ادامه واکنش‌ها به «بیراهه» تلویزیون

مهم‌ترین جنجال رسانه ملی در روزهای اخیر اما به پخش مستند «بیراه» و اعتراف دختران رقصنده اینستاگرامی بازمی‌گردد که ناگهان به بحرانی جدی بدل شد و حاشیه‌های فراوانی را شکل داد. اگرچه چند روز از پخش این برنامه می‌گذرد، اما همچنان این موضوع به بحثی داغ در میان مردم و کارشناسان بدل شده است و بسیاری از چهره‌های سیاسی درباره آن اظهار نظر کرده‌اند. سیل انتقادها به این اقدام تلویزیون به اندازه‌ای بوده است که روزنامه کیهان در مطلبی که روز گذشته منتشر کرد به شدت از پخش این مستند انتقاد کرد و نوشت: صدا‌و‌سیما با آن عریضی و طویلی به قول رهبر انقلاب که خطاب به کارکنان قوه‌قضائیه فرمودند باید در حوزه رسانه «هنرمندانه» فعالیت کنند، در این مستند، «غیرهنرمندانه» وارد شد و بدسلیقگی کرد. این روزنامه در ادامه افزود: انتخاب آن قسمت از صحبت‌های دختر نوجوان که‌ گریه‌کنان ابراز پشیمانی می‌کند برای مستند، دل هر انسانی را می‌رنجاند و همین حس گاه، برای پیدا شدن سر‌و‌کله «کفتارهای سیاسی» که نه انسانیت سرشان می‌شود نه حقوق زن و دختر می‌فهمند، کافی است. آنها منتظر فرصتند تا در جامعه «بحران‌آفرینی» کنند. صدا‌و‌سیما با این بدسلیقگی برای این کفتار‌ها فقط خوراک تبلیغاتی مهیا کرد.

تکذیب قوه قضائیه

از سوی دیگر روز گذشته در شبکه‌های مجازی این بحث به میان آمد که دستگیری دختران اینستاگرامی یک ماه پیش انجام شده است و دلیل اینکه چرا مدیران تلویزیون آن را در این برهه حساس کشور پخش کرده‌اند، مورد واکاوی قرار گرفت و سیل انتقادها به سمتی پیش رفت که حتی قوه قضائیه نسبت به آن واکنش نشان داد و از مسوولیت پخش اعترافات دختران اینستاگرامی سرباز زد. بعد از پخش این برنامه و در شرایطی که انتقادها آغاز شده بود محمدحسین رنجبران مجری سابق و مدیر کل کنونی روابط عمومی صداو سیما گفته بود که بر اساس صحبتی که با مسوولان ناجا داشتم برای این افراد حکم قضایی صادر شده و حتی مقام قضایی درخواست کرد تا موضوع این افراد حتما رسانه‌ای شود. این گفته رنجبران، دامنه بسیاری از کارشناسان را گسترش داد. درهمین رابطه روز گذشته «ایسنا» در خبری به نقل از یک منبع مطلع اعلام کرد که قوه قضائیه چنین درخواستی نداشته است و این قوه هرگونه ارتباط با پخش اعترافات دختر اینستاگرامی را رد کرد. اگرچه نام این مقام مطلع دست‌کم تا عصر روز گذشته رسانه‌ای نشد، اما این خبر مثل بمبی در رسانه‌ها ترکید.

از واکنش وزیر تا کنایه نمایندگان مجلس

در ادامه واکنش‌ها به اقدام صدا‌و‌سیما سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در توییتر نوشت:‌ پخش اعترافات در تلویزیون نیازمند مقررات تقنینی است. سلیقه یک قاضی یا مجری پخش نباید معیار باشد. اتفاقات مکرر، نیاز به قانون را جدی‌تر می‌کند. بسیاری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم روز گذشته نسبت به این اقدام صدا‌و‌سیما واکنش نشان دادند و غلامرضا کاتب، عضو ناظر مجلس در شورای نظارت بر صداوسیما در گزارشی که «ایسنا» منتشر کرده از بررسی اقدام صداوسیما در جلسه دوشنبه هفته آینده این شورا خبر داد. او اظهار کرد که اقدام صداوسیما در پخش مستند بیراهه و نمایش اعترافات، اقدامی غیرقانونی و غیراخلاقی بود که موجب به وجود آمدن فضای بسیار منفی در جامعه شد و شکایت‌های متعددی توسط انجمن حمایت از کودکان و گروه‌های اجتماعی گوناگون از صداوسیما به شورا رسیده که در جلسه هفته آینده به این شکایات و آثار بسیار منفی به وجود آورده در داخل و خارج از کشور رسیدگی می‌کنیم. سیداحسان قاضی‌زاده، عضو هیات نظارت بر صداوسیما نیز با بیان اینکه «قطعا این هیات موضوع پخش مستند بیراهه و اعترافات چند دختر جوان را بررسی خواهد کرد»، گفت: لازم است صداوسیما اگر بنایی برای پخش کارهای سفارشی از سوی هر ارگان و نهادی دارد، استقلال رسانه‌ای خود را حفظ کند و دقت نظر بیشتری داشته باشد.

