جزئیات خوداظهاری قیمتی واردکنندگان کالا

طبق آنچه سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان در ۱۰ تیر اعلام کرده بود، ثبت قیمت کالاها و خدمات بهره‌مند از نرخ ارز رسمی در سامانه قیمت کالا و خدمات یا همان سامانه ۱۲۴ الزامی شد و افراد حقیقی و حقوقی مکلف شدند حداکثر تا هفدهم تیر نسبت به ارائه فهرست قیمت مورد عمل براساس ضوابط به این سازمان برای درج در سامانه قیمت کالا و خدمات اقدام کنند. براساس اطلاعیه سازمان حمایت در این مورد، مسوولیت مغایرت قیمت‌های مورد عمل برعهده اشخاص حقیقی و حقوقی ذی‌ربط بوده و هرگونه خودداری از درج قیمت و عرضه کالا و خدمات با نرخ‌های غیرمتعارف در اسرع وقت رسیدگی و اعمال قانون خواهد شد. اما براساس اطلاعات به‌دست‌آمده بخش قابل‌توجهی از این شرکت‌ها هنوز اطلاعات خود را به سازمان حمایت ارائه نداده‌اند یا اگر هم ارائه داده‌اند هنوز در سامانه مربوطه درج و ثبت نشده است.

اما مشاهده و بررسی سامانه ۱۲۴ نشان می‌دهد که اطلاعات بیشتر دسته‌بندی‌های کالایی در سامانه درج نشده است. لوازم خانگی، شوینده‌ها،‌ لوازم آرایشی، بهداشتی، ‌مواد غذایی و فرش از جمله دسته کالاهایی هستند که یا اطلاعات‌َ و قیمت‌شان به کلی ارائه نشده یا به روز نشده است. در میان‌ کالاهای مختلف قیمت‌های به‌روزشده لبنیات و بخشی از شوینده‌ها در سامانه ثبت شده است. البته برای ارائه ندادن اطلاعات نهایی توسط شرکت‌های دریافت‌کننده ارز رسمی دلایل مختلفی عنوان شده است. برخی از شرکت‌ها اظهار کرده‌اند که درخواست ارز داشته‌اند اما هنوز تامین ارز برایشان صورت نگرفته است و برخی دیگر هم که تامین ارز شده‌اند عنوان کرده‌اند که هنوز کالایشان از گمرک ترخیص نشده است. از طرف دیگر آن شرکت‌هایی که قیمت‌های کالاهای خود را اعلام کرده‌اند هنوز از سوی سازمان حمایت در سایت ۱۲۴ بارگذاری نشده است و دسته‌بندی و ورود اطلاعات آنها در حال انجام است.

شهرام میرآخورلو، معاون بازرسی و رسیدگی به تخلفات سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، درباره آخرین وضعیت ثبت قیمت کالاها و خدمات شرکت‌هایی که از نرخ ارز رسمی بهره بردند، گفت:‌ با توجه به تقسیم بندی و اولویت‌بندی کالاها، تقریبا تمامی کالاهای حساس و ضروری که قیمت‌گذاری‌شان به شکل دستوری و تکلیفی انجام می‌شود، روند ثبت قیمتشان در سامانه ۱۲۴ صورت گرفته است. در مورد کالاهایی که نرخ مصوب دارند، سازمان حمایت مشخص نکرده است که چه شرکتی و با چه قیمتی باید ثبت و عرضه شوند؛ چراکه نرخ مصوب این کالاها در کارگروه تنظیم بازار تعیین شده است و سازمان حمایت هم بر همین اساس قیمت آنها را در سامانه بارگذاری کرده است. این به‌عنوان ملاکی هم برای مصرف‌‌کنندگان و هم بازرسان سازمان حمایت در سطح کشور قرار خواهد گرفت. وی افزود‌:‌ در مورد سایر کالاها که چنین رویه‌ای وجود نداشته و قیمت مصوب نداشته‌اند سازمان حمایت قیمت‌های آنها را بررسی نکرده است و فقط بر مبنای کالاهای شکایت‌محور نسبت به آنها عمل شده است. مدیریت این دسته از کالاها به‌عنوان کالاهایی انجام شده است که عرضه و تقاضای آنها از حساسیت کمتری برخوردار است. این تصمیم از آنجایی گرفته شد که اختلاف بین نرخ ارز رسمی و نرخ غیررسمی شدت گرفت و در فاز اول قرار شد که شرکت‌ها به‌صورت خوداظهاری قیمت‌هایشان را بر مبنای ارز ۴۲۰۰ تومانی که دریافت کرده‌اند در سامانه ۱۲۴ اعلام کنند. میرآخورلو تصریح کرد: بسیاری از شرکت‌ها به سازمان حمایت اعلام کرده‌اند که درخواست ارزی آنها ارائه شده، اما تامین ارز نشده‌اند و بعضی دیگر از شرکت‌ها اظهار کرده‌اند که اگر تامین ارز شده‌اند، هنوز بخشی از کالاهایشان وارد کشور نشده است، یعنی هنوز کالایشان از گمرک ترخیص یا اظهار نشده است. با این حال بعضی شرکت‌ها با سازمان حمایت مکاتبه کرده‌اند که اگر کالایشان در جریان تجاری خود قرار بگیرد حتما ملاک عملشان سامانه ۱۲۴ خواهد بود و بر مبنای ارز ۴۲۰۰ تومان لیست خود را ارائه می‌کنند.

