الگوی تقویت کسب‌و‌کارها در پساپاندمی

معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اتاق تهران در گزارشی که از سوی PWC تهیه و تدوین شده است این پرسش را مورد توجه قرار داده است که چگونه کسب‌وکارها پس از کرونا قوی‌تر می‌شوند؟ پاسخ به این پرسش در قالب چهار سوال از ۶۹۹ مدیرعامل پرسیده شده است. سوال اول: کسب‌وکار ما بعد از پاندمی کووید-۱۹ چگونه خواهد شد؟ سوال دوم: پیش‌بینی‌های متعددی در مورد اینکه محیط اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و کسب‌وکار پس از کووید-۱۹ چگونه خواهد بود وجود دارد. سوال اینجاست که آیا این روند پس از کووید-۱۹ موقتی خواهد بود یا نه؟ سوال سوم: پس از پاندمی کووید-۱۹ با افزودن محصولات و خدمات دیجیتالی، مدل کسب‌وکار مجازی‌تر خواهد شد؟ (درصد پاسخ‌دهندگانی که مدل‌های کسب‌وکار مجازی را جزو یکی از سه اولویت اصلی خود قرار دارند). سوال چهارم: تغییر از محیط‌های کاری پرتراکم به سمت محیط‌های کاری با تراکم پایین خواهد رفت؟ مدیران عامل، مدل‌های کسب‌وکاری را در اولویت قرار می‌دهند که دیجیتالی و انعطاف‌پذیر باشند. در نظرسنجی که از ۶۹۹ مدیرعامل در ماه‌های ژوئن و ژوئیه ۲۰۲۰ توسط PWC انجام شده است، دیدگاه این افراد بر مدل‌های کسب‌وکار نوظهور و روندهای کلیدی ناشی از پاندمی کووید-۱۹ نشان داده شده است. نتایج نظرسنجی، روش‌های سازگاری مدیران عامل با این پاندمی را نشان می‌دهد. درباره پرسش اولویت‌های مدیران‌عامل، نتایج کلیدی استخراج شده است. طبق داده‌های به دست آمده این نظرسنجی، مدیران عامل برای فعالیت‌های دیجیتالی و مجازی بنگاه‌های خود بیشتر برنامه‌ریزی می‌کنند. آنها عملیات و فرآیندهای اصلی کسب‌وکار را دیجیتالی کرده و محصولات و خدمات دیجیتالی را توسعه می‌دهند. از سوی دیگر مدیران عامل برنامه‌ریزی می‌کنند تا محیط کاری منعطف‌تر و با محوریت نیروی کار داشته باشند. آنها سهم کارکنان دورکار یا مشروط را افزایش داده و برنامه‌های سلامت، ایمنی و رفاه کارکنان را افزایش می‌دهند. دورکاری و اتوماسیون (خودکارسازی) کسب‌وکارها ادامه خواهند داشت. در روزهای نخست پاندمی، بسیاری از رهبران به سرعت متوجه شدند که قابلیت‌های دیجیتالی شرکت‌شان، توانایی آنها را برای سازگاری با شرایط در حال تغییر مشخص می‌کند. این آگاهی، سرعت تصویب طرح‌های دیجیتالی‌سازی را هم در میان کارکنان و هم در میان مشتریان، افزایش داده است. براساس نظرسنجی انجام شده، ۷۸ درصد مدیران عامل انتظار دارند پس از کووید-۱۹، دورکاری ادامه یابد و ۲۱ درصد آنها پیش‌بینی کرده‌اند این تغییر موقت خواهد بود. همچنین ۷۶ درصد مدیران عامل بر این باورند که اتوماسیون پس از کووید-۱۹ تداوم می‌یابد. مدیرعاملان در بخش بهداشت و فناوری، بیشتر از سایرین، مدل کسب‌وکار مجازی را در اولویت قرار می‌دهند. در میان تمامی مدیرانی که در نظرسنجی شرکت کرده‌اند، آنهایی که در بخش «سلامت» فعالیت دارند، بیشتر از سایرین، مدل‌های کسب‌وکار دیجیتالی را در سه اولویت نخست خود قرار داده‌اند. حدود ۲۴ درصد آنها این مدل کسب‌وکار را در اولویت نخست، ۱۲ درصد در اولویت دوم و ۱۹ درصد در اولویت سوم خود قرار داده‌اند.

درصد بالایی از مدیران عاملی که در بخش «فناوری، رسانه و ارتباطات از راه دور» مشغول هستند نیز مدل کسب‌وکار مجازی را در اولویت قرار داده‌اند که به ترتیب ۲۴ درصد آنها این مدل را در اولویت نخست، ۱۲ درصد در اولویت دوم و ۹ درصد در اولویت سوم قرار داده‌اند. در بیشتر مناطق، مدیران عامل انتظار دارند محیط‌های کاری با تراکم پایین به‌عنوان یک تغییر پایدار باقی بماند. در بیشتر مناطق، مدیران عامل انتظار دارند محیط‌های کاری با تراکم پایین به‌عنوان یک تغییر پایدار باقی بماند. سهم پاسخ‌دهندگانی که بر این باورند که این تغییر پس از کووید-۱۹ نیز ادامه یابد در آمریکای لاتین بیشتر از سایر مناطق بوده است. ۶۹ درصد مدیران‌عامل در آمریکای لاتین، ۶۵ درصد در آفریقا و ۶۰ درصد در غرب اروپا اعتقاد دارند این تغییر پایدار خواهد ماند. این در حالی است که در آمریکای شمالی، ۴۹ درصد پاسخ‌دهندگان باور دارند این تغییر موقت است.