بازگشت نمایشگاه کتاب به مصلی

اخبار این تغییر مکان با هشدار و ضرب‌الاجل به متولیان شهر آفتاب ادامه یافت تا اینکه در نهایت روز گذشته مسوولان فرهنگی به این نتیجه رسیدند که مقدمات انتقال دوباره را فراهم کنند و سال بعد هم نمایشگاه در مصلای تهران برگزار خواهد شد. در همین زمینه سخنگوی شورای سیاست‌گذاری سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از تعیین نهایی مکان برگزاری این نمایشگاه و رویکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره این موضوع خبر داد.  همایون امیرزاده، سخنگوی شورای سیاست‌گذاری سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران  اعلام کرد: «محل برگزاری نمایشگاه کتاب تهران به‌عنوان مهم‌ترین رویداد فرهنگی کشور و با توجه به ابعاد بین‌المللی آن نیازمند امکانات و لوازمی است که براساس همین نیاز در بیست و نهمین دوره نمایشگاه کتاب تصمیم به انتقال محل برگزاری به شهر آفتاب گرفته شد.»

وی ادامه داد: «در این مدت اگرچه همکاری و همراهی شهرداری تهران برای برگزاری هرچه بهتر این نمایشگاه قابل‌توجه بود، اما وجود بعضی مشکلات زیرساختی موجب شد فعالان عرصه نشر نسبت به ادامه برگزاری نمایشگاه کتاب در شهرآفتاب تا زمان تکمیل شدن آن دچار تردید و بازنگری شوند. این موضوع در جلسه شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه با حضور تعدادی از معاونان محترم شهرداری موردتوجه و بررسی دقیق قرار گرفت.» امیرزاده توضیح داد: «علاوه‌بر آن جلسات متعددی برای بررسی بیشتر موضوع برگزار شد که در نهایت براساس اعلام مصلای امام‌خمینی(ره) مبنی بر تکمیل رواق‌های شرقی و غربی تا زمان برگزاری نمایشگاه، براساس نظر صنوف نشر و مصوبه شورای سیاست‌گذاری، سی و یکمین نمایشگاه کتاب تهران در مصلای امام‌خمینی(ره) برگزار خواهد شد.»

سخنگوی شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه کتاب تهران اعلام کرد: «البته ما تفاهم‌نامه ۶ ساله‌ای با شهرداری تهران برای در اختیار قرار گرفتن مجموعه شهرآفتاب برای برگزاری نمایشگاه کتاب داریم که تا سال ۱۴۰۰ اعتبار دارد و براساس همان تفاهم‌نامه چنانچه امکانات زیرساختی و فضای مسقف در این مجموعه تامین شود، نمایشگاه کتاب در شهرآفتاب برگزار خواهد شد. در واقع این جابه‌جایی به‌نوعی همکاری با شهرداری تهران برای ایجاد فرصتی در جهت آماده‌سازی بیشتر شهرآفتاب برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران است.» البته این تغییر مکان به یکباره اتفاق نیفتاد. در ماه‌های اخیر برخی اعضای شورای شهر از جمله احمد مسجدجامعی، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران از لزوم تعیین تکلیف برگزاری نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب بارها سخن گفته و ابراز نگرانی کرده بود. احمد مسجدجامعی در گفت‌وگویی که چند ماه پیش با خبرگزاری «ایسنا» داشت در خصوص وضعیت نمایشگاه شهر آفتاب و میزبانی از نمایشگاه بین‌المللی کتاب، توضیح داده بود: «مشکلات شهر آفتاب در سال اول قابل‌قبول بود؛ چراکه یک کار هیجانی برای افتتاح انجام شد و به همین دلیل بسیاری از فضاهای عمومی به‌صورت پرتابل بودند، اما استمرار این شرایط قابل‌قبول نیست.»

وی با بیان اینکه شاهد بودید که در سال اول و دوم برپایی نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب با یک بارندگی مشکلات جدی برای غرفه‌ها و ناشران ایجاد شد، افزود: «در پی بارندگی سال‌های اول و دوم بسیاری از کتاب‌ها آسیب دید و حتی در سال دوم برپایی نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب احتمال حریق نیز به‌وجود آمد که با قطع به موقع برق این مساله برطرف شد.» مسجدجامعی با بیان اینکه وزارت ارشاد، ناشران و اصحاب فرهنگ و هنر، اطمینان بیشتری نیاز دارند تا تمایل به برگزاری نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب را داشته باشند، گفت: «واقعیت این است که در جذب سرمایه برای نمایشگاه‌های بین‌المللی باید دولت نیز حضور داشته باشد و در رونق‌بخشی به نمایشگاه‌های این‌چنینی نیز باید از ظرفیت‌های اصناف و تشکل‌ها استفاده کرد اما متاسفانه می‌بینیم که شهرداری سابق برای آنکه نمایشگاه شهر آفتاب را به نام خود تمام کند، از این ظرفیت‌ها استفاده نکرد و فاصله بین مدیریت شهری سابق، دولت، مردم و تشکل‌ها در بحث شهر آفتاب همچنان ادامه دارد.»

با توجه به اینکه از زمان برپایی سی‌امین نمایشگاه کتاب تهران در اردیبهشت ماه تاکنون نزدیک هشت ماه می‌گذرد معلوم نیست چرا شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه کتاب که مدت‌ها از نبود امکانات زیرساختی شهر آفتاب مطلع بوده‌ و واکنش شایان توجهی از متولیان شهر آفتاب مشاهده نکردند، هم‌اکنون به فکر تغییر مکان افتاده‌اند و  این پرسش پیش می‌آید که آیا در چنین زمان باقی مانده‌ای می‌توان مصلی را که به دلایلی مشخص در چند سال گذشته از گزینه‌های احتمالی کنارگذاشته شده بود، برای نمایشگاهی به این عظمت دوباره مهیا کرد؟ از مهم‌ترین مسائلی که در سال‌های برپایی نمایشگاه کتاب در مصلی به چشم می‌آمد می‌توان به نبود تهویه و نور مناسب در شبستان اصلی، ورود سر و صدای تبلیغات محیطی به غرفه‌ها، نبود امکانات استاندارد برای برپایی نشست‌های فرهنگی در سراهای اهل قلم، رعایت نشدن عدالت در جایگزینی غرفه‌ها، همزمانی برپایی نمایشگاه با عملیات عمرانی در مصلی، نشت آب باران از سقف بعضی غرفه‌ها و از همه مهم‌تر با در نظر گرفتن مرکز شهر بودن مکان مصلی، کندی ترافیک خیابان‌های منتهی به نمایشگاه و ازدحام ناشی از ترکیب جمعیت علاقه‌مند به نمایشگاه با مسیر روزانه مردم در مترو، اشاره کرد؛ معضلاتی که برطرف کردنشان آن‌قدر دشوار به‌نظر می‌رسید که زمانی منجر به جابه‌جایی مکان نمایشگاه شد. حال باید دید در این زمان اندک مسوولان چه میزان قادر خواهند بود بخشی از این مشکلات را که عموما ساختاری و زیرساختی هستند، حل کنند.