بحران‌های غذایی 2020

به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، نسخه جهانی گزارش بحران‌های غذایی در سال ۲۰۲۰ حکایت از آن دارد که جهان امروز با چالش ترسناک دیگری به نام «کووید-۱۹»روبه رو است.داده‌ها و تحلیل‌های ارائه شده در گزارش فائو، بیانگر همه‌گیری این بیماری است و تصویری ناگوار از بحران در امنیت غذایی و سوء‌تغذیه را نشان می‌دهد. 

یافته‌های کلیدی این گزارش جهانی حاکی از آن است که در اواخر سال 2019، تعداد 135 میلیون نفر در 55 کشور جهان با ناامنی شدید غذایی مواجه بوده و به اقدام فوری نیاز داشته‌اند. علاوه بر این، 183 میلیون نفر در شرایط استرس‌زای ناامنی غذایی بودند که به‌دلیل گرسنگی حاد در معرض خطر لغزش به بحران قرار داشتند، این افراد در لبه پرتگاه سقوط به شرایط بحران در صورت مواجهه با شوک یا موارد استرس‌زا بودند. درحال‌حاضر وضعیت این افراد در سایه همه‌گیری بیماری کووید-19 بسیار نگران‌کننده است. در عین حال، حدود 17 میلیون کودک در این 55 کشور بر اثر سوء‌تغذیه شدید جان خود را از دست دادند و 75 میلیون کودک نیز بر اثر سوءتغذیه شدید از رشد باز ماندند. متاسفانه بر اثر شیوع ویروس کووید-19 این شرایط در سال 2020 به مراتب بدتر خواهد شد، هرچند که اندازه دقیق وخامت اوضاع قابل تشخیص نیست.

همه‌گیری ویروس کووید-19، افت فعالیت‌های اقتصادی و ممنوعیت‌های تجاری را به‌دنبال داشته و این شرایط منجر به کسری بودجه ملی و کاهش درآمدهای خانوارها خواهد شد و ممکن است افزایش قیمت اقلام خوراکی را به‌دنبال داشته باشد. به همین خاطر زنجیره‌های ارزش غذایی مهم در معرض خطر فروپاشی قرار خواهند گرفت؛ به‌خصوص در کشورهایی با منابع کمتر و جوامع آسیب‌پذیر، این اوضاع می‌تواند تاثیرات مهلکی بر امنیت غذایی داشته باشد.

بیشتر کشورهایی که در این گزارش جهانی به آنها اشاره شده است فاقد وسیله‌ای برای تامین حفظ جان انسان‌ها در مقابل این بیماری همه‌گیر هستند، درحالی‌که همزمان برای محافظت و پشتیبانی از شهروندان خود در حفظ معیشت و درآمد آنها باید کاری انجام دهند.

ممکن است رساندن کمک‌ها‌ اعم از محلی، ملی، منطقه‌ای یا بین‌المللی به جمعیت آسیب‌پذیر با مشکلاتی همراه باشد، به‌ویژه رساندن کمک‌ها به افراد دارای معلولیت، سالمندان و کودکان و احتمال دارد این امر باعث افزایش هزینه‌های بشردوستانه شود.

درحال‌حاضر در سراسر دنیا، کشورها با بیماری کووید-19 درگیر هستند، از جمله در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD). حتی افراد بسیاری در کشورهایی با درآمد بالا به این بیماری مبتلا شده‌اند. به همین خاطر مشکلات بسیاری در اولویت‌بندی کمک به جمعیت کشورهای متاثر از بحران غذایی به‌وجود آمده است زیرا که شرایط اجتماعی و اقتصادی کشورهای کمک‌رسان، بر اثر بیماری همه‌گیر کووید-19، دچار آسیب شده‌‌ است. 

با توجه به مقیاس بحران بهداشت عمومی و عواقب آن، ممکن است دستیابی به اهداف برنامه «کمک رسمی توسعه» (ODA) در این شرایط محقق نشود. دستیابی به دومین هدف از اهداف توسعه پایدار 2 که جهانی بدون گرسنگی و سوء‌تغذیه را دنبال می‌کند، در چند کشور با چالش روبه‌رو شده است. از این گذشته، خطر کاهش منابع، تهدیدی برای تغذیه و معیشت اقشار آسیب‌پذیر جهان است. در صورت کاهش منابع اختصاص داده شده، بحران امنیت غذایی و سوء‌تغذیه، عواقب ناگواری در پی خواهد داشت. 

کشورهای تحت پوشش این گزارش باید نجات زندگی و معیشت افراد را هدف قرار دهند و برای رسیدن به این هدف اقدامات لازم را انجام دهند. 

