مکنزی برای بازیگران صنعتی در عصر دیجیتال تجویز کرد
توسعه استارت‌آپی با مدل آسیایی
برمبنای پژوهش موسسه مکنزی، «حمایت مناسب دولت‌های آسیایی از اقتصاد دیجیتال»، «منابع ارزان و فراوان»، « برخورداری از انبوه شرکت‌های بزرگ مقیاس با درآمد جهانی بالا » و «سطح بالای مصرف» از جمله دلایل قدرت‌نمایی آسیا در اقلیم اقتصاد دیجیتال، صنایع فناور و تولید خلاقانه عنوان می‌شود. طبق این گزارش آسیا در حال تجربه یک تحول عمیق تکنولوژیک نسبت به دهه گذشته است و به نظر می‌رسد استارت‌آپ‌ها شکل صنعت در این بخش از جهان را از اساس تغییر می‌دهند. موسسه مکنزی در آخرین گزارش خود ضمن یادآوری لزوم توجه دولت‌ها به ایجاد فضای مناسب برای استارت‌آپ‌ها جهت تولید ایده‌های نو در محیط صنعت و اقتصاد، خاطرنشان کرد که توسعه آسیا در دهه آتی محصول سرمایه‌گذاری گسترده این منطقه در تکنولوژی‌های دیجیتالی و استارت‌آپ‌هاست. منطقه آسیا که مالک بخش اعظمی از رشد اقتصاد جهانی طی دو دهه گذشته است، در برآورد این موسسه در سه بخش «مالکیت معنوی و تولیدات»، «سرمایه‌گذاری» و «فعالیت شرکت‌های نوآور» وضعیت خوبی از نظر توسعه استارت‌آپی دارد. این سه بخش که از ۶ شاخص با عناوین «درآمد شرکت‌های فناور»، «سرمایه‌گذاری جسورانه»، «میزان ثبت اختراع»، «سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه»، «تعداد شرکت‌های نوپای یک میلیارد دلاری» و «تعداد مقالات علمی و مهندسی» تشکیل شده‌اند، به خوبی جایگاه آسیایی که سیر رشد آسیا در آنها طی دو دهه اخیر بسیار مطلوب بوده دارد. این گزارش که برمبنای برآوردی از سه سال میانی در دهه اول قرن ۲۱ و سه سال میانی در دهه دوم قرن حاضر به دست آمده سهم اقتصاد آسیا را از اقتصاد جهان رو به رشد توصیف می‌کند. موسسه مکنزی خاطرنشان می‌کند که سهم آسیا که متشکل از سه قسمت «آسیای پیشرفته»، «چین» و «باقی‌مناطق» است در همه ۶ شاخص و سه بخش صعودی بوده است. آسیا در فاصله سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸، بیش از ۵۲ درصد از کل رشد جهانی صنایع و شرکت‌های فناور را به خود اختصاص داده است. در عین حال طبق شاخص‌های بازار سرمایه چهار شرکت از ۱۰ برند برتر جهان در این زمینه جزو برندهای آسیایی هستند. این پیشرفت در حالی در سال ۲۰۲۰ به دست آمده که تا سال ۲۰۱۰ آسیا هیچ نماینده‌ای در این بخش نداشت. در عین حال شرکت‌های نوآور یک میلیارد دلاری که در ادبیات استارت‌آپی به آنها تک‌شاخ (UNICORN) گفته می‌شود تا سال ۲۰۱۲ تنها دو مورد بوده ولی هم‌اینک در پایان سال ۲۰۲۰ به حدود ۱۷۰ مورد رسیده است. این عدد به معنی وجود ۳۶ درصد از کل تک‌شاخ‌های استارت‌آپی در قاره آسیاست.
سهم آسیا از سرمایه‌گذاری در صنایع فناور و استارت‌آپ‌ها طی تنها یک دهه بیش از دو برابر رشد داشته و از ۱۶درصد در سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸ به حدود ۴۰ درصد در فاصله سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ رسیده است. این عدد که خبر از رشد بسیار بالای قاره آسیا در این بخش می‌دهد، گویای سهم ۴۳درصدی آسیا از کل رشد جهانی این بخش است. نکته جالب در این بخش سهم عمده چین است که ۳۰ واحد از ۴۰ واحد کل سهم آسیا را به خود اختصاص داده است. از آن سو رشد سرمایه‌گذاری خطرپذیر (venture capital) در آسیای جنوب شرقی سرعت چشمگیری دارد. اما آسیا در بخش تحقیق و توسعه برای صنایع نوآور، دیجیتالی و استارت‌آپ‌ها با افزایش چشمگیر سهم از کل جهان، توانسته در فاصله سال‌های۲۰۰۸-۲۰۰۶ تا ۲۰۱۹-۲۰۱۷ خود را به ۳۴ واحد برساند. عددی که نشان می‌دهد آسیا به تنهایی ۵۱ درصد از کل رشد جهان را در این بخش از آن خود کرده است. در عین حال به لطف توجه ویژه شرکت‌های آسیایی به صنعت و اقتصاد دیجیتال، هم اینک ۸۷ درصد از کل اختراع‌های ثبت شده در این بخش در جهان را به خود اختصاص داده است. چین هم که سودای تسلط بر اقتصاد جهان و تبدیل شدن به بازیگر شماره یک این حوزه را دارد، به تنهایی ۴۵ واحد از مجموع ۶۷ واحد آسیا را به دست آورده است.
