفه‌ای و مقطعی است. مشکل دیگر این است که متاسفانه صادرات برای مسوولان ما جزو اولویت‌ها نیست. بررسی سیاست‌گذاری کشورهای موفق در زمینه صادرات و تسهیلاتی که برای صادرکنندگان فراهم می‌کنند راه‌حل برون‌رفت از این مشکلات است. موضوع مهم دیگر، بحث فرهنگ‌سازی است. توسعه صادرات محقق نمی‌شود مگر اینکه این فرهنگ در آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها، صدا و سیما، مطبوعات و رسانه‌ها به طور جدی و مستمر تقویت و مطرح شود. همچنین، افزایش کیفیت محصولات تولیدی و بسته‌بندی مناسب، قابل رقابت بودن قیمت تمام‌شده محصولات، تسهیل قوانین صادراتی و گمرکی، تسهیل فرآیند نقل و انتقال وجوه صادراتی، افزایش حمایت‌های دولتی از فعالان صادراتی از عواملی است که در توسعه صادرات کشور نقش بسزایی دارد.

 

اخبار مرتبط