کارنامه گفت‌وگوهای تلویزیونی روحانی

تصور دیدن رضا رشیدپور با صراحت لهجه و شوخ‌طبعی همیشگی در کنار حسن روحانی رئیس‌جمهوری کشور، می‌توانست شوق و ذوق دیدن یک گفت‌وگوی هیجان‌انگیز تلویزیونی را به اوج برساند. این در حالی بود که بارها بر متفاوت بودن این گفت‌وگو تاکید شده بود اما... فرم و بافت کلی گفت‌وگو نشانگر تفاوت‌های قابل‌توجهی بود، انتخاب صندلی‌های یکسان برای رئیس‌جمهوری و رشیدپور برای ایجاد توازن میان پرسشگر و پاسخگو، نزدیک کردن دو صندلی به هم برای ایجاد فضایی غیررسمی‌تر و شکستن کلیشه رایج تلویزیون در گفت‌وگوهای رسمی، انتخاب نوع و رنگ لباس نسبتا متفاوت با گفت‌وگوهای پیشین برای مجری و... همه اینها نوید یک گفت‌وگوی متفاوت را می‌داد اما محتوای گفت‌وگو و پرسش و پاسخ‌ها، آن حجم از تفاوت فرمی را پشتیبانی نکرد.

پرسش‌ها نسبتا همان‌هایی بود که پیش‌تر مطرح می‌شد و پاسخ‌ها نیز همان. همین موضوع انتقادهای بسیاری را از سوی مردم، سیاستمداران و کارشناسان تلویزیونی و... برانگیخت. بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی به این شیوه گفت‌وگو و نپرداختن به برخی مسائل مهم کشور در گفت‌وگوها انتقاد کردند. اگرچه آغاز یک شیوه جدید و متفاوت در گفت‌وگوهای تلویزیونی رئیس‌جمهوری، قابل تحسین و ارزشمند است اما ضعف‌های این گفت‌وگو و قرار گرفتنش تحت تاثیر کلیشه‌های قدیمی و رسمی همچنان قابل نقد است.سایت تابناک خبر داده است که برخی نظرسنجی‌ها از نارضایتی ۷۰ درصدی مردم از روند و محتوای گفت‌وگو حکایت می‌کنند. این رقم اگرچه اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد اما توجه‌برانگیز است. انتقادهای عمده مردم در شبکه‌های اجتماعی علیه رضا رشیدپور به عنوان مجری این گفت‌وگو هم کم نبود.

خود رشیدپور در پاسخ به این نقدها نوشت: «بسیار سپاسگزارم از نقدهایی هر چند تندتر که به اجرای من داشتید. (خواهش می‌کنم به سمت فحش دادن نرود) نقد هرچقدر تند باشد من استقبال می‌کنم و متشکر می‌شوم که اینقدر برایتان مهم بود که آن را نقد کنید. هر پیشرفتی باشد چه در اجرای یک مجری یا یک برنامه تلویزیونی یا عملکرد یک مسوول نتیجه نقد مردم است.»او همچنین تاکید کرد:‌ «اما سه نکته را فراموش نکنیم، یک، من مسوول مصاحبه با آقای رئیس‌جمهور بودم نه مسوول مناظره با آقای رئیس‌جمهور. دو، من رفته بودم راجع به مشکلات کشور پرسش کنم نه آنکه به مشکلات کشور پاسخ دهم. سه، زمان برنامه باید طولانی‌تر می‌بود زیرا که خیلی از پرسش‌ها باقی ماند. ما باید در ۶۰ دقیقه گفت‌وگویمان را به پایان می‌رساندیم. شاید زمانی و وقت دیگری بشود سایر سوالات را پرسید.»

  وعده حسام آشنا

روز گذشته شدت انتقاد‌ها تا جایی پیش رفت که حسام‌الدین آشنا مشاور رئیس‌جمهور در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت تلاش می‌شود که ریاست‌جمهور  نه فقط Rouhani_ir وارد سطح جدیدی از قرار گرفتن در قاب تلویزیون شود. مصاحبه خبرنگار می‌خواهد نه فقط مجری! اگر برنامه زنده است باید تعاملی‌تر باشد. نزدیک شدن به استانداردهای گفت‌وگویی و استفاده از فناوری‌های تعاملی در برنامه‌های آتی دنبال خواهد شد.اما پیش از انتخاب رضا رشیدپور در مقام مجری گفت‌وگوی زنده تلویزیونی رئیس‌جمهور، اجرای آخرین گفت‌وگوی زنده تلویزیونی حسن روحانی به نام مرتضی حیدری ثبت شده بود. این گفت‌وگو آذر ماه امسال با موضوع گزارش ۱۰۰ روزه رئیس‌جمهور از عملکرد دولت دوازدهم روی آنتن رفت و مانند اغلب اجراهای حیدری برنامه‌ای معمولی بود که با کمترین حاشیه پخش شد. شاید با احتساب اجرای برنامه‌های گفت‌وگوی زنده تلویزیونی احمدی‌نژاد با مردم که اغلب بر عهده حیدری گذاشته شده بود، از او به عنوان فردی باسابقه در این ساختار تلویزیونی می‌توان نام برد. تجربه‌ای که سال ۹۵ با قرار گرفتن المیرا شریفی‌مقدم در کنار حیدری ظاهری کمی متفاوت به خود گرفت.