به مدد یک بازار ۴/ ۱ تریلیون دلاری دیجیتالی در قاره آسیا که سه برابر آمریکاست، زمینه برای ظهور غول‌های جدید صنعتی، تجاری و اقتصادی مهیا شده است. بسیاری از دولت‌های آسیایی با رگولاتوری مناسب و اجرای سیاستی صحیح، در زمینه تسهیل و رشد اقتصاد دیجیتال کمک شایان‌توجهی کرده‌اند. دولت چین با اجرای یک برنامه بزرگ قصد سرمایه‌گذاری ۱۵۰ میلیارد دلاری در این حوزه را دارد و هندوستان نیز با هزینه‌ای مشابه در تلاش است تا سرمایه اجتماعی را نیز در خلال توسعه صنعتی و رشد فناوری در کشورش بازمهندسی کند. حتی مالزی که به مراتب اقتصاد کوچک‌تری دارد در تلاش است تا با تحول در اقتصاد و صنعت از طریق دیجیتال، فرصت ۶۵ میلیارد دلاری تولید کالا و خدمات را از دست ندهد. در عین حال آسیا در حال تبدیل شدن به بزرگ‌ترین مالک شرکت‌های مخابراتی جهان است. کره جنوبی به مدد ۴ فاکتور مهم توانسته تا اینجا رشد کند و پتانسیل‌های خوبی برای آینده داشته باشد. اما وضعیت برخی از این عوامل در آسیا به این شرح هستند:
تقاضای مصرفی بالا: مکنزی تاکید می‌کند که مشتریان آسیایی با روی گشاده از استارت‌آپ‌ها، تولیدات دانش‌بنیان و فناوری‌های جدید استقبال می‌کنند. سطح بالای مصرف کالاهای دیجیتال کمک کرده تا زنجیره تامین بزرگ و باثباتی برای صنایع دیجیتال و استارت‌آپ‌ها خلق شود. آسیا با داشتن ۴۱درصد از کل تقاضای مصرفی جهان بهترین پشتیبان برای صنایع به ویژه صنایع نوآور و خلاق در بخش دیجیتال است. این در حالی است که انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۰ رقم مذکور به بیش از ۵۶ درصد برسد. در نتیجه این اتفاق و عبور از پرداخت نقدی به پرداخت اعتباری وحتی شیوه‌های تازه پرداخت، خدمات و حتی صنایع به کل متحول شود و ساختاری متفاوت پیدا کند. کاهش هزینه‌های بازاریابی صنایع یکی از مواردی است که احتمالا به سرریز درآمدها در بخش تحقیق و توسعه صنعتی کمک می‌کند.
برخورداری از انبوه شرکت‌های بزرگ مقیاس با درآمد جهانی بالا: پتانسیل بالای آسیا در زمینه تولید کارخانه‌ای کمک بزرگی به شرکت‌های بزرگ صنعتی خواهد کرد. همین عامل باعث شده تا در بین ۵ هزار شرکت صنعتی بزرگ جهان، سهم عمده‌ای به برندهای آسیایی تعلق داشته باشد و ۴۱ درصد کل درآمدهای این بنگاه‌ها نیز به بنگاه‌های آسیایی برسد. این مهم جز به مدد پتانسیل بالای کارخانه‌ای موجود در آسیا برای پشتیبانی از تولید شرکت‌های بزرگ حاصل نشده است. مکنزی در تشریح این وضعیت سه دلیل «تقاضای زیاد شرکت‌ها»، «اکوسیستم یا اقلیم قدرتمند و گسترده تولید» و «زنجیره تامین انعطاف‌پذیر» را به‌عنوان دلایل اصلی این وضعیت ذکر کرده و دلیل عمده تولید حجم بالای باتری‌ها، نمایشگرها، قطعات فنی و موارد مشابه در آسیا را همین موارد دانسته است. همین عامل فرصت بزرگی را در اختیار آسیا قرار داده تا در صنایعی که در معرض تغییرات تکنولوژیک سریع و پیوسته قرار دارند، با قدرت بیشتری عمل کنند. برای نمونه در صنعت ساخت تلفن همراه هوشمند هم اینک ۹۰ درصد کل زنجیره تامین جهان در آسیا قرار دارد و همین عامل به چیرگی آسیا در صنایعی که با محوریت اینترنت ۵G ایجاد می‌شوند کمک شایانی خواهد کرد. در نهایت از آنجا که آسیا بالاترین سطح از تنش زیست محیطی را در مناطق مختلف خود تجربه می‌کند، به نظر می‌رسد توجه این قاره و بازیگرانی که دارد روی توسعه صنایع پایدار و فناوری‌های سبز یکی از موضوعاتی باشد که بدون سکته و توقف در دستور کار قرار بگیرد و همین عامل باعث خواهد شد تا زمینه برای کار استارت‌آپ‌های خلاق و شرکت‌های دارای ایده‌های نوآور فراهم شود.
