داستان تکراری قطع گاز صنایع
عباس حسینی، نایب‌رئیس انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان با اشاره به اینکه از هفته گذشته داستان تکراری قطع‌شدن گاز صنایع در روزهای سرد سال شروع شده، گفته است: «از شنبه هفته گذشته، همزمان با کاهش دمای هوا قطع گاز واحدهای سیمانی آغاز شد و همچنان ادامه دارد. هماکنون واحدهای سیمانی که در مناطق شمالی و شمال شرقی کشور قرار دارند، با قطعی گاز مواجه هستند و تولید سیمان در این مناطق با سوخت مازوت انجام می‌شود.» در این بین علی کلاهی، رئیس کمیسیون صنایع اتاق ایران هم چند روز پیش هشدار داد که تنها ۱۰روز ذخیره مازوت در نیروگاه‌‌‌ها وجود دارد و در زمستان هم کشور با مشکل کمبود برق مواجه خواهد شد و برای نخستین بار پس از پایان جنگ شاهد خاموشی در زمستان خواهیم بود.»
در حال حاضر، ۵۰درصد از تولید انرژی اولیه ایران به گاز طبیعی اختصاص دارد، ۵۶درصد از انرژی مصرفی کشور از طریق گاز طبیعی تامین می‌شود و سرانه مصرف نهایی گاز طبیعی در ایران ۴/ ۶برابر متوسط مصرف دنیاست. طبق آمارهای وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران، سهم نیروگاه‌‌‌ها از مصرف گاز ۳/ ۳۱درصد، خانگی، تجاری و عمومی ۹/ ۲۷درصد، صنایع ۱/ ۱۵درصد، پتروشیمی‌‌‌ها ۲/ ۱۲درصد، پالایشگاه‌‌‌ها ۸/ ۸درصد، حمل‌‌‌‌ونقل ۵/ ۳درصد و کشاورزی ۲/ ۱درصد برآورد می‌شود.
محمدرضا جولایی، مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران درباره سخت بودن وضعیت تامین گاز در زمستان امسال گفته است: «با ورود سامانه جدید سرما از روز سه‌شنبه هفته جاری، اگر تغییری در روند افزایش مصرف گاز اتفاق نیفتاد، مصرف به ۶۰۰میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید که برای این فصل از سال رکورد جدید به شمار می‌رود. وزارتخانه‌‌‌های نفت و نیرو در تلاش هستند سوخت دوم را جایگزین گاز موردنیاز نیروگاه‌‌‌ها کنند تا هم جلوی خاموشی ناشی از قطع برق را بگیرند و هم خانه‌‌‌ها را در فصل سرما، گرم نگه دارند. با این حال روند رشد مصرف گاز نگران‌‌‌کننده شده و به مرز ۶۰۰میلیون مترمکعب در روز رسیده است.»
سوال اصلی اینجاست که چرا کشوری که دومین ذخایر گازی جهان را دارد، با چالش تامین گاز روبه‌روست؟ به اعتقاد کارشناسان، نبود سرمایه‌گذاری کافی برای توسعه صنایع نفت و گاز، قدیمی بودن تاسیسات و البته مصرف بی‌رویه انرژی (به‌خصوص در روزهای سرد سال) در کشور سه چالش جدی است که صنعت گاز ایران با آن مواجه است و باعث می‌شود زنگ خطر قطع‌شدن گاز در روزهای سرد از هماکنون به صدا درآید. بر اساس آخرین ترازنامه انرژی ایران (۱۳۹۷)، صنعت گاز ایران با چالش‌‌‌های جدی مواجه شده و نوسان نرخ ارز هم بر این چالش‌‌‌ها افزوده است. ازجمله چالش‌‌‌های این صنعت، پایین بودن ضریب بازیافت مخازن گاز، بالا بودن عمر مخازن نفت و گاز و افت تولید طبیعی آنها، محدودیت دسترسی به منابع مالی بین‌المللی، محدودیت دسترسی به فناوری‌‌‌های نوین و کمبود شدید منابع مالی برای توسعه طرح‌‌‌هاست. علاوه بر اینها غفلت ملی از بهینهسازی مصرف انرژی در ایران به پیچیده‌‌‌تر شدن معمای تراز منفی، به‌‌‌‌ویژه در بخش گاز ایران، دامن زده است. برآوردهای شورای عالی انرژی کشور از تراز تولید و مصرف گاز طبیعی تا افق۱۴۲۰نشان می‌دهد که تراز منفی گاز کشور حتی با فرض اعمال سیاست‌‌‌های بهینهسازی مصرف در دولت سیزدهم ادامه می‌‌‌‌یابد. سند تراز تولید و مصرف گاز طبیعی تا افق ۱۴۲۰ نشان می‌دهد که در سال‌جاری میزان تولید و عرضه گاز به ۸۱۲میلیون مترمکعب در روز می‌رسد، در حالی که میزان مصرف گاز، ۸۴۳میلیون مترمکعب برآورد شده است؛ یعنی دست‌‌‌کم ۵/ ۲۱ میلیون مترمکعب کمبود گاز خواهیم داشت.