چالش‌های مجریان در گفت‌وگو با روحانی

البته پیش از این نیز تلویزیون تلاش‌هایی برای انتخاب یک مجری متفاوت برای اداره یک گفت‌وگوی سیاسی کرده بود. چهار سال اجرای گفت‌وگوی زنده رئیس‌جمهور به محمدرضا شهیدی‌فرد سپرده شد که آن دوره به واسطه اجرای برنامه‌های «پارک ملت» و «مردم ایران سلام» از مقبولیت کافی برخوردار بود. با این حال در آن سال اتفاق قابل پیش‌بینی رقم نخورد و این گفت‌وگو از پرحاشیه‌ترین برنامه‌هایی شد که روی آنتن رفت. این گفت‌وگو سال ۹۲ با موضوع عملکرد ۱۰۰ روزه دولت یازدهم روی آنتن رفت و برای نخستین بار بود که رئیس‌جمهور مقابل سه مجری قرار می‌گرفت؛ محمدرضا شهیدی‌فرد همراه با ندا سپانلو و محمود احمدی‌افزادی، پرسش‌هایشان را در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی و سیاست خارجی با حسن روحانی در میان گذاشتند.این اتفاق اگرچه تجربه‌ای جدید را به ثبت رساند اما حضور همزمان سه نفر در یک گفت‌وگوی زنده تلویزیونی در مواردی به بی‌نظمی مجریان در بیان جملات و طرح پرسش‌ها انجامید. ضمن اینکه لبخند غیرمرسوم شهیدی‌فرد و میمیک چهره این مجری که سعی داشت شیوه‌ای متفاوت را در اجرا به تصویر بکشد، چندان به مذاق بیننده خوش نیامد.

در سال ۹۳ تیم علی‌اکبر عبدالرشیدی و سودابه حسنی‌دخت اجرای گفت‌وگوی زنده رئیس جمهور را بر عهده گرفتند و سودابه حسنی‌دخت سومین خانمی بود که در مقام مجری در گفت‌وگوی زنده تلویزیونی حسن روحانی با مردم حاضر می‌شد. پیش از این، ندا سپانلو و سونیا پوریامین به‌عنوان مجریان گفت‌وگوی زنده تلویزیونی رئیس‌جمهوری با مردم انتخاب شده بودند و البته علی‌اکبر عبدالرشیدی هم پیش از این تجربه قرار گرفتن مقابل رئیس‌جمهوری را داشت و اجرای اولین گفت‌وگوی زنده تلویزیونی حسن روحانی در مقام رئیس‌جمهوری با مردم را به تنهایی عهده‌دار بود.عبدالرشیدی علاوه‌بر خبرنگاری، در برنامه‌های مختلف تلویزیونی به عنوان مجری حضور داشت و از تجربه کافی برای اجرای چنین برنامه‌ای برخوردار بود؛ با این حال او پس از مدتی از فهرست مجریان گفت‌وگوی زنده تلویزیونی رئیس‌جمهوری خارج شد.

اجرای گفت‌وگوی زنده رئیس جمهور توسط پوریامین و روحانی‌نژاد یکی از پرحاشیه‌ترین‌ها را در این ساختار تلویزیونی رقم زد و اتفاقا حاشیه‌ها دقیقا به انتخاب مجری ربط داشت به نحوی که برنامه با یک ساعت و نیم تاخیر روی آنتن رفت. بعدها یک منبع مطلع در ریاست جمهوری درباره تاخیر در پخش گفت‌وگوی زنده روحانی گفته بود که چند ساعت قبل از شروع برنامه، از دفتر رئیس‌جمهور اعلام شد که خانم پوریامین نیز حضور داشته باشد و مصاحبه با دو مجری برگزار شود که صداوسیما با این دلیل که این معرفی دیرهنگام بوده، آن را نپذیرفت. اما سرانجام بعد از یک ساعت که از زمان اعلام شده برای این گفت‌وگو می‌گذشت، با توافق طرفین، مسوولان صداوسیما قبول کردند که هر دو مجری در گفت‌وگو با روحانی حاضر شوند. رئیس‌جمهوری نیز در آغاز این برنامه با کنایه درخصوص تاخیر در انجام گفت‌وگو، خطاب به مجری (سونیا پوریامین) اظهار کرد: خوشحالیم که به‌رغم این تاخیر شما را در برنامه داریم.

نام حسن عابدینی هم در فهرست مجریانی که در گفت‌وگوی تلویزیونی حسن روحانی با مردم شرکت کرده‌اند، به ثبت رسیده است. او سال ۹۴ همراه با ندا سپانلو اجرای این برنامه را عهده‌دار شد. عابدینی بعد از پخش این برنامه در گفت‌وگویی با «ایسنا» به این نکته اشاره کرد که پیش از انجام این مصاحبه، درباره ارائه پرسش‌ها هماهنگی قبلی انجام نشده بود. این مجری کارشناس برنامه‌های سیاسی گفته بود: «نکته جالب برای من این بود که شاید فقط کمتر از یک ربع، پیش از شروع مصاحبه با رئیس‌جمهور صحبت کردم و بحثم این بود که محورهایی که من می‌خواهم درباره آنها صحبت کنم، بحث هسته‌ای است و ایشان هم استقبال کردند؛ بدون اینکه حتی به این صورت باشد که ما پیش از مصاحبه راجع به نوع سوال‌ها با یکدیگر هماهنگ کرده باشیم یا با مسوولان و مشاوران رئیس‌جمهور چک کرده باشیم.»

عابدینی که پیش از این هم تجربه گفت‌وگوی زنده با رئیس‌جمهور را داشته بود، درباره دلایلی که به کم شدن حاشیه‌های این گفت‌وگو انجامید توضیح داده بود: «به‌عنوان مصاحبه‌کننده تمام تلاشم این بود، دغدغه‌هایی که بعضا منتقدان راجع به آنها بحث می‌کنند را در چارچوب برنامه‌های زنده از رئیس‌جمهور بپرسم که ایشان هم استدلال‌های خودشان را بیان کردند و این گفت‌وگو در نهایت به یک گفت‌وگوی آرام و خوب انجامید.»