کارشناس این کمیسیون نیز در این جلسه گفت: منابع آب زیرزمینی در کشور از ۱۳۰میلیارد مترمکعب طی سه‌دهه گذشته به حدود ۱۰۰میلیارد مترمکعب کاهش یافته و سرانه آب تجدیدپذیر نیز در چهار دهه اخیر، یک‌‌‌سوم شده است.  اشرف مرتضایی، با بیان اینکه ۵۲‌درصد زمین‌‌‌های زراعی کشور آبی است، افزود: ۹۱‌درصد محصولات زراعی برداشت‌شده متعلق به اراضی با کشت آبی و ۸۵‌درصد باغات بارور و غیر‌بارور نیز آبی است.  وی افزایش جمعیت، توسعه نامتوازن صنعتی، کاهش بارندگی‌‌‌ و کشاورزی نادرست را از جمله عوامل تشدید خشکسالی در کشور طی سال‌های اخیر برشمرد و ادامه داد: بررسی‌‌‌های نهادهای مسوول نشان می‌دهد که بیش از ۱۰۰‌هزار حلقه چاه غیرمجاز با عمق بیش از ۳۰متر در کشور وجود دارد.  کارشناس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران ضمن اشاره به گزارش‌‌‌های سازمان هواشناسی و با بیان اینکه بر اساس داده‌‌‌های این سازمان، بارش در پاییز امسال ۲۰ تا ۳۰‌درصد کمتر از میزان نرمال و کمتر از سال قبل است، اظهار کرد: گزارش‌‌‌ها نشان می‌دهد که سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ خشک‌‌‌ترین سال آبی در ۵۳سال گذشته است.  مرتضایی همچنین به کاهش منابع آب تجدیدپذیر در کشور اشاره کرد و افزود: از کل منابع آب تجدیدشونده کشور ۸۸‌درصد به بخش کشاورزی اختصاص می‌‌‌یابد و مابقی آن به مصرف بخش صنایع، شرب و محیط‌زیست می‌‌‌رسد.  وی تولید محصولات آب‌‌‌بر، وجود چاه‌‌‌های غیرمجاز متعدد، عدم‌توسعه استفاده از روش‌های صحیح آبیاری در بخش کشاورزی، نبود متولی واحد در امر برنامه‌‌‌ریزی و مقابله با خشکسالی و نبود برنامه ملی مشخص برای استفاده از منابع طبیعی در کشور را از جمله چالش‌‌‌های تشدید خشکسالی برشمرد و «انسجام سیاست و هماهنگی بین‌بخشی، اصلاح رویه‌‌‌های حکمرانی آب، تدوین و اجرای الگوی کشت و تقویت رایزنی با کشورهای همسایه دارای حوضه آبریز مشترک و توجه به دیپلماسی آب» را از جمله راهکارهای برون‌‌‌رفت از مشکلات این بخش دانست.

   ضعف در نبود برنامه اقدام ملی مدیریت آب

در ادامه، مسوول مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی با اشاره به اینکه بولتن‌‌‌های روزانه این سازمان از وضعیت هوا و بارندگی‌‌‌ها برای دسترسی عموم روی وب‌سایت این سازمان منتشر می‌شود، اظهار کرد: با مرور داده‌‌‌های این مستندات، کشاورزان و فعالان اقتصادی این بخش می‌توانند تحلیل بهتری برای فعالیت‌‌‌های کشاورزی خود داشته باشند.  احد وظیفه افزود: پاییز امسال انتظار کاهش بارندگی‌‌‌ها جدی است، طی زمستان نیز پیش‌بینی می‌شود میزان بارندگی‌‌‌ها در سطح نرمال باشد.  وی بیان کرد: سطح تقاضای مصرف آب در کشور بسیار فراتر از میزان استاندارد جهانی است، به طوری که با این میزان تقاضا، اگر همه ساله نیز به قدر کفایت بارندگی داشته باشیم، باز هم پاسخگوی تقاضا نیست.  وظیفه با اشاره به کاهش کیفیت آب در منابع طبیعی کشور گفت: بخشی از کمبود آب ناشی از بی‌کیفیت بودن آن است و شدت ورود آلودگی‌‌‌ها به منابع آب زیرزمینی به‌واسطه بی‌‌‌توجهی‌‌‌ها طی سال‌های گذشته، تشدید شده است. وی تاکید کرد: در چنین شرایطی، مدیریت منابع آب باید هوشمندانه‌‌‌تر از آنچه تاکنون صورت گرفته است، باشد.  جهانگیر پرهمت که از ستاد توسعه فناوری‌‌‌های آب و خشکسالی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به این نشست آمده بود نیز، به انجام مطالعات و پژوهش‌‌‌های کافی در زمینه مدیریت آب در کشور از سوی نهادهای علمی و دانشگاهی کشور اشاره کرد و گفت: به‌‌‌رغم مطالعات گسترده‌‌‌ای که صورت گفته، در حوزه عملیاتی و اجرایی ضعف فاحشی در کشور مشهود است.  به گفته وی، ایرادات زیرساختی در کشور باعث شده است که تاکنون گامی جدی برای تدوین برنامه اقدام ملی مدیریت خشکسالی برداشته نشود و اقداماتی هم که صورت گرفته، عمدتا جزیره‌‌‌ای و زودگذر بوده است.  علیرضا ابراهیمی نورعلی، نماینده معاونت برنامه‌‌‌ریزی و اقتصادی وزارت نیرو نیز در این نشست، با بیان اینکه آب امروز به مقوله‌‌‌ و شاخصی اقتصادی در جهان تبدیل شده‌‌‌ است، گفت: برای مدیریت کم‌‌‌آبی و بحران خشکسالی در کشور، باید به استفاده از ابزارهای اقتصادی، قیمت‌گذاری بهینه آب، تشکیل نهاد رگولاتوری آب و البته مدیریت درست بازار آب، روی آورد.  در پایان این نشست، زرگران، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران، گفت‌‌‌و‌‌‌گو میان نخبگان کشور در عرصه مدیریت آب را ضروری دانست و اظهار کرد: سلسله نشست‌‌‌های این کمیسیون با موضوع مواجهه درست با پدیده خشکسالی، تا دست‌‌‌یابی به نسخه عملیاتی برای مدیریت بهینه این بخش، ادامه خواهد داشت.

اخبار مرتبط