همچنین پروانه سلحشوری، رئیس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی با اشاره به پخش مستند بیراهه از صداوسیما، گفت: به نظر نمی‌رسد دست اندرکاران این امر دلسوز نظام باشند؛ چرا که در شرایط حساس فعلی کشور ما نیازمند اتخاذ سیاست‌های سنجیده و عاقلانه هستیم. وی اظهار کرد: متاسفانه این نحو اعتراف‌گیری که در مستند بیراهه شاهد بودیم و صداوسیما نقش نمایشگر آن را داشت بسیار جای تعجب دارد و در واقع می‌توان گفت دست اندرکاران این امر دلسوز نظام نیستند، چرا که اگر باشند درک می‌کنند که در شرایط فعلی مردم از مشکلات مختلف در رنج هستند و آن را ابراز می‌کنند مثلا برای نبود آب سالم در برازجان و خوزستان اعتراض می‌کنند؛ ولی صداوسیما چنین چیزهایی را به نمایش می‌گذارد. همچنین محمد رضا عارف، رئیس فراکسیون امید در مجلس هم در یک نشست خبری گفت که رسانه باید جایگاه ارزشمندی داشته باشد؛ اما شاهد حمایت واقعی از رسانه نیستیم و اگر حمایتی باشد جانبدارانه است. وقتی به رسانه ملی می‌رسیم این موضوع تشدید می‌شود. یک موضوع کوچک را به یک معضل جدی تبدیل می‌کند و به نظر می‌رسد سلیقه حاکم است نه راهبرد. همچنین حسام‌الدین آشنا، مشاور رسانه‌ای رئیس‌جمهوری هم از بررسی این مساله در جلسه هیات نظارت بر صداوسیما خبر داد.

واکنش عضو مجلس خبرگان

شاید از میان چهره‌هایی که نسبت به این اتفاق واکنش نشان دادند، اظهار نظر حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدهاشم بطحایی گلپایگان عضو مجلس خبرگان قابل تامل تر به نظر برسد. به گزارش «ایسنا» این عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: بهتر است برای ترویج فرهنگ دینی ستارالعیوب بودن خداوند را نیز در نظر بگیریم. این عضو مجلس خبرگان رهبری یادآور شد: یک دختری عمدا یا سهوا حرکاتی را انجام داده است. اسلام آنقدر ضعیف نیست که در برابر این‌گونه حرکات دچار تشویش شود. دین اسلام متعلق به خداست و پیامبر (ص) و ائمه علیهم‌السلام همگی برای ترویج دین آمده‌اند و مبلغ دین بوده‌اند. اصل اسلام و ترویج آن خواسته خداوند است. اینکه یک روزی سلاطینی بر سر کار بیایند که بخواهند اسلام را از بین ببرند امکان‌پذیر نیست. دین اسلام دینی است که با این‌گونه حرکت‌ها یا سخنان ناشایست افرادی، متزلزل نمی‌شود. وی ادامه داد: این کار درستی نیست که تلویزیون بخواهد سخنان یک دختر ۱۷‌ساله را این‌گونه منتشر کند. بعید می‌دانم که خانواده و بستگان او هم از این امر راضی باشند. مگر ما فراموش کرده‌ایم که رضاخان به دستور انگلیسی‌ها می‌خواست حجاب را از سر زنان ما بردارد؛ اما تمام مردم ایران مقابل آن ایستادند. حالا مردمی که برای این انقلاب شهید و خون داده‌اند چگونه می‌خواهند به حجاب که حکم قرآن است لطمه وارد کنند؟

نظر متفاوت وزیر جوان

محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات نیز  روز گذشته در گفت‌وگویی با بیان اینکه پیش کشیدن موضوع دختر خانمی که در اینستاگرام فعال بود و فیلتر این شبکه اجتماعی، حاصل تصمیم اتاق فکرهایی بود که منافعشان از موضوع شفاف‌سازی ارزی به خطر افتاده است، گفت: البته نه اینکه بگویم صداوسیما و مسوول محترمی که در این موارد مصاحبه کرده است، اتاق فکر هستند.