معادلات مصرف سینما در ایران و جهان

دلیل استقبال چه بود؟

برخی تبلیغ فیلم‌های روی پرده در کانال‌های ماهواره‌ای را عامل استقبال از فیلم‌ها معرفی کردند و برخی دیگر جذابیت خود فیلم‌ها. در کنار مدافعان سرسخت این دو ایده، دو گروه دیگر بودند که یکی ترکیبی از جذابیت فیلم‌ها و تبلیغ آنها در ماهواره را عامل فروش بالای سال ۹۴ می‌دانستند و گروهی دیگر وضعیت نامناسب اقتصادی را. استدلال گروه دوم این بود که کاهش قدرت خرید مردم، تفریحات گران‌قیمت را از سبد مصرفی مردم برداشته است و بیشتر شهروندان به جای این گونه تفریحات ترجیح می‌دهند آخر هفته‌های خود را با تفریحی ارزان‌قیمت مثل فیلم دیدن در سینما و خوردن شام در رستوران‌های اطراف سینماها سپری کنند. این چند مورد، مهم‌ترین استدلال‌های کارشناسان سینمایی درباره گسترش بازار فیلم‌های روی پرده بوده است.

مصرف سینما در جهان

هر ایرانی چند بار در سال به سینما می‌رود؟ پاسخ دادن به این پرسش و مقایسه آن با میانگین‌های جهانی می‌تواند جایگاه و محبوبیت سینما را در ایران نشان بدهد. ما می‌دانیم که هند با یک میلیارد و ۳۱۰ میلیون جمعیت و با فروش ۲ میلیارد و ۱۵ میلیون بلیت به‌عنوان پربیننده‌ترین سینمای جهان شناخته می‌شود. بعد از هند، چین با یک میلیارد و ۳۷۹ میلیون جمعیت و فروش یک میلیارد و ۳۷۰ میلیون بلیت توانسته آمریکا و کانادا را پشت سر بگذارد و با سرانه میانگین یک بار مراجعه در رده دوم قرار گیرد.  آمریکای شمالی (آمریکا و کانادا) با ۳۶۰ میلیون جمعیت و فروش یک میلیارد و ۳۲۰ میلیون در رده سوم جدول قرار دارد. تا اینجای کار را می‌توان گفت که قابل حدس بوده است اما از رتبه چهارم معادلات منطقی تا حدودی به هم می‌ریزد. بزرگ‌ترین بازار سینما بعد از هند، چین و آمریکا نه فرانسه است نه آلمان و نه انگلیس! اصولا رتبه چهارم اروپایی نیست. آسیایی هم نیست؛ شاید برایتان جالب باشد که مکزیک و کره‌جنوبی رتبه‌های چهارم و پنجم را در اختیار دارند. جزئیات بیشتر از این موضوع را می‌توانید در جدول دنبال کنید.

مصرف سینما در ایران

جدول را مشاهده کردید؟ حالا عددهایش را فراموش کنید تا از خواندن تعداد بلیت‌های فروش رفته در ایران غمگین نشوید. ما در ایران سالانه حدود ۲۵ میلیون بلیت سینما می‌فروشیم. به این معنی که تقریبا یک‌سوم جمعیت ما در سال به سینما می‌روند و آن یک‌سوم هم فقط یک بار می‌روند. تازه حواستان باشد این آمارها مربوط به ۲،۳ سالی است که وضعیت سینمای ایران رشد داشته و مردم بیشتر از گذشته به سینما می‌روند. وگرنه می‌دانیم و یادمان نرفته که در سال ۹۲ مخاطبان سینمای ایران ۷ میلیون نفر بودند و در سال ۹۵ به ۲۵ میلیون نفر رسیده‌اند. با همین آمار ۲۵ میلیون نفری هم کشور ما در جدول بالا جزو ۲۰ کشور انتهایی لیست است.

مقایسه ۵ ماه اول سه سال گذشته

سال ۹۵ بود که سینمای ایران تا حدودی دوام و قوام گرفته و بازار بزرگی شده بود. در واقع پس از سال ۹۴ که در واقع شوکه‌کننده بود، ما به سالی وارد شدیم که تا حدودی برنامه‌ریزی شده بود و سینماگران و موسسه‌های تولید فیلم با تصور یک بازار چند ده میلیاردی در آن فعالیت می‌کردند. از این نظر می‌توان گفت که سال ۹۵ یک سال متعادل و تثبیت شده در بازار سینمای ایران بود. البته ناگفته نماند که میزان کلی فروش دو سال ۹۴ و ۹۵ تفاوت چشمگیری با هم ندارد،‌ برای مثال در ۵ ماه اول سال ۹۴ فروش فیلم‌های روی پرده به حدود ۸۴ میلیارد تومان رسید و این رقم در سال ۹۵ کمی بیشتر از ۸۷ میلیارد تومان بود. با این حال در این گزارش فروش پنج ماه اول سه سال گذشته را مرور کنیم و با در نظر گرفتن میانگین قیمتی برای بلیت سینماها، تعداد مخاطبان سینماهای ایران را در این سه سال و در پنج ماه اول هر سال حدس بزنیم.

آمارهای مربوط به فروش فیلم‌ها و تعداد مخاطبان در سال‌های ۹۵ و ۹۶ بر اساس گزارش‌های رسمی منتشر شده در این سال‌ها و البته آمارهای ارائه شده از سوی مجید مسچی، مدیرعامل موسسه سینما شهر است. آمارهای سال ۹۷ نیز بر اساس احتساب فروش فیلم‌ها در پنج ماه گذشته از جدول فروش آنلاین سایت سینماتیکت به دست آمده است. رشد قیمت بلیت را هم متناسب با آمارها و اخبار اعلام شده از سوی مسوولان سینمایی حساب کرده‌ایم. اسفند سال قبل غلامرضا فرجی گفت که قیمت بلیت سینماها در تهران تا ۲۰‌درصد افزایش پیدا می‌کند و از آنجا که بیش از نیمی از همه بلیت‌های سینمای ایران در شهر تهران فروش می‌رود ما افزایش بلیت را ۱۲‌درصد حساب کرده‌ایم. آمارهای به دست آمده برای ما نشان می‌دهد که در مقایسه ۵ ماه اول سه سال اخیر، امسال با بیش از ۱۴ میلیون بلیت فروخته شده، ‌پرفروش‌ترین سال بوده است و مخاطبان سینمای ایران بیش از ۲۰‌درصد رشد داشته است.

32 (2)