وی تاکید کرد:‌ سازمان حمایت اعلام کرده است کسانی که ارز رسمی بابت واردات دریافت کرده است باید اطلاعات بدهد یعنی عمدتا کسانی که محصول نهایی وارد کرده‌اند اما آن کسانی که مواد اولیه و کالایی در جریان ساخت وارد کرده‌اند، چندان مد نظر سازمان حمایت نیستند.

معاون سازمان حمایت در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت:‌ بخش دیگری از شرکت‌ها هستند که فهرست قیمتشان را به سازمان حمایت اعلام کرده‌اند، ولی هنوز بارگذاری اطلاعاتشان توسط سازمان حمایت انجام نشده است. به‌عنوان مثال یک شرکت تولیدکننده لوازم خانگی محصول مختلف بسیاری دارد که سازمان حمایت باید قیمت‌هایشان را ثبت کنند. از این جهت باید به گونه‌ای عمل شود که بتوانیم تغییرات رفتاری قیمت‌ها را برای دفعات بعدی نیز مدیریت کنیم. مطمئنا برای این کار «کد یونیک» یا کد HS را برای تک‌تک کالاها می‌خواهیم، از این طریق اگر هر تغییری برای قیمت‌ها اتفاق بیفتد قابل‌رصد و پیگیری است؛ چراکه در مراحل بعد هم تغییرات قیمت کالاها مدیریت می‌شود. از سوی دیگر نحوه محاسبه ارز بر مبنای صورت‌های مالی کالاهای وارداتی انجام می‌شود که باید به‌صورت دوره‌ای یا موردی انجام ‌شود.  

وی اضافه کرد: تاکنون برخی از شرکت‌ها لیست قیمت‌هایشان را به سازمان حمایت ارائه داده‌اند و سازمان در حال ورود اطلاعات آنها به سامانه است و برخی دیگر که تعدادشان از نظر حجم اطلاعات کم بوده است،‌ ورود اطلاعاتشان به سامانه انجام شده است و رویه‌های مربوط به آنها صورت گرفته است. در مجموع حجم اطلاعات از طرف شرکت‌ها به سازمان بسیار زیاد بوده و تیم‌های مختلفی در حوزه‌های نظارتی و سایر بخش‌ها مشغول جمع‌آوری و ثبت اطلاعات هستند. مهلتی که سازمان حمایت به شرکت‌ها برای ارائه اطلاعات داده‌ تا ۱۷ تیر بوده است و سازمان به‌دنبال تمدید زمان نیست؛ اما چند روزی زمان نیاز است که دسته‌بندی اطلاعات در فیلد‌های مخصوص به خودشان بارگذاری شود. میرآخورلو عنوان کرد: در مراحل بعد وقتی بازرسان سازمان حمایت در استان‌های مختلف مشغول انجام وظیفه هستند ملاک عملشان قیمت‌های ذکر شده در سامانه ۱۲۴خواهد بود. اگر قیمت‌ها تخفیف بخورد به‌عنوان قیمت‌های خلاف واقع گزارش می‌شود و اگر هم با قیمت بالاتری فروخته شود به‌عنوان گران‌فروشی گزارش می‌شود.   معاون سازمان حمایت درباره برخورد با شرکت‌هایی که هنوز اطلاعات شان را به سامانه ارائه نداده‌اند، گفت: مطمئنا سازمان حمایت با شرکت‌هایی که هنوز اطلاعات‌شان را ارائه نکرده‌اند برخورد می‌کند و سراغشان خواهد رفت.

وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره وضعیت ثبت قیمت‌های خودروهایی که پیش از ثبت ممنوعیت واردات خودرو ثبت سفارش شده‌اند، گفت:‌ خودروهای تولید داخل از دو منظر قیمت‌هایشان ثبت می‌شود. اول قیمت‌هایی که بیش از ۴۵ میلیون تومان است و وزیر صنعت، معدن و تجارت اجازه‌ای برای افزایش قیمت آنها تا ۶/ ۹ درصد را داده است و از طرف دیگر شورای رقابت مجوز افزایش ۱/ ۷ درصدی را برای قیمت خودروهای پرتیراژ لحاظ کرده است و سازمان حمایت هم بر همین اساس قیمت‌ها را در نظر می‌گیرد. اما هر آنچه بالاتر از این قیمت‌ها فروخته شود به‌عنوان تخلف و گران‌فروشی گزارش می‌شود. میرآخورلو تصریح کرد:‌ کسی اجازه پیش فروش خودرو وارداتی را ندارد. اگر کسی پیش خرید خودرو را بیشتر از ۳۰ روز انجام دهد قطعا متضرر می‌شود و هیچ تعهدی برای بازپرداخت سرمایه‌اش وجود ندارد. اکنون هم ثبت سفارش برای خودرو وجود ندارد و وارد‌کنندگان خودرو بابت تعهدات قدیم خود مشکل دارند و برای همین امروز نمی‌توانند تعهد جدید برای خودشان ایجاد کنند.  معاون سازمان حمایت با اشاره به چگونگی از بین بردن قیمت‌های حاشیه‌ای در بازار، گفت:‌ باید با عرضه بیشتر و حذف تقاضای کاذب بتوانیم قیمت حاشیه بازار را از بین ببریم یا اینکه با اجازه دادن به واحد‌های تولیدی برای تعیین قیمت‌هایشان بر مبنای قیمت حاشیه بازار دست دلال‌ها را از بازار کوتاه کنیم و در مرحله بعد با اخذ مابه‌التفاوت قیمت حاشیه بازار و قیمت تمام شده، این مبلغ را به خزانه دولت برگردانیم. اینها اقداماتی است که باید به آن فکر کرد تا قیمت‌های حاشیه‌ای بازار را از بین ببریم.