صنعت پخش و غذا؛ دو حلقه انکارناپذیر

بدیهی است که در حوزه توزیع، مکان و فرهنگ نواحی مختلف باید لحاظ شود. به این منظور، استفاده از نرم‌افزارهای جدید به‌شدت توصیه می‌شود که هم استاندارد هستند و هم قابلیت تعریف برخی نیازها براساس شرایط محلی را دارند. در این راستا تقریبا از ۶ ماه گذشته استقرار سیستم SAP در مجموعه بانی‌چاو آغاز شده است. ضمنا جهت یکسان‌سازی ذهن افراد، ارائه آموزش‌های یکپارچه به پرسنل، کمک شایانی در ایجاد سازمان یکپارچه خواهد کرد. درخصوص تاثیر و نقش صنعت پخش بر صنعت غذا، اشاره به این نکته حائز اهمیت است که صنعت غذا بدون توزیع، مفهومی نخواهد داشت بنابراین نمی‌توان این دو مقوله غیرقابل انکار را از هم تفکیک کرد. از طرف دیگر، صنعت توزیع به عدالت توزیع غذا و دسترسی همگانی مردم به انواع محصولات کمک می‌کند.  به هر روی، کارخانه‌های تولیدی برای دستیابی به یک اشل و اندازه‌ای از تولید، مجبور به تولید متمرکز هستند و فقط در صورت وجود زیرساخت جهت توزیع محصولات، همه مردم توانایی دسترسی به محصولات را خواهند داشت که فراهم کردن این دسترسی‌ گامی در راستای توسعه عدالت است.

همچنین صنعت توزیع با شفاف‌سازی مسیر گردش کالا، پیشگیری از احتکار محصولات، ممانعت از ورود کالای قاچاق به شبکه عرضه، کنترل قیمت کالای عرضه شده به مغازه‌داران، اطمینان از پوشش سراسری توزیع محصولات و... به دولتمردان در اداره بهتر کشور کمک می‌کند، مخصوصا در شرایطی که کشور با محدودیت در تامین برخی کالاها روبه‌رو باشد و این محدودیت، انگیزه‌های سودجویان را برای ماهی‌گیری از این آب گل آلود بیش از پیش کرده باشد.از جمله مهم‌ترین مسائلی که امروز بخش‌‌خصوصی با آن مواجه است، موانعی است که بخش دولتی ایجاد می‌کند و گاهی به‌نظر می‌رسد بخشی از این موانع به‌طور عمد ایجاد شده است. از جمله این موانع در صنعت پخش، آیین‌نامه‌های بعضا مغایری است که توسط ارگان‌ها و سازمان‌های مختلف ابلاغ می‌شود که به ‌شدت شرکت‌های پخش را تحت‌الشعاع قرار داده و مانع از انجام وظایف روزمره آنها می‌شود. بنابراین بخش‌ دولتی باید مانند سایر کشورها نقش رگولاتور را بازی کند و از دخالت مستقیم در امور اجرایی این‌گونه شرکت‌ها خودداری کنند.

مهم‌ترین مشکل امروز صنعت توزیع، فقدان متولی‌ واحد و نبود قوانین مدون و مشخص برای شرکت‌های پخش است. اگرچه طبق قانون، وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌عنوان متولی صنعت پخش معرفی شده ولی وزارت بهداشت و وزارت کشور هم برای شرکت‌های توزیع قوانینی تدوین می‌کند که اغلب در تضاد با قوانین موجود هستند. حتی سازمان‌های درونی وزارت صمت نیز گاهی اقداماتی انجام می‌دهند و محدودیت‌هایی را به‌وجود می‌آورند که مغایر سایر دستورالعمل‌هاست و این امر منجر به سردرگمی فعالان صنعت توزیع می‌شود، بنابراین جایگاه متولی قدرتمند در این صنعت امری مهم و غیرقابل انکار است.

مساله دیگری که به‌عنوان مشکلی عام و آزاردهنده بر شرکت‌های توزیع حاکم است  اجرا نکردن  یکنواخت قانون است؛ به این معنا که اجرای قانون از استانی به استان دیگر متفاوت است.بنابراین عدم تلقی یکپارچه از قانون و عدم اجرای یکنواخت آن در نقاط مختلف، موجب ضعف در عملکرد یکپارچه شرکت‌های توزیع و پخش سراسری می‌شود، بنابراین اینجاست که نیاز به یک متولی مشخص جهت صنعت پخش، بیش از پیش آشکار می‌شود.مدنظرمان باشد تا زمانی که بشر وجود دارد، نیاز به غذا و پخش محصولات غذایی تولید شده توسط کارخانه‌ها وجود خواهد داشت. در گذشته، افراد مجبور به تهیه مواد غذایی از نزدیک‌ترین محل عرضه این محصولات بودند اما با گذشت زمان و افزایش تعداد مغازه‌ها و تبدیل آنها به سوپرمارکت و فروشگاه‌های زنجیره‌ای، نیاز به رفت‌و‌آمد کمتر شد و درحال‌حاضر، خرید دیجیتال از خانه و محل کار، بدون نیاز به حضور در فروشگاه کم‌کم دارد جایگاهش را در بین مردم پیدا می‌کند.

بنابراین هرچه پیشتر برویم، شبکه توزیع نیز گسترش یافته و منجر به اشتغال‌زایی جدید در این شبکه خواهد شد. همچنین به‌دلیل وجود تنوع درخواست مردم، این شبکه ملزم به ایجاد انعطاف‌ بیشتر و توسعه فعالیت در زمینه‌هایی خواهد شد که امروز کمتر به آن اهمیت می‌دهد. شبکه‌های توزیع از پخش کالاهایی که منحصرا خودشان یا حلقه‌هایی از مجموعه‌های خودشان تولید می‌کردند نیز فاصله می‌گیرند و به یک market place یا بازارگاه‌هایی تبدیل می‌شوند که کالاهای تولیدکننده‌های مختلف را می‌توانند مدیریت کنند و به‌دست مصرف‌کننده نهایی برسانند.در واقع شبکه‌های توزیع از انحصار ابتدای زنجیره که یک تولیدکننده‌ای داشتند که فقط با آنها باید کار می‌کرد، خارج شده و با تولیدکننده‌های مختلفی مشغول به فعالیت خواهند شد و با گذشت زمان، شبکه‌های توزیع، طولانی‌تر شده لذا منجر به افزایش سطح توقع از آنها می‌شود. بنابراین باید از دانش، ابزارها و تکنولوژی روز استفاده کنند تا قادر به پاسخگویی به این نیازها باشند.در زمینه خرید دیجیتال، مردم در ایران به خرید با موبایل‌های هوشمند بسیار علاقه‌مند و در این زمینه کنجکاو هستند و بسیاری از این زیرساخت‌های جدید به آنها کمک می‌کند که قبل از خرید، از کیفیت، قیمت و اصالت کالا مطلع شوند.بنابراین این بخش‌رو به توسعه خواهد بود و توسعه نیز پیدا می‌کند اما واضح است برای شرکت‌های بزرگ توزیع، تطبیق با این خواسته بسیار کار سختی است و توسعه‌ این زنجیره برای یک شرکتی مثل ما تهدید است و باید در این زمینه قابلیت‌های لازم را فراهم کنیم.