حدود 73 میلیون نفر یعنی بیش از نیمی از 135 میلیون نفری که تحت پوشش این گزارش هستند در آفریقا زندگی می‌کنند. 43 میلیون نفر در خاورمیانه و آسیا و 5/ 18 میلیون نفر در آمریکای لاتین و کارائیب زندگی می‌کنند.

اطلاعات اصلی مورد بررسی در تحلیل این گزارش عبارت است از: درگیری و جنگ که یکی از عوامل اصلی است و حدود 77 میلیون نفر را به سمت ناامنی حاد غذایی سوق داده است؛ وضعیت آب و هوایی، 34 میلیون نفر و آشفتگی اقتصادی 24 میلیون نفر را تحت‌تاثیر قرار داده است.

در واقع، بحران عدم امنیت غذایی زمانی اتفاق می‌افتد که وضعیت زندگی و ادامه حیات فرد به علت ناتوانی در مصرف مواد غذایی مناسب در معرض خطر فوری قرار می‌گیرد.

به گزارش نیویورک‌تایمز، کارشناسان بر این باورند که جهان تا کنون با چنین وضعیت اضطراری گرسنگی مواجه نشده بود. تا پایان امسال تعداد افرادی که با گرسنگی حاد روبه‌رو هستند، بالغ بر 265 میلیون نفر خواهد شد.

در بزرگ‌ترین منطقه زاغه‌نشین شهر نایروبی، پایتخت کشور آفریقایی کنیا، هنگام توزیع آرد و روغن خوراکی در میان افراد گرسنه، بر اثر ازدحام جمعیت تعداد زیادی مجروح و دو نفر نیز کشته شدند. در هندوستان هزاران کارگر گرسنه برای دریافت نان و سبزیجات سرخ شده روزانه دو بار در صف می‌ایستند.

در سرتاسر کلمبیا، خانوارهای فقیر به نشانه گرسنگی از پنجره‌ها و بالکن‌های منازلشان لباس و پرچم‌های قرمز آویزان می‌کنند.

همه‌گیری ویروس کرونا باعث گرسنگی میلیون‌ها نفر در سراسر جهان شده است. اقدامات قرنطینه و رعایت فاصله اجتماعی باعث شده که بسیاری از کسب‌وکارها تعطیل شوند و درآمد افراد کاهش یافته است. این همه‌گیری، تولید و عرضه محصولات کشاورزی را مختل کرده و باعث نگرانی میلیون‌ها نفر شده است که چگونه به غذای کافی دسترسی داشته باشند. 

به گفته عارف حسین، اقتصاددان ارشد برنامه جهانی غذا، وابسته به سازمان ملل، پیش از این تاریخ 135 میلیون نفر با کمبود حاد غذا مواجه بودند اما با همه‌گیری بیماری کووید-19 بیش از 130 میلیون نفر به آمار قبلی اضافه خواهد شد. در مجموع، تا آخر سال 2020 میلادی تخمین‌زده می‌شود 265 میلیون نفر در آستانه گرسنگی قرار می‌گیرند.

کارشناسان می‌گویند این بحران جهانی گرسنگی، ناشی از عوامل زیادی است که با همه‌گیری ویروس کرونا و قطع درآمد میلیون‌ها نفر که وابسته به حقوق روزانه‌شان بودند، سقوط قیمت نفت، تعطیلی صنعت گردشگری، تعییرات آب و هوایی، خشونت، جابه‌جایی و فجایع انسانی ارتباط مستقیم دارد.

درحال‌حاضر، از هندوراس گرفته تا آفریقای‌جنوبی و هند، به‌دلیل ناامیدی از تعطیلی ناشی از کرونا و نگرانی نسبت به بروز گرسنگی، غارت و اعتراضات زیادی رخ داده است. با تعطیلی کلاس‌های درس بیش از 368 میلیون کودک از وعده‌ها و میان وعده‌های غذایی مغذی که به‌طور معمول در مدارس دریافت می‌کردند، محروم مانده‌اند.

یوهان سوئینن، دبیر کل موسسه بین‌المللی تحقیقات سیاست‌های غذایی مستقر در واشنگتن، با اشاره به اینکه درحال‌حاضر هنوز در سطح جهان کمبود مواد غذایی یا گرسنگی جمعی ناشی از بیماری واگیردار به‌وجود نیامده است افزود، اما مشکلات لجستیک در کشت، برداشت و حمل مواد غذایی موجب خواهد شد که کشورهای فقیر به‌ویژه آنهایی که به واردات متکی هستند، طی ماه‌های آتی در معرض این چالش‌ها قرار گیرند.